«Θα αναρωτιέται εύλογα κανείς τι δουλειά έχει μια ψηφιακή έκθεση για το βιβλίο, το βιβλίο που ο πιστός αναγνώστης θέλει να το ξεφυλλίζει στους πάγκους, να το μυρίζει, να διαβάζει το οπισθόφυλλο, να το ξαναβάζει εκεί που το βρήκε και να επιστρέφει ξανά, να το παίρνει στο ταμείο και μετά στο σπίτι του.
Η απάντηση βρίσκεται στις λέξεις
Οι λέξεις είτε είναι τυπωμένες, είτε τις ακούς διά ζώσης από το στόμα ενός συγγραφέα, είτε τις ακούς από το στόμα του ίδιου συγγραφέα μέσα από μια οθόνη έχουν την ίδια δύναμη. Η δύναμή τους είναι αυτόνομη, είναι αυτάρκης, απορρέει από το ύφος και τους τρόπους που έχει ένας καλός συγγραφέας να τις νοηματοδοτεί και έπειτα να τις εκτοξεύει στα μάτια μας ή στα αυτιά μας.
Οι λέξεις επίσης είναι εικονικές, όχι γιατί είναι ψεύτικες –φυσικά, μπορεί να συμβαίνει και αυτό– αλλά γιατί φτιάχνουν εικόνες, δεν είναι, δηλαδή, ανεικονικές. Αλλά εδώ δεν βρισκόμαστε μπροστά σε εικόνες που δεσμεύουν τη φαντασία. Οι λέξεις έχουν τη δύναμη να απελευθερώνουν τη φαντασία, να απελευθερώνουν εικόνες ικανές να νικήσουν ακόμη και τη δύναμη της εικόνας που τις αναμεταδίδει. Και εκεί βρίσκεται το στοίχημα μιας τέτοιας έκθεσης. Να νικήσει την τάση για αποχαύνωση που συνοδεύει την εικόνα, να παραγάγει εικόνες που δημιουργούν προσδοκία για δημιουργικότητα, που τσιγκλάνε τον φιλερευνητικό εαυτό μας.
Όλα τα υπόλοιπα θα τα κρίνει ο χρόνος. Ο χρόνος που ακινητοποιείται σε καιρούς πανδημίας, που γίνεται αιώνιος στις προσφυγικές βάρκες, που αναδιατάσσει τη ματιά σε μεγάλα συλλογικά υπαρξιακά γεγονότα όπως είναι για την Ελλάδα το 1821, που μεταβάλλει τη μνήμη, που αλλάζει την έννοια του τι σημαίνει παιδί και νέος, που ανανεώνει τις λογοτεχνικές γενιές, που παλιώνει τις μεταφράσεις, που ψάχνει νέους τρόπους έκφρασης και τους βρίσκει λ.χ. στο νεότερο είδος της performance. Με αυτόν τον χρόνο αντιπαλεύει και η έκθεση, σε αυτές του τις διαστάσεις. Και ελπίζει ότι διαπραγματευόμενη μαζί του σκληρά, χρόνο με τον χρόνο, γίνεται καλύτερη», με αυτές τις σκέψεις ο Μανώλης Πιμπλής, ο διευθυντής 17ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης καλεί το αναγνωστικό κοινό να λάβει μέρος στην διαδικτυακή της εκδοχή που φέτος λόγω της πανδημίας θα πραγματοποιηθεί από τις 19 έως τις 29 Νοεμβρίου 2020.
Η 17η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, η οποία διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού σε συνεργασία με τη ΔΕΘ-HELEXPO, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τους Συλλόγους Ελλήνων Εκδοτών και ανεξάρτητους εκδότες, και με την υποστήριξη και συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, για πρώτη φορά στην ιστορία της θα γίνει αποκλειστικά διαδικτυακά, πράγμα που θα της δώσει ένα υπερτοπικό χαρακτήρα, δίνοντας τη δυνατότητα στο κοινό να την παρακολουθήσει χωρίς να χρειαστεί να ταξιδέψει.
Την έκθεση εγκαινίασε για πρώτη φορά στα 17 χρόνια ιστορίας του πολιτισμικού θεσμού του βιβλίου, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Πλήθος εκδηλώσεων, στις οποίες περιλαμβάνονται αφιερώματα, παρουσιάσεις βιβλίων, συζητήσεις, φεστιβάλ και άλλες δράσεις, θα έχουμε την ευκαιρία να τις παρακολουθήσουμε μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, instagram, twitter, youtube) της διοργάνωσης.
Οι εκδηλώσεις θα φιλοξενούνται σε δύο κατάλληλα εξοπλισμένα στούντιο, στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα, ενώ το ημερήσιο πρόγραμμα μετάδοσης θα πραγματοποιείται στις ακόλουθες χρονικές ζώνες:
Καθημερινές: από τις 13:00 έως τις 21:30 (19-20/11 και 23-27/11)
Σαββατοκύριακα: από τις 10:00 έως τις 21:30 (21-22/11 και 28-29/11) με διαδοχικές εκδηλώσεις διάρκειας μίας ώρας το ανώτερο η καθεμιά.
Κεντρικό θέμα της φετινής έκθεσης αποτελεί «Ο χρόνος στη λογοτεχνία, η λογοτεχνία στο χρόνο», με συνολικά 22 online εκδηλώσεις (παρουσιάσεις βιβλίου, συζητήσεις) να πραγματοποιούνται από τις 20 έως τις 29 Νοεμβρίου. Στόχος η διερεύνηση της σχέσης του συγγραφέα με το παρελθόν και το μέλλον, ιδωμένα από το παρόν, οι δυνατότητες αποστασιοποίησης της λογοτεχνίας από τον χρόνο που γράφεται και η σχέση του βιβλίου γενικότερα με την αντοχή και την φθορά.
Οι θεματικοί άξονες
«Ο πλανήτης σε πανδημία και ο ιός της γραφής», ο οποίος θα περιλαμβάνει συνολικά 11 online εκδηλώσεις (19-28 Νοεμβρίου), έρχεται να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο η σύγχρονη λογοτεχνία καταγράφει τον αντίκτυπο της πανδημίας στην κοινωνία, την καθημερινότητά μας, και εν γένει στις σύγχρονες συνθήκες ζωής. Ενώ, παράλληλα, εξετάζει με ποιον τρόπο η πανδημία επηρεάζει τον όγκο και την ποιότητα της λογοτεχνικής παραγωγής.
«Το ’21 σήμερα»: Με αφορμή την επερχόμενη επέτειο των διακοσίων χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, η 17η ΔΕΒΘ, μέσα από 10 online εκδηλώσεις (20-28 Νοεμβρίου), θα εστιάσει στην τρέχουσα, και όχι μόνο, βιβλιοπαραγωγή αλλά και στο πεδίο της νεότερης έρευνας γύρω από το 1821, με συζητήσεις και παρουσιάσεις βιβλίων με άξονα την Ελληνική Επανάσταση ως ορόσημο και βασικό σημείο αναφοράς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.
Οι δράσεις «Imagine all the people: Αφιέρωμα στην προσφυγική εμπειρία» θα πραγματοποιηθούν για πέμπτη συνεχή χρονιά, από τις 27-29 Νοεμβρίου, επικεντρωμένες στη ζωή των προσφύγων αλλά και τη λογοτεχνία που παράγουν παρά τις αντιξοότητες.
Αφιέρωμα σε σπουδαίους Έλληνες λογοτέχνες
«Λογοτεχνία και Μνήμη»: Με αφορμή λογοτεχνικές επετείους γέννησης ή θανάτου, η ΔΕΒΘ, μέσα από μια σειρά 8 online εκδηλώσεων (20-26 Νοεμβρίου) τιμά καθοριστικούς αλλά ενίοτε υποερευνημένους Έλληνες συγγραφείς. Στο επίκεντρο των φετινών αφιερωμάτων τίθενται όψεις και αξιοποιήσεις του υπερρεαλισμού στη νεοελληνική ποίηση και πεζογραφία και το αποτύπωμά τους στο σήμερα με άξονα το έργο των Νάνου Βαλαωρίτη (1921-2019), Γιώργου Χειμωνά (1938-2000), Έκτορα Κακναβάτου (1920-2010) κ.α.
Επιπλέον εξετάζεται η ξεχωριστή δυναμική των γυναικών συγγραφέων στην Ελλάδα του 19ου και του 20ού αιώνα, με το βλέμμα προς τις Καλλιρρόη Παρρέν (1861-1940), Μιμίκα Κρανάκη (1920-2008), Μαρία Πολυδούρη (1902-1930) κ.α. Στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται φωτογραφίες των δημιουργών, που τις συνοδεύουν μικρά αποσπάσματα από το έργο τους.
Φεστιβάλ
Από τα φεστιβάλ που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια της 17ης Διεθνής Έκθεσης Θεσσαλονίκης ξεχωρίζουν το 7ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών (21-27 Νοεμβρίου) το 3ο Φεστιβάλ Λογοτεχνικής Performance (21-29 Νοεμβρίου), καθώς και η Παιδική Γωνιά/Γωνιά Εφήβων/Γωνιά Εκπαιδευτικών (19-29 Νοεμβρίου).
Το 7ο Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, μέσα από τρεις ωριαίες παρουσιάσεις – συζητήσεις (21/11, 25/11 και 27/11), φέρνει το κοινό σε επαφή με δώδεκα νέους/ες ποιητές/τριες και πεζογράφους (Γιάννης Καρπούζης, Σοφία Μπραϊμάκου, Δήμητρα Λουκά κ.α.). Οι λογοτέχνες μας μιλούν για το έργο τους, τις πολλαπλές όψεις του σύγχρονου λογοτεχνικού πεδίου και μας διαβάζουν σύντομα αποσπάσματα από τα βιβλία τους.
Το 3ο Φεστιβάλ Λογοτεχνικής Performance, που πραγματοποιείται από τις 21 έως τις 29 Νοεμβρίου, αποτελεί μια απόπειρα διερεύνησης επί σκηνής του παραλόγου στη λογοτεχνία ως φορέας ακρίβειας και αλήθειας, μέσα από επτά ψηφιακές performances. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που θα μας παρουσιάσουν τη δουλειά τους βρίσκονται οι Βασίλης Αμανατίδης, Αγνή Στρουμπούλη, Stephen James Smith κ.α.
Η Παιδική Γωνιά/Γωνιά Εφήβων/Γωνιά Εκπαιδευτικών (19-29 Νοεμβρίου) απευθύνεται σε μικρούς αλλά και μεγάλους βιβλιόφιλους και περιλαμβάνει παρουσιάσεις βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς και εικονογράφους, θεατρικά, μουσικά, εικαστικά δρώμενα και εργαστήρια από εκδοτικούς οίκους και πολιτιστικούς φορείς, καθώς και ένας κύκλος εκδηλώσεων για εκπαιδευτικούς και γονείς με αφορμή πρόσφατες εκδόσεις για παιδιά και εφήβους.
Ελληνογερμανικές σχέσεις
Στην 17η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου τιμώμενη είναι η γερμανόφωνη λογοτεχνία και θα δοθεί έμφαση σε σεμινάρια, ημερίδες και επαγγελματικά εργαστήρια ,με στόχο την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, τη δικτύωση και τη στενότερη γνωριμία μεταξύ των επαγγελματιών και από τις δύο χώρες.
Μεγάλα ονόματα της λογοτεχνίας
Μπορεί το μεγαλύτερο γεγονός του βιβλίου στην Ελλάδα να αλλάζει φέτος παροδικά μορφή, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι υπολείπεται σε συμμετοχές και μεγάλα ονόματα. Λόγω της δυναμικής στήριξης του ελληνικού εκδοτικού κόσμου, αλλά και της συμβολής των μεγάλων ξένων Ινστιτούτων στη χώρα, καταξιωμένοι συγγραφείς από το εξωτερικό θα συμμετέχουν στο διαδικτυακό πλέγμα δράσεων της 17ης διοργάνωσης.Ο διακεκριμένος Αιγύπτιος συγγραφέας Αλάα Αλ Ασουάνι, του οποίου το τελευταίο βιβλίο με τίτλο «Ανεκπλήρωτη Δημοκρατία» που αναφέρεται στην επανάσταση της Αραβικής Άνοιξης στην Αίγυπτο (Πατάκης) κυκλοφόρησε πρόσφατα, ο Γάλλος διεθνολόγος – πανεπιστημιακός, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής Ζιλ Κεπέλ (Κλειδάριθμος) με πιο πρόσφατο το Βιβλίο του «Έξοδος από το χάος», ο Γάλλος καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Πολ Βαλερί του Μονπελιέ Φρεντί Βινέ (Μεταίχμιο) με πιο πρόσφατο το βιβλίο του «Η Μεγάλη Γρίπη του 1918», η Ιταλίδα Φραντσέσκα Μελάντρι (Καστανιώτης), συγγραφέας του μυθιστορήματος «Σωστό αίμα» που πραγματεύεται θέματα της σύγχρονης Ιταλίας και την ιστορία της ιταλικής κατοχής στην Αιθιοπία, ο ελληνοαμερικανός συγγραφέας Τζορτζ Πελεκάνος (Πατάκης) με πιο πρόσφατο το βιβλίο του «Ο άντρας που επέστρεψε», ο Βρετανός Πολ Μέισον (Καστανιώτης), δημοσιογράφος, πολιτικός σχολιαστής και συγγραφέας των βιβλίων «Μετακαπιταλισμός» (2016) και «Καθαρό, λαμπρό μέλλον» (2020), ο Βρετανός καλλιτέχνης και συγγραφέας Τζέιμς Μπριντλ (Μεταίχμιο) με το τελευταίο του βιβλίο «Νέα σκοτεινή εποχή: Η Τεχνολογία και το τέλος του μέλλοντος», Ο ισπανός Χαβιέρ Θέρκας (Πατάκης) που πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το τελευταίο του βιβλίο «Ο μονάρχης των σκιών», ο Νίκλας Νατ οχ Νταγκ (Μεταίχμιο) που γεννήθηκε στη Σουηδία και κατάγεται από την παλαιότερη αριστοκρατική οικογένεια της χώρας με πιο πρόσφατο το μυθιστόρημά του «1794: Οι σκοτεινές μέρες της Στοκχόλμης», ο Βρετανός ελληνιστής Ρόντρικ Μπίτον (Πατάκης) με πιο πρόσφατο βιβλίο του το «Ελλάδα: βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους», ο πολυβραβευμένος Ιταλός συγγραφέας Πάολο Τζιορντάνο (Πατάκης) με το επίκαιρο βιβλίο του «Περί μετάδοσης. Επιστήμη, άνθρωπος και κοινωνία στην εποχή της πανδημίας», ο εγκατεστημένος στη Βρετανία Έλληνας συγγραφέας Πάνος Καρνέζης (Πατάκης), αλλά και οι Γάλλοι συγγραφείς Πιερ Ασουλίν (Πόλις) και Ζαν – Πολ Ντυμπουά (Δώμα) στο πλαίσιο της παρουσίασης του βραβείου Γκονκούρ Ελλάδας από το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης είναι μερικά μόνο από τα γνωστά ονόματα που καταγράφονται στον μέχρι στιγμής προγραμματισμό της διοργάνωσης.
Αναλυτικό πρόγραμμα: thessalonikibookfair.com
