Είδαμε τον «Εγκάρσιο Προσανατολισμό» του Δημήτρη Παπαϊωάννου

Ο σπουδαίος Έλληνας δημιουργός υπογράφει μια οπτική φαντασμαγορία, προαναγγέλλοντας τον αιώνα των γυναικών.

Αλχημιστής και μάγος της εικόνας, όπως συχνά τον έχουν αποκαλέσει, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου συνηθίζει στα θεάματά του να εγείρει τις αισθήσεις, αλλά και την κριτική σκέψη του θεατή, αφήνοντας του ανοιχτούς χώρους για το δικό του προσωπικό ταξίδι.

«Εγκάρσιος προσανατολισμός» είναι η μέθοδος που χρησιμοποιούν τα έντομα για να διατηρούν μια σταθερή γωνία προς μια μακρινή πηγή φωτός. Κι αυτή η πηγή, που άλλοτε λάμπει, άλλοτε πάλλεται και τρεμοπαίζει, μέχρι που κάποια στιγμή σβήνει, σταθεροποιείται τελικά από την ισχυρή θηλυκή παρουσία της Τίνα Παπανικολάου, που ως άλλη Αφροδίτη του Βίλλεντορφ αποκαθιστά με τη βακτηρία της το φως, προαναγγέλλοντας τον αιώνα των γυναικών, που έρχεται μετά το χάος να επαναφέρει την ισορροπία.

Στον λιτό σκηνικό χώρο της νέας παράστασης του ιδιοφυούς χορογράφου, που έχει στηθεί στην κεντρική σκηνής της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, πρωταγωνιστούν μια λάμπα και μια σκάλα, που οδηγεί σε μια πόρτα και τίποτα άλλο. Όμως, με το τρίτο κουδούνι η σκηνή γεμίζει από όντα ψηλόλιγνα, με κεφάλια εντόμου, που έχουν την καταγωγή τους από τον εξπρεσιονισμό, ή ίσως σας θυμίσουν φιγούρες του Τιμ Μπάρτον, που θα δώσουν με τη σειρά τους τη θέση τους σε μια σειρά από ανυπέρβλητης ομορφιάς ταμπλό βιβάν.

Τα ανθρωπόμορφα έντομα του Παπαϊώαννου μεταμορφώνονται σε μια κοινωνία, που συσπειρώνεται γύρω από τον ταύρο-σύμβολο δημιουργίας και γονιμότητας -από τα σπλάχνα του οποίου γεννιέται η γυναίκα (την ερμηνεύει η μοναδική Breanna O’Mara από το Tanztheater Wuppertal Pina Bausch). Υπό τους ήχους του Βιβάλντι, οι χορευτές κινούνται αρμονικά και ήσυχα, απολαμβάνοντας την επαφή τους με αυτό το πλάσμα, που έχει σχέση με τον Μινώταυρο -αυτόν δηλαδή που κρατάει την αρχή του νήματος και γνωρίζει πώς να μας οδηγήσει στο φως- μέχρι που η έλευση του πολιτισμού διαταράσσει την ομορφιά. Η σκηνή κατακλύζεται από ογκώδη φελιζόλ, οι άνθρωποι γίνονται «χτίστες» και με μανία οικοδομούν το δικό τους αρχιτεκτόνημα, δημιουργώντας μια ενορχηστρωμένη φασαρία.

Μόνο όταν όλα πια έχουν «τελειοποιηθεί», γίνονται και πάλι παιδιά, που απολαμβάνουν το θαλασσινό τους μπάνιο ένα ζεστό μεσημέρι του καλοκαιριού. Η ευμάρεια αντικαθιστά την ευτυχία και μια Αφροδίτη-σιντριβάνι κερνάει σαμπάνια την ομήγυρη για να γίνει στη συνέχεια μια αναγεννησιακή Παναγία, που γεννά και αναβλύζει γάλα από όλο της το σώμα.

Ο Παπαϊωάννου και οι perfomerr (Damiano Ottavio Bigi, Suka Jorn, Jan Möllmer, Breanna o’Mara, Τίνα Παπανικολάου, Lukasz Przytarski, Χρήστος Στρινόπουλος, Μιχάλης Θεοφάνους) που θυσιάζονται με γενναιοδωρία για αυτή την ομορφιά, διατηρούν καθ΄ όλη τη διάρκεια ένα υποδόριο χιούμορ, ξέρουν να τσαλακώνουν αλλά και να τσαλακώνονται, αφήνοντας υπαινικτικά σχόλια για τον καταναλωτισμό, τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, αλλά και το θείο.

Οι καταγωγές και οι επιρροές του Έλληνα δημιουργού πολλές -από τον Μιχαήλ Άγγελο μέχρι την Πίνα Μπάους- όλες αφομοιωμένες μέσα από τη δική του φόρμα, που προκύπτει από μία εγγενή ανάγκη έκφρασης -κι όχι απλώς από ένα κυνήγι πειραματισμού. Έτσι, οι εικόνες του αποκτούν μια αυθύπαρκτη οντότητα, όπως ένα έργο τέχνης ή ένα αρχαιοελληνικό άγαλμα, που είναι ολοκληρωμένο και χωρίς τον θεατή του. Εκείνος έρχεται μετά, για να ακινητοποιηθεί απέναντί του και ταυτόχρονα να συν-κινηθεί από αυτή την ποιητική καταγραφή της Ιστορίας της ανθρωπότητας.

Το ταξίδι τελειώνει μέσα σε ένα υγρό τοπίο λύτρωσης, ή και ολικής καταστροφής, που κάποιος μπορεί να το ατενίζει με χαρά, ή να προσπαθεί απλώς να το σφουγγαρίσει, κάνοντάς μας τελικά να αναρωτηθούμε για το χτες, το σήμερα, αλλά και το αύριο της ανθρωπότητας. Γιατί ο «Εγκάρσιος Προσανατολισμός» είναι η μαγική και αισθητηριακή οπτικοποίηση της ανθρώπινης παρουσίας σε αυτόν τον κόσμο, γι' αυτό μπορεί να σας γαληνέψει, αλλά και να σας ταράξει από τη στιγμή στην άλλη.

Info:

Τετάρτη 5-Κυριακή 9 Ιανουαρίου, στις 20:30, Κεντρική Σκηνή &

Τετάρτη 12-Κυριακή 16 Ιανουαρίου, στις 20:30, Κεντρική Σκηνή