Μελίνα Μερκούρη: «Από τη ζωή μέχρι το θάνατο, ένα τσιγάρο δρόμος»

«Γεννήθηκα Ελληνίδα, θα πεθάνω Ελληνίδα»: μία ιστορική δήλωση που όλοι θα θυμόμαστε να την λέει η Μελίνα Μερκούρη στην είδηση πως η χούντα της αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια. Η διάσημη σε όλο τον κόσμο για τις ερμηνείες της ηθοποιός με το βροντερό γέλιο, όπως γράφει ο διεθνής Τύπος, και υπέρμαχος της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα, Μελίνα Μερκούρη, γεννήθηκε σαν σήμερα πριν από 97 χρόνια.

Η Μελίνα Μερκούρη (Μαρία Αμαλία Μερκούρη) ήταν ηθοποιός και πολιτικός. Γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1920 και ήταν η αγαπημένη εγγονή του δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη και κόρη του βουλευτή της ΕΔΑ και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη.

Τον Σεπτέμβριο του 1938, η Μελίνα γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με συμμαθητές τη Δέσπω Διαμαντίδου, την Αλέξα Παϊζη, τον Ανδρέα Φιλιππίδη και τον Αλέξη Δαμιανό.

Το χειμώνα του 1939, σε ηλικία μόλις 19 ετών, παντρεύεται τον Παναγή Χαροκόπο ενώ αργότερα στην κατοχή είχε για εραστή τον δοσίλογο μαυραγορίτη Φειδία (Αλέξη) Γιαδικιάρογλου.

Καθιερώνεται ως πρωταγωνίστρια το 1949 με το ρόλο της Μπλανς από το έργο του Τένεσι Ουίλιαμς «Λεωφορείον ο Πόθος».

Με την πρώτη της ταινία, την θρυλική «Στέλλα», η Μελίνα Μερκούρη αποκτά παγκόσμια αναγνώριση και βραβεύεται με τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξένης ταινίας το 1956 αλλά και στο Διεθνές Φεστιβάλ των Καννών του 1955.

Εκεί γνωρίζει τον σκηνοθέτη Ζιλ Ντασέν, με τον οποίο παντρεύεται το 1965 και θα μείνουν μαζί για πάντα.

Μάλιστα, η Παρί Ζουρ δημοσίευσε την είδηση για τη Μελίνα και τον Ντασέν, από τη Λωζάνη όπου αναπαύονταν μετά τα γυρίσματα του «Τοπ Καπί», ως εξής: «Η Μελίνα Μερκούρη, 38 ετών, είναι η χαρά της ζωής, η ελευθερία, το απρόοπτο. Ο Ντασσέν, 52 ετών είναι η διακριτική διάνοια, το ταλέντο, ο μη κραυγαλέος αντικομφορμισμός. ‘Αν στην ηλικία μου δεν γνωρίζω τι είναι σημαντικό εις την ζωήν δεν θα το μάθω ποτέ’, ομολογεί η Μελίνα. ‘Ζω με τον Ντασσέν, τον αγαπώ, είναι καλύτερός μου. Και θα ήθελα αυτό να μην τελειώσει ποτέ’».

Το 1960 το ζευγάρι κινηματογραφεί το «Ποτέ την Κυριακή», μια ταινία που έκανε διάσημη την ηθοποιό και σύστησε τον Μάνο Χατζηδάκι, μέσω της μουσικής του, σε όλο τον κόσμο. Η ταινία βραβεύτηκε με το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού και με το βραβείο Α’ γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ των Καννών.

Ακολουθεί η χούντα που τη βρίσκει στο εξωτερικό. Από εκεί δίνει μάχη κατά της χούντας, χρησιμοποιώντας το όνομά της και τη φήμη της. Όταν πληροφορείται πως η χούντα κατάσχει την περιουσία της στην Ελλάδα και της αφαιρεί την ελληνική ιθαγένεια, κάνει την ιστορική δήλωση: «Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα».
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, επέστρεψε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε. Εκλέχθηκε με το ΠΑΣΟΚ το 1981 και ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Πολιτισμού, αξίωμα που χρησιμοποίησε για να ζητήσει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, θίγοντας μάλιστα, επίσημα το θέμα στη Διεθνή Διάσκεψη Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO τον Ιούλιο του 1982.

Η μεγάλη Ελληνίδα σταρ πεθαίνει νικημένη από τον καρκίνο στις 6 Μαρτίου 1994. Στο άκουσμα της είδησης, ο διεθνής Τύπος κάνει αναλυτικά αφιερώματα για τη ζωή της μυθικής Ελληνίδας με το βροντερό γέλιο ενώ τα θέατρα στο Μπροντγουέι έμειναν κλειστά την ημέρα της κηδείας της.

Ας θυμηθούμε όμως μερικές από τις κορυφαίες φράσεις της:

«Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν για εμάς τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Είναι η υπερηφάνεια μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το ευγενέστερο σύμβολο της αριστείας μας. Είναι η φιλοδοξία μας και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητας».

«Στην Ελλάδα είμαστε πολύ φτωχοί για να πάμε σε ψυχολόγους – αντ’ αυτού έχουμε τους φίλους».

«Λένε συχνά πως εμείς οι Έλληνες είμαστε μια θερμόαιμη φυλή – Λοιπόν, επιτρέψτε μου να σας πω κάτι – είναι αλήθεια».

«Την εξουσία δεν την αισθάνθηκα σαν υπουργός. Την αισθάνθηκα σαν σταρ του Μπρόντγουεϊ»

«Η Γκάρμπο είναι το πλάσμα για το οποίο έγινα θεατρίνα»

«Είναι υπέροχο πράγμα να μπορείς να αγαπάς, είναι θείο»