Οι ταινίες της εβδομάδας: Ο Χρυσός Λέοντας της Βενετίας είναι ένα κινηματογραφικό «Γεγονός»
Αυτή την εβδομάδα, το «Γεγονός» που κατέκτησε τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία, η παραισθησιογόνα sci-fi περιπέτεια του Μπερτράν Μαντικό και τα «Μαύρα γυαλιά» του θρυλικού Ντάριο Αρτζέντο έρχονται στις σκοτεινές αίθουσες.
Περίληψη: Η ιστορία του παράτολμου αγώνα μιας νεαρής γυναίκας να ορίσει τη ζωή της μετατρέπεται σε ένα συγκλονιστικό γεγονός.
Η Οντρέ Ντιγουάν
μεταφέρει το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Ανί Ερνό, κερδίζοντας δικαίως τον
Χρυσό Λέοντα και το βραβείο κριτικών στο Φεστιβάλ Βενετίας.
Στη Γαλλία του 1963, η Αν είναι μια νέα, έξυπνη, πολλά υποσχόμενη φοιτήτρια, που βλέπει τις πανεπιστημιακές σπουδές της ως τη μόνη διέξοδο από την εργατική τάξη στην οποία γεννήθηκε. Όταν συνειδητοποιήσει ότι έχει μείνει έγκυος, τα όνειρά της μοιάζουν καταδικασμένα, εκτός και αν καταφέρει να τερματίσει την εγκυμοσύνη της, κάτι που όμως είναι ακόμη παράνομο και κοινωνικά κατακριτέο εκείνη την εποχή. Καθώς οι εβδομάδες περνούν, με την εξεταστική να πλησιάζει και την κοιλιά της να φουσκώνει, η Αν αποφασίζει να αναλάβει δράση, χωρίς να έχει καμιά βοήθεια -αντίθετα ο περίγυρός της κατακρίνει την επιθυμία της-, ρισκάροντας ακόμα και τη ζωή της.
Εστιάζοντας στο γυναικείο σώμα και στο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, η Ντιγουάν κινηματογραφεί την απελπισμένη προσπάθεια μιας νεαρής κοπέλας να ζήσει όπως εκείνη θέλει, αποτυπώνοντας με ωμό ρεαλισμό, άλλοτε την ηδονή της όταν κάνει έρωτα, αλλά κυρίως την οδύνη της, όταν επιχειρεί αβοήθητη σχεδόν να κάνει την έκτρωση, που για εκείνη είναι η μόνη δυνατή επιλογή.
Σε έναν κόσμο -από τον οποίο δεν εξαιρείται η κινηματογραφική βιομηχανία- εχθρικό προς το γυναικείο σώμα και τη θηλυκή ύπαρξη γενικότερα, η Ντιγουάν με μια ανατρεπτική προσέγγιση, τολμάει να θίξει ένα ζήτημα ταμπού -τη μητρότητα δηλαδή, που εκτός από δώρο μπορεί να γίνει και φυλακή, αλλά και την άμβλωση που η απαγόρευσή της είναι μάλλον το μεγαλύτερο έγκλημα- και υπογράφει μια επίκαιρα φεμινιστική ταινία, θίγοντας ταυτόχρονα την υποκρισία μιας συντηρητικής κοινωνίας, που μπορεί να θεωρεί τον πολιτισμό και την παιδεία ύψιστα αγαθά, αλλά δεν ανέχεται κάποιος να ορίζει τον εαυτό του, με την νεαρή Αναμαρία Βαρτολομέι να δίνει μια ερμηνεία γεμάτη αποφασιστικότητα κι υπόκωφο πόνο, συμπυκνώνοντας στις συσπάσεις του κορμιού της την έννοια της γυναικείας οντότητας.
Περίληψη: Η Νταϊάνα είναι μια νεαρή γυναίκα που έχασε την όρασή της και ο Τσιν ένα αγόρι από την Κίνα που γίνεται οδηγός της. Μαζί θα εντοπίσουν έναν επικίνδυνο δολοφόνο μέσα στα σκοτάδια της Ιταλίας.
Ο θρυλικός Ντάριο
Αρτζέντο επιστρέφει μετά από δέκα χρόνια στο giallo, το είδος τρόμου που
υπηρέτησε καλύτερα από όλους.
Μια έκλειψη
κρύβει τον ήλιο της Ρώμης και οι ουρανοί μιας ζεστής καλοκαιρινής μέρας μαυρίζουν.
Το σκοτάδι περιβάλλει μια πανέμορφη ιερόδουλη, την Νταϊάνα, όταν ένας κατά
συρροή δολοφόνος την επιλέγει ως θήραμα. Προσπαθώντας να αποφύγει τον διώκτη
της, η γυναίκα τρακάρει με το αμάξι της και χάνει την όρασή της. Όταν συνέρχεται
από το αρχικό σοκ, είναι αποφασισμένη να παλέψει για τη ζωή της. Μόνο που δεν
είναι πια μόνη. Ο Τσιν, ένα μικρό αγόρι που επιβίωσε από το ίδιο τροχαίο, την
προστατεύει και γίνεται τα μάτια της. Αλλά ο δολοφόνος δεν θα εγκαταλείψει
εύκολα το θύμα του.
Επηρεασμένος από τον Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο Αρτζέντο δεν επέλεξε ποτέ στη μακρόχρονη καριέρα του να αφηγηθεί μια απλοϊκή ιστορία, βουτηγμένη στο αίμα, αν και συχνά μοιάζει να ξεμένει από καλές ιδέες. Έτσι και τώρα συνδυάζει μυστήριο και κατασκοπεία με στοιχεία σλάσερ, ψυχολογικού θρίλερ και sexploitation, με μια κάποια κούραση ομολογουμένως, αλλά καταγράφοντας για πρώτη φόρα μια τρυφερή σχέση δυο εύθραυστων πλασμάτων, που αναζητούν μια κάθαρση. Κι είναι τελικά αυτή η άδολη αγάπη, ικανή να επιζήσει σ’ έναν ζοφερό κόσμο, που προκαλεί μεγαλύτερη ανατριχίλα από τα κλισέ που επιστρατεύει ανοικονόμητα ο Αρτζέντο.
Περίληψη: Στο μακρινό μέλλον, ο πλανήτης After Blue κατοικείται αποκλειστικά από γυναίκες. Η μοναχική έφηβη Ρόξι, άθελά της, απελευθερώνει μια διαβόητη εγκληματία. Η κοινότητα αναθέτει στη μητέρα της και στην ίδια να τη βρουν. Όμως το ταξίδι τους στην ενδοχώρα του πλανήτη κρύβει πολλές εκπλήξεις.
Ο εκκεντρικός Μπερτράν Μαντικό επιστρέφει με μια αλά mad Max θηλυκή αλληγορία, επιβεβαιώνοντας ότι δικαίως θεωρείται ο μετρ του avant garde της εποχής μας.
Σε ένα μακρινό μέλλον, η ανθρωπότητα έχει εγκαταλείψει τη γη, αποικίζοντας τον After Blue, έναν παράξενο πλανήτη, που η ατμόσφαιρά του, η χλωρίδα και η πανίδα του τον καθιστά βιώσιμο μόνο για όντα θηλυκού γένους. Όταν η Ρόξι, η κόρη της κομμώτριας της γαλλικής κοινότητας, Ζόρα, απελευθερώνει κατά λάθος μια διαβόητη Πολωνέζα εγκληματία, την Κέιτ Μπους, η βία ξεσπά, καθώς η τελευταία σπέρνει τον θάνατο. Η κοινότητα θεωρεί πως η Ρόξι ευθύνεται για αυτή τη φρίκη, οπότε απαιτεί από εκείνη και τη μητέρα της να βρουν και να τιμωρήσουν την κατά συρροή δολοφόνο. Οι δυο γυναίκες θα αναγκαστούν να περιπλανηθούν στην αλλόκοτη ενδοχώρα του πλανήτη, όπου τις περιμένουν απανωτές εκπλήξεις.
Ο εκκεντρικός Μαντικό επιστρέφει μετά από τα «Άγρια αγόρια», που προκάλεσαν με τον τολμηρό πειραματισμό τους και την παραισθησιογόνα εικονοποιϊα τους, με ένα γοτθικό παραμύθι επιστημονικής φαντασίας, που ενσωματώνει στοιχεία από δεκάδες κινηματογραφικά είδη και στυλ. Γυρίζοντας σε φιλμ 35mm, με σύμμαχο του την επιβλητική φωτογραφία της Πασκάλ Γκρανέ και το εκπληκτικό soundtrack και sound design του Πιερ Ντεσπρά, καταφέρνει για ακόμα μια φορά να παράξει μια αξιομνημόνευτη κινηματογραφική εμπειρία, που δεν μπορείς να μην επαινέσεις για το θάρρος της και την εμμονή της στη λεπτομέρεια.
Με επιρροές από τα βιντεοκλίπ της δεκαετίας του ’70 και την αισθητική των camps του ’80, και φλερτάροντας, αν και όχι πάντα επιτυχημένα με τον Σαίξπηρ και τα μεγάλα sci fi saga, φτιάχνει μια ψυχεδελική περιπλάνηση, που σφύζει από αισθησιασμό– ενίοτε δε και φετιχισμό. Η λογική του Μαντικό οπτικά παραμένει καθηλωτική από την αρχή μέχρι το τέλος, όμως η πληθώρα των συμβολισμών, που αδυνατούν να ενταχτούν κάτω από έναν ενιαίο άξονα συχνά καθιστούν το δραματουργικό υλικό του φλύαρο. Όπως και στα «Άγρια Αγόρια», έτσι κι εδώ μια κοινότητα καλείται να επιβιώσει κάτω από αντίξοες συνθήκες, και ένα πλάσμα να ενηλικιωθεί, αμφισβητώντας τις παραδομένες ηθικές αξίες και αναγάγοντας τη σεξουαλική ορμή σε βασική τελετουργία. Διακύβευμα σίγουρα με φιλοσοφικές διαστάσεις η σύνδεση του θανάτου με τον έρωτα, που όμως στον κόσμο του Γάλλου auteur θυσιάζεται στο παραλήρημα μιας επικής οπτικοποίησης. Γιατί ο Μαντικό, αν και αναμφίβολα είναι ένας παραμυθάς που στοχεύει στο ασυνείδητο, συχνά μοιάζει να παρασύρεται από την αδιαφιλονίκητη εικονοκλαστική του ικανότητα. Σε κάθε περίπτωση πάντως παραμένει μοναδικός και αν μην τι άλλο πρωτότυπος.
Περίληψη: Μετά από μία προσωπική τραγωδία, η Χάρπερ αποσύρεται στην πανέμορφη αγγλική εξοχή για να θεραπεύσει το τραύμα της. Όμως, κάτι ή κάποιος από το δάσος εμφανίζεται και την παρενοχλεί. Αυτό που ξεκινάει σαν αδιόρατος φόβος εξελίσσεται σε καθολικό εφιάλτη, που φιλοξενεί τις πιο σκοτεινές της αναμνήσεις.
Ο Άλεξ Γκάρλαντ («Από Μηχανής», «Αφανισμός») παρουσιάζει ένα ακόμα δείγμα υπαρξιακού τρόμου με την υποψήφια για Όσκαρ Τζέσι Μπάκλεϊ («The Lost Daughter»).
Η Χάρπερ, προσπαθώντας να ξεπεράσει την τραγική κατάληξη του γάμου της και να συμφιλιωθεί με τις ενοχές της, αποσύρεται σε ένα μικρό χωριό της αγγλικής υπαίθρου. Οι αναμνήσεις της όμως τη στοιχειώνουν, όπως και μια περίεργη οντότητα που εμφανίζεται μέσα από το δάσος, προκαλώντας της πανικό, ενώ οι κάτοικοι του χωριού τής συμπεριφέρονται παράξενα.
Ήδη από τον τίτλο της ταινίας, o Γκάρλαντ δηλώνει ξεκάθαρα την πρόθεσή του: να μιλήσει για την πατριαρχία και το πώς ο Άνδρας ως έννοια, αλλά και ως φυσική παρουσία εξουσιάζει τη γυναίκα. Βάζοντας μάλιστα τον εκπληκτικό Ρόρι Κινίαρ να υποδύεται πολλούς διαφορετικούς χαρακτήρες, καθιστά σαφές πως η αρρενωπότητα με ό,τι αυτή συνεπάγεται στην πραγματικότητα έχει μόνο ένα πρόσωπο, αλλά και πολλά προσωπεία.
Η εντυπωσιακή φωτογραφία του Ρομπ Χάρντι και η δεξιοτεχνική κινηματογράφηση του Γκάρλαντ δημιουργούν ένα υποβλητικό τοπίο, μέσα στο οποίο η ευάλωτη Τζέσι Μπάρκλεϊ περιπλανιέται, αναζητώντας τον εαυτό της. Το ζήτημα όμως της ψυχολογικής βίας που δέχονται οι γυναίκες αντιμετωπίζεται επιφανειακά, ενίοτε δε και άκομψα, μέσα κυρίως από την οπτική ενός άνδρα, που τελικά δεν είναι απόλυτα αποφασισμένος να τα βάλει με τα στερεότυπα. Η ονειρική χαρτογράφηση του ασυνείδητου της Χάρπερ, αν και αισθητικά έχει ενδιαφέρον, στερείται τελικά μιας δυναμικής θέσης, που ο Γκάρλαντ διστάζει να πάρει, καταλήγοντας σε μια ήξεις αφίξεις ερμηνεία ενός φλέγοντος ζητήματος.
Περίληψη: Σε μια λαϊκή γειτονιά στην Αθήνα, μια ομάδα δεκαοχτάχρονων μαθητών καταδιώκει μετανάστες, ομοφυλόφιλους, όλους όσους είναι απλώς διαφορετικοί και δεν συμφωνούν με τις ιδέες τους. Ένας συμμαθητής τους που δεν κρύβει την αποστροφή του για τη δράση τους, θα γίνει σύντομα ο επόμενος στόχος τους.
Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας του Βασίλη Δούβλη, μετά από την «Επιστροφή».
Σε μια υποβαθμισμένη γειτονία της Αθήνας, εν μέσω οικονομικής κρίσης και κορονοϊού, μια ομάδα εφήβων συγκρούεται με τους γονείς της, ερωτεύεται, αναζητάει τη θέση της στον κόσμο, αλλά γίνεται έρμαιο μιας ανεξέλεγκτης βίας. Οι νεαροί του Δούβλη δεν είναι «κακά παιδιά», κι όμως ασπάζονται ρατσιστικές και φασιστικές ιδέες και πρακτικές, όχι επειδή τις πιστεύουν απαραίτητα, αλλά απλώς επειδή έτσι συνηθίζεται, ή γιατί κανείς δεν τους έμαθε να κάνουν αλλιώς. Σε μια εποχή που η ενδοσχολική βία και το μπούλινγκ αυξάνονται, ο Έλληνας δημιουργός επιλεγεί όχι μόνο να καταγράψει, αλλά να αναζητήσει την αιτία πίσω από τα γεγονότα, με κοινωνικά εναργή και ντοκιμαντερίστικη ματιά, αποφεύγοντας εντέχνως τους αφορισμούς και τον διδακτισμό.
Οδηγώντας τους νέους ηθοποιούς του –πολλοί εκ των οποίων είναι και ερασιτέχνες- σε μεστές ερμηνείες, τους αντιπαραβάλλει με τον κόσμο των ενηλίκων και με μια συγκινητική ευαισθησία τους κατανοεί, χωρίς να τους κρίνει, ακόμα και όταν εκείνοι προβαίνουν σε αξιόποινες πράξεις. Γιατί αυτά τα βίαια παιδιά, που κάνουν μια μαύρη γυναίκα με το μωρό της να κοιτάζουν με τρομαγμένα μάτια και έναν συμμαθητή τους να κρύβεται από φόβο, μπορούν να καρδιοχτυπούν για ένα κορίτσι, ή να σκοτεινιάζουν, όταν η μητέρα τους τους μιλάει προσβλητικά. Έτσι, ο Δούβλης καταργεί τις ταμπέλες και προτείνει την αγάπη, την ίδια που δείχνει κι αυτός για τους ήρωές του, ως μόνη διέξοδο στο σκοτάδι της εποχής.
Περίληψη: Οι ρομαντικές πλάνες της νιότης συνοψίζονται ιδανικά στο πρόσωπο ενός κοριτσιού της εργατικής τάξης, που νομίζει πως βρήκε τον έρωτα της ζωής του, και όταν αυτό δε συμβαίνει, παίρνει απρόσμενα την κατάσταση στα χέρια του.
Το αριστούργημα του βραβευμένου με δύο Όσκαρ Μίλος Φόρμαν («Στη Φωλιά του Κούκου», «Αμαντέους») κυκλοφορεί σε ψηφιακά αποκατεστημένη έκδοση.
Η Άντουλα, ένα αθώο κορίτσι από την Τσεχία που δουλεύει σε ένα επαρχιακό εργοστάσιο παπουτσιών, ψάχνει απεγνωσμένα την αγάπη. Θα πιστέψει πως τη βρήκε στο πρόσωπο του Μίλντα, ενός νεαρού μουσικού από την Πράγα, με τον οποίο έχει μια εφήμερη σχέση. Όταν αυτός εξαφανίζεται, εκείνη πεπεισμένη πως πρόκειται για τον έρωτα της ζωής της, αποφασίζει να τον επισκεφτεί στην πρωτεύουσα, ξαφνιάζοντας τον ίδιο και τους γονείς του.
Οι τραγικοκωμικές
σκηνές της ζωής της σοσιαλιστικής Τσεχοσλοβακίας της δεκαετίας του 1960, οι
απόλυτα αυθεντικές καταστάσεις με αφθονία παραλογισμού και μαύρου χιούμορ, αλλά
και συμπόνιας και τρυφερότητας, είναι απόδειξη της σκηνοθετικής μαεστρίας του
Μίλος Φόρμαν, που αξιοποιεί εντυπωσιακά μια σχετικά απλοϊκή ιστορία.
Γι’ αυτό άλλωστε και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ταινίες του «Τσεχοσλοβακικού Νέου Κύματος», η οποία έκανε τον Φόρμαν γνωστό διεθνώς, καθώς κέρδισε βραβεία στα Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, του Locarno κ.ά. Ήταν επίσης υποψήφια για το βραβείο Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας το 1967 και για τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.
Περίληψη: Μία ημέρα από τη ζωή του Τζέφρι Φίρμιν, καθώς ο πόλεμος ξεσπάει στην Ευρώπη και στη μικρή πόλη του μεξικανικού νότου γιορτάζεται η Ημέρα των Νεκρών.
Ο Τζον Χιούστον διασκευάζει το υπέροχο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Μάλκολμ Λόουρι και καταδύεται στις σκέψεις ενός αλκοολικού.
Ο Τζέφρι Φίρμιν είναι Βρετανός πρόξενος στην Κουερναβάκα του Μεξικό το 1939. Τη Μέρα των Νεκρών κι ενώ η μικρή πόλη γιορτάζει, ο αλκοολικός κι απελπισμένος Φίρμιν αφήνεται στην αυτοκαταστροφή του. Η συμπεριφορά του όμως, που μοιάζει με την παγκόσμια εικόνα ενός κόσμου που καταρρέει, πηγάζει από τη λύπη για τον ετεροθαλή αδελφό του, Χιου, έναν ιδεαλιστή νομάδα, και την πρώην του σύζυγο, Ιβόν, η οποία επιστρέφει προσπαθώντας να τα ξαναβρούν.
Ο Χιούστον, αναλαμβάνοντας το παρακινδυνευμένο τόλμημα να μεταφέρει στην οθόνη το κατά γενική αποδοχή αδιασκεύαστο μυθιστόρημα του Λόουρι, χάρισε στον ασύγκριτο Άλμπερτ Φίνεϊ έναν από τους σπουδαιότερους ρόλους της καριέρας του και πρόσφερε στον εαυτό του μετά από τον «Θησαυρό της Σιέρα Μάντρε» μια θριαμβευτική επιστροφή στην κορυφή του σινεμά.
Παίζεται ακόμα:
Ελκάνο και Μαγκελάνος: Ο πρώτος περίπλους της γης
(Elcano &
Magellan: The First Voyage Around the World)Σκηνοθεσία: Χόσε Αντόνιο, Γκαρμπίνιε Λοσάνα
Με τις φωνές των (στα ελληνικά): Χάρη Αριστέιδους, Μάρκου Δρουσιώτη, Μένιου Σωτηρέλλη, Άντονυ Παπαμιχαήλ, Μαρίας Κάνθερ κ.ά.
Περίληψη: Ένα ταξίδι στο άγνωστο που ξεκίνησε με επικεφαλής τον πασίγνωστο Φερδινάνδο Μαγγελάνο και ολοκληρώθηκε με τον Χουάν Σεμπαστιάν Ελκάνο. Πέντε πλοία ξεκινούν από τη Σεβίλλη. Τρία χρόνια μετά, επιστρέφει μόνο ένα, κάνει τον πλήρη περίπλου και αποδεικνύει ότι η Γη είναι στρογγυλή.
Αnimation για την ιστορία δύο ατρόμητων θαλασσοπόρων, του Μαγγελάνου και του Ελκάνο, που κατάφεραν να αλλάξουν την Ιστορία του κόσμου.
Με αφορμή ένα ιστορικό γεγονός και δύο μεγάλους εξερευνητές, οι οποίοι όμως εδώ παρουσιάζονται κάπως διαφορετικοί -για παράδειγμα ο Ελκάνο όταν έκανε το μεγάλο ταξίδι του ήταν σαράντα χρόνων, αλλά στην ταινία εμφανίζεται νεότερος, έχοντας ως πατρική φιγούρα τον Μαγγελάνο – οι σκηνοθέτες Χόσε Αντόνιο και Γκαρμπίνιε Λοσάνα δημιούργησαν μια επική περιπέτεια, συνδυάζοντας την πραγματικότητα με τη φαντασία.
Μια διαδρομή με πρωταγωνιστή τη θάλασσα και πάνω από 150 χαρακτήρες, που εξελίσσει τους κεντρικούς ήρωες τόσο ως ναυτικούς, όσο και ως ανθρώπους, είναι αυτό το υδάτινο παραμύθι, που γνωρίζει στα παιδιά όχι μόνο την Ιστορία, αλλά και τι σημαίνει τελικά να παλεύεις με πάθος για μια ιδέα.
