Ο Στρατής Ταυλαρίδης ζωγραφίζει αφαιρώντας χρώμα από το χαρτί με το νυστέρι

Ο Στρατής Ταυλαρίδης είναι από τους εικαστικούς που είναι σαν να έχουν γεννηθεί για να ασκήσουν την Τέχνη τους και αυτό είναι κάτι που το καταλαβαίνεις από τον τρόπο που μιλά γι’ αυτήν.

Ο Στρατής Ταυλαρίδης μεγάλωσε στα Νέα Μάλγαρα, ένα χωριό κοντά στη Θεσσαλονίκη. Από μικρός, η πολύ δημιουργική του φύση ήταν εμφανέστατη -όπως μου είπε, κατασκεύαζε ο ίδιος τα παιχνίδια του. Η όρεξή του να πειραματίζεται και να ανακαλύπτει κάθε πτυχή των εικαστικών τον οδήγησε να κόψει τον καμβά του και κάπως έτσι ήρθε σε επαφή και ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα την Τέχνη που ασκεί σήμερα.

Ο καμβάς αντικαταστάθηκε από το χαρτί, το πινέλο από το νυστέρι και οι δημιουργίες του αποτελεί ξεχωριστά έργα τέχνης που άλλοτε αναπαριστούν ρούχα, άλλοτε πτηνά και άλλοτε τον «οργασμό». Αφήνοντας την εικαστική του ευαισθησία να τον οδηγεί και χωρίς να λογαριάζει περιθώρια και κανόνες, ο Στρατής Ταυλαρίδης έχει πολλά όνειρα, αλλά το σημαντικότερο είναι να έχει την πολυτέλεια του χρόνου να μπορεί να ασκεί την Τέχνη του.

Ο ίδιος μας υποδέχτηκε στο εργαστήριό του στο κέντρο της Αθήνας και μιλήσαμε για ό,τι συνθέτει τον καλλιτεχνικό του κόσμο.

«Αυτήν την περίοδο περνάω ώρες στο εργαστήριό μου και το απολαμβάνω στο έπακρο. Μου έλειπε ο χρόνος, να είμαι στο εργαστήριο κλεισμένος, να δουλεύω συγκεντρωμένος. Ετοιμάζω την επόμενη έκθεσή μου, η οποία θα γίνει τέλος Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη, ώστε να λειτουργήσει ως καλωσόρισμα για τη νέα σεζόν.

Θα γίνει σε μια εταιρία με χειροποίητα χαρτιά. Θέλω να παρουσιάζω τις δουλειές μου σε χώρους όπου εγώ αισθάνομαι οικεία, αλλά το κοινό δεν έχει ξαναδεί και δεν το περιμένει.

Από τους γονείς μου δεν είχα ερεθίσματα, είναι άνθρωποι που έχουν ζήσει και μεγαλώσει σε χωριό, οι δουλειές τους ήταν είτε αγροτικές είτε στον ιδιωτικό τομέα. Ήμουν ένα παιδί που μεγάλωσε σε χωριό και έπαιζα πάρα πολύ. Περνούσα πολύ χρόνο με τα παιχνίδια μου, πολλά από τα οποία τα κατασκεύαζα μόνος μου -και λόγω έλλειψης οικονομικών, αλλά και επειδή ήμουν πολύ δημιουργικός. Δεν μου έφτανε το έτοιμο το παιχνίδι, ήθελα το κάτι παραπάνω».

«Όταν μεγάλωσα, η ζωγραφική αντικατέστησε τα παιχνίδια μου, γιατί κατάλαβα ότι μου επιτρέπει να "παίζω". Γενικά, το ρήμα "παίζω" έχει μεγάλη σημασία για μένα, γιατί όντως για μένα η ζωγραφική είναι ένα παιχνίδι. Όταν χρησιμοποιούσα το ρήμα «δουλεύω», ένιωθα ότι πιεζόμουν, δεν μου άρεσε και ένιωθα ένα περίεργο συναίσθημα. Έτσι, αντικατέστησα το ρήμα «δουλεύω» με το «παίζω» και πραγματικά άλλαξε η διάθεσή μου.

Αυτό που κάνω τώρα είναι ζωγραφική. Δεν είναι χαρακτική, δεν είναι γλυπτική. Έχω σπουδάσει ζωγράφος, αυτή ήταν η κατεύθυνση που είχα πάρει στην Καλών Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Ουσιαστικά, αντί να προσθέσω υλικό πάνω στο χαρτί μου το αφαιρώ και αφαιρώντας ζωγραφίζω.

Πήγαινα σε τεχνικό λύκειο γραφιστική. Εκεί είχα πολύ καλούς καθηγητές, οι οποίοι κατάλαβαν και την καλλιτεχνική ανησυχία μου. Συγκεκριμένα, μια καθηγήτρια μου είχε πει "Εσύ είσαι καλλιτέχνης, αλλά επειδή η κοινωνία μας είναι τέτοια, πρέπει να πας να πάρεις και τη βούλα. Προσπάθησε να πας στην Καλών Τεχνών, γιατί αν πας σε ΤΕΙ Γραφιστικής δεν θα σε καλύψει". Βρέθηκαν άνθρωποι στη ζωή μου που μου έδειξαν τον δρόμο, ενώ υπήρξα και πολύ τυχερός γιατί οι γονείς μου είχαν όλη την καλή διάθεση να με στηρίξουν και να υποστηρίξουν την επιλογή μου».

«Ήμουν τυχερός γιατί, ενώ σπούδαζα δεν χρειάστηκε να κάνω άλλες δουλειές. Ήμουν πολύ καλομαθημένος. Ήμουν πάντα στο εργαστήριό μου και στο εργαστήριο της σχολής και δούλευα αποκλειστικά. Τελειώνοντας, έφαγα τη μεγάλη «ήττα». Όταν βγήκα ξαφνικά στην αγορά, όπως όλοι οι απόφοιτοι των καλών τεχνών, ως ανειδίκευτος εργάτης. Έχουμε ένα ένα πτυχίο καλών τεχνών που δεν μπορούμε να κάνουμε χρήση κάπου αλλού πέρα από ένα σχολείο.

Οπότε, παράλληλα με την τέχνη μου δούλευα και σε άλλες δουλειές, εντελώς άσχετες. Ήθελα να κάνω ό,τι χρειαστεί για να υποστηρίξω το έργο μου, πάντα διαφορετικές μεταξύ τους -έχω δουλέψει σε εταιρία με παιχνίδια, έχω επιμεληθεί βιτρίνες σε καταστήματα, κάποια στιγμή ήμουν σε τράπεζα. Έχω κάνει τα πάντα, αλλά από παντού μάθαινα και κάτι καινούργιο. Πάντα είχα αυτό στο νου μου. Να αποκτώ όσες περισσότερες γνώσεις μπορούσα, γιατί ό,τι έπαιρνα από την κάθε δουλειά το μετέφερα στην τέχνη μου και προσπαθούσα να χτίσω ένα δικό μου προφίλ επαγγελματία/καλλιτέχνη».

«Η πρώτη επαφή με το paper-cut βγήκε πολύ αυθόρμητα. Ζωγράφιζα πάντα, από μαθητής, σε χαρτί, με σινική μελάνη και πένα, και έκανα τα πρώτα μου έργα με πολλή λεπτομέρεια. Περνώντας στη σχολή, άρχισα να πειραματίζομαι και κάποια στιγμή θέλησα να τρυπήσω τον καμβά να δω από μέσα. Αναρωτήθηκα πώς είναι να βλέπεις μέσα από το έργο, έτσι ξεκίνησα να κόβω τον καμβά αλλά με δυσκόλευε να κόψω το ύφασμα με το κοπίδι, που να βγαίνει η κοπή πιο τέλεια. Οπότε, έτσι βρήκα το χαρτί. Τότε βγήκαν τα πρώτα έργα που ήταν μονόχρωμα, λευκά.

Ουσιαστικά, η δουλειά με οδήγησε σε αυτό που κάνω σήμερα. Δεν το είχα δει κάπου και, μάλιστα, στην αρχή ήμουν σε φάση “wow, τι ανακάλυψα!”. Βέβαια, οι άνθρωποι που είδαν τα πρώτα έργα μου, που βγήκαν τελείως αυθόρμητα, μου είπαν να κάνω μια έρευνα και ότι θα δω πως υπάρχουν κι άλλοι καλλιτέχνες που κάνουν αυτό που κάνω εγώ. Κάπως έτσι ήρθα σε επαφή και με τον κορυφαίο Νίκο Αλεξίου, που ήταν ένας άνθρωπος που ασχολούνταν πολύ με το χαρτί και έκανε τρομερές δουλειές.

Το πιο δύσκολο πράγμα στη δουλειά μου; Να εισάγεις τα χαρτιά. Στην Ελλάδα -και γενικότερα στη Δύση- δεν έχουμε μεγάλη κουλτούρα στο χειροποίητο χαρτί. Υπάρχει χαρτί, αλλά εδώ χρησιμοποιείται κυρίως για τυπογραφία. Χαρτιά, όμως, λίγων γραμμαρίων, με τα οποία δουλεύω εγώ δεν βρίσκεις. Είναι πολύ λίγα, πολύ σπάνια και όλα είναι βιομηχανικά, που σημαίνει ότι δεν έχουν μέσα ίνες και δεν έχουν μεγάλη αντοχή όταν κόβεις. Από την άλλη, οι Ασιάτες έχουν απίστευτη παράδοση στο χαρτί -από το να φτιάχνουν ρούχα μέχρι την τοιχοποιία των σπιτιών τους».

«Τι μου αρέσει να δημιουργώ περισσότερο; Εξαρτάται από την έμπνευση, τη στιγμή, μπορεί και την εποχή. Για παράδειγμα, έχω κάνει αυτά τα έργα που θυμίζουν ρούχα, αλλά δεν είναι -όπως εσώρουχα και πουκάμισα. Σε εκείνη τη φάση, λοιπόν, με ενδιέφερε να δω πώς μπορώ να μιμηθώ ένα ρούχο χρησιμοποιώντας το χαρτί, το οποίο βέβαια πρακτικά είναι άχρηστο, δεν μπορεί να φορεθεί. Είναι τέχνη.

Όλα είναι πειραματισμοί. Μπορεί να ξεκινήσω να κάνω κάτι μικρό και να πω “α θα ήθελα να το δω μεγάλο”. Και να το κάνω μεγάλο και να πω μετά “θα ήθελα να το δω σε μπλε χρώμα”. Και μετά να πω “ρε συ. έχει πολύ ενδιαφέρον, μήπως να κάνω ένα τεράστιο;”. Με εμπνέει ο χώρος που είμαι. Δηλαδή, ανάλογα με τον χώρο που είμαι, τα έργα μεγαλώνουν. Οπότε, προσαρμόζομαι στον χώρο και εμπνέομαι από τον ίδιο τον χώρο.

Έχω κάνει μια σειρά έργων που λέγονται «οργασμοί». Οι δίνες παραπέμπουν στη στιγμή που παθαίνεις τον οργασμό, της έξαψης. Προσπαθούσα να τον μιμηθώ και αυτά τα έργα είναι “ελεύθερης γραφής” -δηλαδή, ξεκινάω και με οδηγεί το ίδιο το έργο. Άλλα έργα μου είναι γεωμετρικά -δημιουργώ ένα πλαίσιο, μέσα στο οποίο δουλεύω ελεύθερα, δεν είναι όλα μετρημένα. Μπορεί να φαίνεται ότι είναι τέλεια, αλλά σίγουρα δεν είναι. Αν τα μετρήσεις, διαφέρουν. Αλλά ορίζω τις γραμμές μου και μέσα σε αυτό το πλαίσιο είμαι τελείως ελεύθερος».

«Όταν δουλεύω ένα έργο, νιώθω σαν να διαλογίζομαι. Την ώρα που κόβω το μυαλό σκέφτεται, δεν ελέγχεται, φεύγει τελείως η σκέψη. Τι σκέφτομαι; Τα πάντα, από το πώς πέρασα το καλοκαίρι και τι δουλειές έχω να κάνω αύριο, έως και να ανακαλώ στη μνήμη μου πράγματα που έχουν συμβεί στο παρελθόν και με τραυμάτισαν. Τα φέρνω ξανά στο νου μου την ώρα της εργασίας και ουσιαστικά τα αναλύω. Ή απλά ξαναπαίζει η κασέτα και να τα ξαναζώ. Σαν την ψυχανάλυση, που το ξαναφέρνεις εκείνη την ώρα στη μνήμη σου και το συζητάς και το ακούς με άλλα λόγια και σιγά-σιγά χάνει την ενέργειά του.

Ναι, με έχει βοηθήσει να λύσω και δικά μου ζητήματα. Και το κατάλαβα αφού ξεκίνησα να κάνω και ψυχανάλυση. Κατάλαβα ότι η τέχνη μου ήταν ένα εργαλείο που με βοηθούσε γιατί έκανα διάλογο με τον εαυτό μου και με το έργο μου. Όταν έφτασα σε μια συνθήκη να κάνω διάλογο και με έναν άλλον άνθρωπο, παρατηρήσαμε και οι δύο ότι εδώ μέσα, στο εργαστήριο, βρίσκεται όλη η ψυχή μου -η οργή μου, ο θυμός μου, η χαρά μου, βρίσκονται όλα εδώ. Μάλιστα, μια πολύ ωραία στιγμή ήταν όταν στην έκθεση που έκανα εδώ ήρθε η ψυχολόγος μου, που ήξερε τα πάντα για μένα, και μπορούσε κυριολεκτικά να δει κάθε στιγμή μου σε κάθε έργο μου».

«Ορόσημο στην πορεία μου θεωρώ τις συναντήσεις με ανθρώπους που μιλούν πρώτα οι ψυχές μας και ύστερα αρχίζετε να επικοινωνείτε με λόγια. Μια τέτοια συνάντηση ήταν με τη δασκάλα μου Ελένη Γιαννιώτη, αλλά με τον σπουδαίο εικαστικό Νίκο Αλεξίου, που τη θεωρώ την πιο σημαντική. Ήταν πολύ γενναιόδωρη η συζήτησή μας. Του έδειξα δύο έργα και είχε όλη τη διάθεσηη να μου δείξει πράγματα, να μου δώσει τις συμβουλές του. Ωστόσο, δεν μου έδειξε τίποτα. Μου είπε απλώς “δεν χρειάζεσαι κάτι, συνέχισε αυτό που κάνεις”. Αυτό για μένα ήταν ένα πολύ ωραίο “ΟΚ”, που σήμαινε “πολύ καλά τα πας, συνέχισε έτσι”. Και ήταν πολύ σημαντικό για μένα να το ακούω από έναν άνθρωπο, που τότε δεν ήξερα καλά-καλά ποιος ήταν, δεν είχα μπει στη διαδικασία να τον ψάξω περισσότερο. Είχα δει τη δουλειά του, φυσικά, αλλά ήμουν 22 χρονών, δεν καταλάβαινα πλήρως τη σημασία της συνάντησής μας, να σου πω την αλήθεια. Αλλά ήταν πολύ ωραία στιγμή».

«Δεν έχω όνειρο να δείξω κάτι στο εξωτερικό, δεν με νοιάζει καθόλου. Έχω όνειρο να κάνω κάποια έργα που έχω στο μυαλό μου εδώ και πολλά χρόνια, αλλά επειδή είναι μεγάλα πρότζεκτ, πρέπει να βρεθεί ο χώρος που θα χωρέσει ένα τέτοιο έργο, αλλά τον τρόπο που θα το φέρω εις πέρας, πώς θα το δουλέψω. Η μεγαλύτερη πολυτέλεια στη ζωή είναι ο χρόνο και τέτοια έργα θέλουν πολύ χρόνο και πολλή αφοσίωση. Φυσικά, θα μου άρεσε πολύ η δουλειά μου να ταξιδέψει και στο εξωτερικό -και μαζί της κι εγώ. Μου αρέσει να ταξιδεύω και να δουλεύω.

Η αισθητική για μένα είναι τρόπος ζωής και αντίληψη των πραγμάτων. Το πώς συμπεριφέρεσαι, η ευγένεια, είναι θέμα αισθητικής. Και η ενσυναίσθηση θα έλεγα, το να έχεις τη διάθεση να ακούσεις τον άλλον και να προσπαθήσεις να του πεις κάτι που θα τον βοηθήσει. Αυτό το μοίρασμα, το νοιάξιμο νομίζω, ότι είναι καθαρά θέμα αισθητικής».

«Παράλληλα, έχω και το e-shop stratistavlaridis.com, όπου κάποιος μπορεί να αγοράσει κάποιο έργο σε μικρή διάσταση. Φυσικά μέσα από το Instagram μπορεί κάποιος να δει τη δουλειά μου και να ενημερώνεται για τα πρότζεκτ μου. Το Instagram είναι ένα πολύ σημαντικό και πολύτιμο εργαλείο για έναν καλλιτέχνη, αφού μπορεί να μοιραστεί τη δουλειά του άμεσα σε ένα ευρύ κοινό. Προσωπικά, με έχει βοηθήσει πολύ. Φυσικά, η χρήση των social media θέλει προσοχή -όταν τα χρησιμοποιείς σαν εργαλείο για να μπορέσεις να επικοινωνήσεις τη δουλειά σου είναι τέλεια, όταν εκθέτεις πράγματα από την προσωπική σου ζωή μόνο και μόνο για να τραβήξεις προβολή εκεί κάτι μπορεί να πάει λάθος.

Επίσης κανείς μπορεί να έρθει να δει τη δουλειά μου εδώ, στο εργαστήριο -κατόπιν συνεννόησης φυσικά. Μου αρέσει πολύ να δέχομαι κόσμο εδώ και να μιλάω με ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τη δουλειά μου αλλά και γενικά για την τέχνη.

Η διακόσμηση που κυριαρχεί στο σπίτι μου είναι εντελώς μίνιμαλ. Είμαι της άποψης ότι λίγα αντικείμενα με υφή, αρκούν. Μου αρέσουν πολύ τα αντικείμενα που έχουν υφές και δεν θέλω πολλά έπιπλα. Μου αρέσει πολύ το ύφασμα, το ξύλο και τρελαίνομαι για χαλιά. Σκέψου Japanese style».