Ο Καρασαββίδης σκηνοθετεί τη Λολίτα της εποχής μας | 0 bovary.gr
Ο Καρασαββίδης σκηνοθετεί τη Λολίτα της εποχής μας | 0 bovary.gr
25|04|2017 12:31
SHARE
ΣΤΗΝ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΕΘΝΙΚΟΥ

Ο Καρασαββίδης σκηνοθετεί τη Λολίτα της εποχής μας


«7 Χρόνια φαγούρα - Ο έρωτας στον καιρό των μνημονίων» είναι η θεματική ενότητα που επέλεξαν οι διευθυντές της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, ο Ανέστης Αζάς και ο Πρόδρομος Τσινικόρης, για την εαρινή περίοδο, αναθέτοντας σε νέους και ανερχόμενος καλλιτέχνες να προσεγγίσουν μέσα από το πρίσμα της εποχής μας τις διαπροσωπικές σχέσεις.  

Μια από τις παραστάσεις που δούμε είναι και μια ανατρεπτική εκδοχή της γνωστής «Λολίτας» που τιτλοφορείται «Lolita Reversed» σε σκηνοθεσία του Χρήστου Καρασαββίδη. Ο μύθος του παράνομου έρωτα επανεγγράφεται, σε μια πρωτότυπη σκηνική σύνθεση, που από τη μία αποτυπώνει την ένταση ενός ακραίου συναισθήματος κι από την άλλη τον βυθίζει σε μια εποχή οικονομικής και κοινωνικής εξαθλίωσης, δοκιμάζοντας τις αντοχές της ανθρώπινης επιθυμίας και τα όρια του σύγχρονου θεάτρου.

Aπόφοιτος της δραματικής σχολής του Θεάτρου Τέχνης- Κάρολος Κουν, ο Χρήστος ασχολείται και με τη συγγραφή θεατρικών κειμένων, γι’ αυτό αποφάσισε όχι να διασκευάσει άλλα να ξαναγράψει την ιστορία του Ναμπόκοφ, χωρίς να χρησιμοποιήσει ούτε μια φράση από το βιβλίο. «Είχα δει  μικρός την δεύτερη ταινία του Έιντριαν Λιν, με τον Τζέρεμι Άιρονς, και είχα ενθουσιαστεί από την ακρότητα του θέματος και την όλη αισθητική.

Αργότερα διάβασα το βιβλίο και είδα την ταινία του Κιούμπρικ. Πάντα υπήρχε στο μυαλό μου πώς μπορεί να παρασταθεί στη σκηνή αυτή η ιστορία. Μου έκανε μάλιστα εντύπωση το γεγονός ότι παγκοσμίως  έχει ανέβει ελάχιστες φορές. Αναρωτιόμουν αν είναι πράγματι τόσο δύσκολο. Αυτό που κάνουμε στην παράσταση είναι ότι ξαναδιαβάζουμε τον γνωστό μύθο μέσα από μια άλλη οπτική. Χρησιμοποιούμε κάποια στοιχεία από το βιβλίο και την ταινία για να κάνει ο θεατής τις δικές του αναγωγές, αλλά το κείμενο είναι πρωτότυπο», μου εξηγεί.

Τον ρωτάω  ποιος κινεί τα νήματα στην δική του εκδοχή. «Κι οι δυο είναι τραγικά πρόσωπα. Οι δυο ταινίες έχουν γίνει από ανθρώπους που είναι πιο κοντά στην ηλικία του Καθηγητή. Όμως εγώ είμαι πιο κοντά στον τρόπο σκέψης της Λολίτας, οπότε θεώρησα ενδιαφέρον να  χειριστώ το όλο θέμα μέσα από άλλη  θέση. Ο Καθηγητής στη Λολίτα κάνει μια προβολή ενός χαμένου έρωτα. Βλέπει σε εκείνην μια ηλικία που γι 'αυτόν έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Είναι η χαμένη του νιότη. Η  Λολίτα από την άλλη βρίσκει σε αυτόν ένα πατρικό πρότυπο και μια εμπειρία που ακόμα η ίδια δεν έχει. Είναι ένα κορίτσι που βιάζεται να μεγαλώσει και  αυτός διαθέτει κάτι που εκείνη θέλει άμεσα να αποκτήσει.

Ο καθηγητής ερωτεύεται βαθιά την Λολίτα, θα πέθαινε γι' αυτήν. Εκείνη μάλλον ενθουσιάζεται μαζί του. Είναι μια άνιση σχέση και εξαιτίας της μεγάλης ηλικιακής τους διαφοράς ηλικίας, κυρίως  όμως επειδή έχουν διαφορετικά θέλω. Πρόκειται για μια σχέση εξουσιαστή και εξουσιαζόμενου, όπου οι ρόλοι συνεχώς αλλάζουν. Βέβαια κατά τη δική μου γνώμη, η Λολίτα από την αρχή χειρίζεται το παιχνίδι,όλα από αυτήν κρίνονται».

Πέρα, όμως, από το παράνομο του θέματος, ο Χρήστος θέτει ακόμα ένα εμπόδιο στο  κεντρικό ζευγάρι: η ιστορία τους λαμβάνει  χώρα σε μια εποχή οικονομικής κρίσης. «Η σημερινή κατάσταση  υπονοείται διαρκώς μέσα στην παράσταση. Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, γιατί αυτό το κείμενο το γράφει ένας άνθρωπος που όλα του τα δημιουργικά χρόνια τα έζησε μέσα στην κρίση, οπότε εκ των πραγμάτων η ματιά του είναι επηρεασμένη από αυτή», μου λέει.

«Η κρίση άλλωστε είναι κυρίως αξιακή, κι όχι μόνο οικονομική. Ο καθηγητής στο δικό μας κείμενο είναι σκηνοθέτης  κι όχι  συγγραφέας. Η Λολίτα μας θέλει να γίνει ηθοποιός, θεωρώ ότι αυτό ταιριάζει περισσότερο σε ένα κορίτσι του σήμερα. Ο δεύτερος λόγος που έκανα αυτή την επιλογή είναι ότι με ενδιαφέρει το θέατρο της γενιάς μου. ‘Έτσι βρήκα έναν τρόπο να θίξω θέματα που αφορούν στο σύγχρονο θέατρο, στο  γιατί κάνουμε τέχνη, τι είναι η αλήθεια στη σκηνή, όλα αυτά τα μεγάλα κι αναπάντητα ερωτήματα, αλλά και ταυτόχρονα να μιλήσω για τις ανησυχίες μου σχετικά με το ποια μπορεί να είναι η πορεία του θεάτρου από εδώ και πέρα». 

Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου περιγράφει ένα συναίσθημα, δεν εστιάζει τόσο σε δράσεις. Γι’ αυτό το λόγο ο Χρήστος έχει προσθέσει έναν Χορό, που μοιάζει με Χορό αρχαίας τραγωδίας, ο οποίος παρεισφρέει μέσα στα γεγονότα και τα επηρεάζει.

«Μέσα από αυτό το  σύνολο, που εκπροσωπεί την κοινωνία με έναν τρόπο, κάνουμε κάποια σχόλια που αφορούν στον έρωτα και στο πώς η κοινή γνώμη αντιμετωπίζει τέτοια ζευγάρια. Εκεί ακριβώς έγκειται το πειραματικό κομμάτι του θέματος. Θεωρώ ότι ζούμε σε μια κοινωνία, που δεν ξεπέρασε τα κόμπλεξ που την ταλανίζουν. Παραμένει  βαθιά πουριτανική,  όσο κι αν θέλει να δείχνει απελευθερωμένη, κρύβεται πίσω από τα προβλήματα των άλλων και αρνείται να δει την  πραγματικότητα κατά πρόσωπο. Ο ρατσισμός,όσο κι αν θέλουμε  να πιστεύουμε ότι οι συνθήκες άλλαξαν, είναι ένα θέμα που δεν μπορούμε να το ξεπεράσουμε».

Ένας από τους βασικούς άξονες της παράστασης είναι το χάσμα των γενεών. Μπορεί να γεφυρωθεί άραγε, αναρωτιέμαι «Η παράσταση δεν θέλει να  καμπυλώσει  το χάσμα. Ούτε το βιβλίο έχει απάντηση σε αυτό. Ξέρεις, πιστεύω ότι η  νεότητα πάντα κερδίζει, όλοι την  αποζητάμε, όλοι  την έχουμε βιώσει και μετά τη χάνουμε. Είναι σε θέση ισχύος ο νέος, επειδή έχει μπροστά του το μέλλον».

Κλείνοντας ρωτάω τον Χρήστο με ποιον από τους δύο ήρωες ταυτίζεται περισσότερο. «Το  τυπικό λέει ότι τους αγαπάω εξίσου, όμως είμαι πιο κοντά στον τρόπο σκέψης της Λολίτας, είναι πιο κοντά στην ηλικία  μου και στην αίσθηση ελευθερίας που πρέπει να έχει ο καθένας  στο να κάνει τις  επιλογές του. Ο καθηγητής είναι ολοκληρωτικά δοσμένος στο πάθος του, άρα εντελώς αδύναμος. Δεν εκμεταλλεύεται σκοπίμως  την  κατάσταση, βρίσκεται κοντά στον πειρασμό κι  αποφασίζει  να μην κυριεύσει τα πάθη του. Είναι σπουδαίο το κείμενο του Ναμπόκοφ  και έχει μείνει ιστορικό καταρχάς, γιατί παρουσιάζει ένα μη φυσιολογικό γεγονός, ένα άγριο συναίσθημα,  ντυμένο με μια εκπληκτικά ποιητική γλώσσα, αποδεικνύοντας ότι αν παρουσιάσεις ακραίες καταστάσεις  με μια συγκεκριμένη λεκτική μορφή, μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τον θεατή. Γι’ αυτό η Λολίτα δεν έχει κατοχυρωθεί στη συνείδηση των περισσότερων ως μια υπόθεση παιδεραστίας, αλλά ως μια διαφορετική κι όμορφη ιστορία ενός μονόπλευρου έρωτα»,  καταλήγει, πριν επιστρέψει στο άγχος των τελικών δοκιμών.

Πληροφορίες:

Σύλληψη-Κείμενο-Σκηνοθεσία: Χρήστος Καρασαββίδης

Σκηνογραφία: Ηλέκτρα Σταμπούλου

Ενδυματολογία: Βασιλική Σύρμα

Κινησιολογία: Βίσση Σολωμού

Βοηθοί σκηνοθέτη: Κατερίνα Κούδα, Ηλίας Κοβάνης

Βίντεο: Μαίρη Θηβαίου

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Νικόλας Ανδρουλάκης, Μιχάλης Βαλάσογλου, Λήδα Κουτσοδασκάλου, Φωτεινή Παπαχριστοπούλου, Δώρα Παρδάλη, Έλλη Τρίγγου, Δημήτρης Τσιγκριμάνης, Νικόλας Χανακούλας

Παραστάσεις:

Πέμπτη 27 Απριλίου 21:30

Παρασκευή 28 Απριλίου 19:00

Σάββατο 29 Απριλίου 21:30

Κυριακή 30 Απριλίου 19:00

Η είσοδος είναι ελεύθερη και θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας. Από τις τρεις και μισή  το μεσημέρι, οι ενδιαφερόμενοι  μπορούν  να απευθυνθούν  στο ταμείο  του Εθνικού.  Το κάθε άτομο δικαιούται να πάρει έως και τρεις θέσεις.