Την Άνοιξη του 1970, μεσούσης της χούντας, ένα διαφορετικό αεράκι, έπνεε στις σπηλιές, στα Μάταλα της Κρήτης.
Το μέρος αυτό, είχε ξεφύγει από το μυστρί του Πατακού, που πάσχιζε να «χτίσει» όλη την Ελλάδα, με γύψο. Δεν κράτησε πολύ, όμως, η ελευθερία των Ματάλων. Και αυτό περιγράφει το νέο βιβλίο του Μανώλη Νταλούκα, Μάταλα (Η ιστορία της Νεφεριάνας).
Στο τέλος εκείνης της Άνοιξης, η χούντα με στρατιωτικού τύπου επιχείρηση, κλείνει εκεί τις σπηλιές, όπου, παιδιά από όλο τον κόσμο, είχαν βρει καταφύγιο, με στόχο να γίνουν «Πρωτόπλαστοι», να ξεφύγουν από τον πλαστικό τρόπο ζωής, και να βρουν την δική τους Αλήθεια.
Σε μία φωτογραφία, βλέπουμε ένα ζευγάρι στην δική του σπηλιά. Ο νεαρός παίζει κιθάρα, ενώ η κοπέλα, γράφει κάτι ή διαβάζει βιβλίο. Ο χώρος, φωτίζεται από λάμπα πετρελαίου, ενώ λίγες πέτρες αποτελούν τραπεζάκι.
Συνηθίζουμε να ονομάζουμε χίπηδες αυτά τα παιδιά, όμως το κοινό όνομα, δεν πρέπει να μας κάνει να νομίσουμε ότι ζούσαν όλα με τον ίδιο τρόπο. Και αυτό επισημαίνεται στο βιβλίο του Νταλούκα: Οι ελεύθεροι άνθρωποι, σε αντίθεση με τους υποτακτικούς, ζουν ο καθένας με τον τρόπο του, δεν προσαρμόζονται σε νόρμες.