Τα άτομα που αυτοπροσδιορίζονται ως ομοφυλόφιλοι στην Ουγκάντα κινδυνεύουν με ισόβια κάθειρξη μετά την ψήφιση ενός νέου νομοσχεδίου για την πάταξη των ομοφυλοφιλικών δραστηριοτήτων.
Το βράδυ της Τρίτης οι νομοθέτες της Ουγκάντα ενέκριναν μερικούς από τους πιο σκληρούς νόμους κατά των ομοφυλοφίλων στον κόσμο, καθιστώντας ορισμένα εγκλήματα τιμωρητέα με θάνατο και επιβάλλοντας έως και 20 χρόνια φυλάκιση σε άτομα που αναγνωρίζονται ως ΛΟΑΤΚΙ+.
Οι ομοφυλοφιλικές πράξεις είναι ήδη παράνομες στην Ουγκάντα, αλλά το νομοσχέδιο αυτό εισάγει πολλά νέα ποινικά αδικήματα. Εκτός από το ότι για πρώτη φορά ο απλός προσδιορισμός ως ομοφυλόφιλος καθίσταται παράνομος, οι φίλοι, οι συγγενείς και τα μέλη της κοινότητας θα έχουν την υποχρέωση να καταγγέλλουν στις αρχές τα άτομα που έχουν σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου.
Σύμφωνα με το εν λόγω νομοσχέδιο, η θανατική ποινή μπορεί να επικαλεστεί για περιπτώσεις «επιβαρυμένης ομοφυλοφιλία» - ένας ευρύς όρος που χρησιμοποιείται στη νομοθεσία για να περιγράψει σεξουαλικές πράξεις που διαπράττονται χωρίς συναίνεση ή υπό εξαναγκασμό, σε βάρος παιδιών, ατόμων με διανοητική ή σωματική αναπηρία, ή που αφορούν αιμομιξία.
Ο νομοθέτης της αντιπολίτευσης Asuman Basalirwa παρουσίασε στο κοινοβούλιο το νομοσχέδιο κατά της ομοφυλοφιλίας 2023, λέγοντας ότι στοχεύει στην «προστασία της θρησκευτικής μας κουλτούρας- των νομικών, θρησκευτικών και παραδοσιακών οικογενειακών αξιών των Ουγκαντινών από τις πράξεις που είναι πιθανό να προωθήσουν τη σεξουαλική ασυδοσία σε αυτή τη χώρα».
Δείτε το βίντεο του BBC από το κοινοβούλιο της Ουγκάντας:
Cheers and applause in Uganda parliament as new bill making it illegal to identify as LGBT passes https://t.co/qkPQsB5nNe pic.twitter.com/Svmasv95qQ
— BBC News (World) (@BBCWorld) March 22, 2023
Σημειωτέον πως ο νομοθέτης Fox Odoi-Oywelowo τάχθηκε κατά του νομοσχεδίου, λέγοντας ότι «αντιβαίνει στα καθιερωμένα διεθνή και περιφερειακά πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων», καθώς «περιορίζει άδικα τα θεμελιώδη δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων».
Ο υποστηρικτής των ΛΟΑΤΚΙ+ στην Ουγκάντα Frank Mugisha δήλωσε στο Reuters ότι ο νόμος θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζικές συλλήψεις και σε οχλοκρατική βία κατά των ομοφυλόφιλων. «Μέλη της queer κοινότητας έχουν εκβιαστεί για χρήματα ή έχουν ακόμη παρασυρθεί σε παγίδες για ομαδικές επιθέσεις», επισήμανε ένας ανώνυμος ακτιβιστής. «Σε ορισμένες περιοχές ακόμη και οι αστυνομικοί επικαλούνται το νομοσχέδιο για να εκβιάσουν χρήματα από ανθρώπους που κατηγορούν ότι είναι ομοφυλόφιλοι. Ακόμη και ορισμένες οικογένειες καταγγέλλουν τα ίδια τους τα παιδιά στην αστυνομία» συμπλήρωσε ο ίδιος.
«Θα απευθυνθούμε σε όλα τα δικαστήρια της Ουγκάντα. Αν χρειαστεί, θα πάμε και στο διεθνές δικαστήριο, πρέπει οπωσδήποτε να αμφισβητήσουμε αυτόν τον νόμο» δήλωσε ο Mugisha.
Η αντίδραση της διεθνούς κοινότητας
Ο διεθνής οργανισμός Human Rights Watch (HRW) προειδοποίησε νωρίτερα αυτό το μήνα ότι ο νόμος θα παραβιάσει τα δικαιώματα των Ουγκαντινών. «Ένα από τα πιο ακραία χαρακτηριστικά αυτού του νέου νομοσχεδίου είναι ότι ποινικοποιεί τους ανθρώπους απλώς και μόνο επειδή είναι αυτό που είναι, καθώς και ότι παραβιάζει περαιτέρω τα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και τις ελευθερίες της έκφρασης και της αυτοδιάθεσης».
Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε το νομοσχέδιο, το οποίο ποινικοποιεί το ίδιο φύλο μεταξύ ενηλίκων που συναινούν, "αποκρουστικό", "διφορούμενο" και "ασαφώς διατυπωμένο". «Αυτή η βαθιά κατασταλτική νομοθεσία θα θεσμοθετήσει τις διακρίσεις, το μίσος και την προκατάληψη κατά των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων - και θα εμποδίσει το νόμιμο έργο της κοινωνίας των πολιτών, των επαγγελματιών της δημόσιας υγείας και των ηγετών των κοινοτήτων», δήλωσε ο Tigere Chagutah, διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ανατολική και Νότια Αφρική.
Παράλληλα, ο Λευκός Οίκος έχει προειδοποιήσει την Ουγκάντα για πιθανές οικονομικές επιπτώσεις εάν τεθεί σε ισχύ ο νέος νόμος. Το νομοσχέδιο προβλέπεται να περάσει τώρα στον πρόεδρο Γιοβέρι Μουσέβενι, ο οποίος μπορεί είτε να επιλέξει να ασκήσει βέτο και να διατηρήσει τις καλές σχέσεις με τους δυτικούς δωρητές και επενδυτές - ή να το υπογράψει. Ο ίδιος έχει προβεί σε διάφορα σχόλια κατά των ομοφυλοφίλων τις τελευταίες εβδομάδες και έχει επίσης επικρίνει τις δυτικές χώρες για την άσκηση πίεσης στην Ουγκάντα για το θέμα αυτό.
