Η πραγματική ιστορία της Barbie -Πώς κατασκευάστηκε η θρυλική κούκλα που μεγάλωσε γενιές παιδιών

H Barbie, η κούκλα με την οποία λίγο ως πολύ όλοι έχουμε παίξει, θα αποκτήσει ακόμα μια δική της κινηματογραφική ταινία με τη Mάργκοτ Ρόμπι στον ομώνυμο ρόλο, σε σκηνοθεσία της Γκρέτα Γκέργουιγκ.

Σε αυτή την εκδοχή, η διασημότερη κούκλα στον κόσμο ζει ευτυχισμένη στη χώρα της, τη Barbieland, όταν ξαφνικά παθαίνει υπαρξιακή κρίση. Έτσι, ξεκινάει με τον πιστό φίλο της Κεν, ο οποίος θα κάνει τα πάντα για να κερδίσει τον έρωτά της, ένα ταξίδι στον αληθινό κόσμο.

Ποια είναι η πραγματική ιστορία της Barbie:

Με πωλήσεις που ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο τεμάχια, η Barbie δικαίως θεωρείται η πιο δημοφιλής κούκλα στον κόσμο. Αν και στην αγορά πρωτοκυκλοφόρησε από την αμερικανική εταιρεία παιχνιδιών Mattel το 1959, η ιστορία της ξεκινάει λίγα χρόνια νωρίτερα.

Ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '50, όταν η Αμερικανίδα επιχειρηματίας Ρουθ Χάντλερ παρατήρησε ότι η κόρη της, Μπάρμπαρα, έπαιζε με χάρτινες κούκλες, που έμοιαζαν με ενήλικες γυναίκες. Αυτό της κίνησε την περιέργεια, γιατί μέχρι τότε οι κούκλες είχαν αποκλειστικά μορφές μωρών.

Λίγο καιρό πριν, σε ένα ταξίδι της στη Γερμανία, συγκεκριμένο το 1956, η Ρουθ είχε δει στο εμπόριο μία ενήλικη κούκλα, την Μπιλντ Λίλι (Bild Lilli), που βασιζόταν σ’ έναν δημοφιλή χαρακτήρα κόμικς, τον οποίο είχε σχεδιάσει ο Ράινχαρντ Μπόιτιν για τη μεγάλης κυκλοφορίας λαϊκή εφημερίδα Μπιλντ (Bild). Η Λίλι ήταν call girl της εποχής, που έβρισκε πάντα πλούσιους μνηστήρες για να εξασφαλίζει τα προς το ζην της και είχε τεράστια επιτυχία στη χώρας της. Αυτή τη σκοτεινή σελίδα της ιστορίας της, ωστόσο, φαίνεται πως δεν την γνώριζε η Χάντλερ.

Της γεννηθηκε λοιπόν η ιδεα να φτιάξει τη δικη της κούκλα-γυναίκα, χαρίζοντάς της το υποκοριστικό της κόρης της. Ο σύζυγός της, Έλιοτ, συνιδρυτής της εταιρείας παιχνιδιών Μattel, ενθουσιάστηκε με την πρότασή της. Στην αρχή, η εταιρεία είχε αντιρρήσεις της για το φιλόδοξο σχέδιο της Ρουθ, θεωρώντας ότι τα μικρά κοριτσάκια θέλουν να κάνουν τις μαμάδες, γι' αυτό προτιμούν να παίζουν με κούκλες μωρά. Τελικά, όμως, ζητώντας τη συμβουλή ψυχολόγων, εκείνη κατάφερε να κάμψει τις αντιστάσεις τους.

Η Χάντλερ στρώθηκε στη δουλειά και σχεδίασε τη δική της Barbie με τη βοήθεια του μηχανικού Τζακ Ράιαν (1926-1991), που δούλευε στην εταιρεία και παλιότερα εργαζόταν στην κατασκευή οπλικών συστημάτων για λογαριασμό του Πενταγώνου. Η νέα κούκλα έκανε την παρθενική της εμφάνιση στη Διεθνή Έκθεση Παιχνιδιών της Νέας Υόρκης στις 9 Μαρτίου 1959.

Τότε κόστιζε μόλις 3 δολάρια, αλλά δεν είχε μεγάλη απήχηση. Όμως, η Χάντλερ που είχε ειδικές ικανότητες στο μάρκετινγκ, οργάνωσε μία διαφημιστική καμπάνια, που έκανε την Barbie διάσημη κυριολεκτικά μέσα σε μία νύχτα. Το αποτέλεσμα ήταν πως οι πωλήσεις εκτοξεύτηκαν, καθώς όλα τα κορίτσια ήθελαν να αποκτήσουν μια ενήλικη κούκλα και φυσικά την γκαρνταρόμπα της.

Η συμβολή του Τζακ Ράιαν στην κατασκευή της Barbie για πάρα πολλά χρόνια είχε παραγνωριστεί από τη Mattel. Ο λόγος ήταν πως ο μηχανικός ακολουθούσε έναν μάλλον έκλυτο τρόπο ζωής, φημιζόταν για τις σεξουαλικές του διαστροφές και επίσης αυτοκτόνησε. Σύμφωνα όμως με την κόρη του, αυτός ήταν που εμπνεύστηκε τον μηχανισμό της Barbie, δίνοντάς της κίνηση στη μέση και στους γοφούς.

Βέβαια, ούτε η Χάντλερ ήταν άμεμπτου ηθικής: η εταιρεία ανακάλυψε πως μαγείρευε τα βιβλία και η ίδια αργότερα καταδικάστηκε από το ομοσπονδιακό δικαστήριο σε πέντε χρόνια με αναστολή, 25.00 ώρες κοινωνικής εργασίας και πρόστιμο 75.000 δολαρίων.

Η αυθεντική Barbie φορούσε ένα ριγωτό ολόσωμο μαγιό και κυκλοφόρησε σε δύο εκδοχές ως μελαχρινή και ως ξανθιά, ξετρελαίνοντας τα κορίτσια στην Αμερική. Οι γονείς βέβαια αντιδρούσαν, γιατί η κούκλα είχε στήθος, γεγονός που ανάγκασε τη Mattel να προβεί σε αλλαγές. Όμως και η αδύνατη Barbie κατηγορήθηκε, μιας και θεωρήθηκε ότι εξωθεί τα κορίτσια σε εξαντλητικές δίαιτες και τα οδηγεί στην ανορεξία.

Το 1964, όταν η νέα κούκλα είχε ήδη μεγάλη εμπορική επιτυχία, η Mattel εξαγόρασε τα δικαιώματα της Γερμανίδας Λίλι και σταμάτησε την κατασκευή της. Γύρω από την Barbie στήθηκε μία ολόκληρη βιομηχανία, που απέφερε πακτωλό χρημάτωn: ποικιλία ρούχων και αξεσουάρ για την κούκλα, βιβλία, ταινίες και βιντεοπαιχνίδια με ηρωίδα τη διάσημη πλέον κούκλα κατέκλυσαν την αγορά.

Από τη δεκαετία του ‘70 η Βarbie έγινε διεθνής, όποτε απέκτησε πολλές διαφορετικές εκδοχές: Μαύρη Barbie, Ισπανόφωνη Barbie, Ασιάτισσα Barbie κ.ο.κ. Οι ισλαμικές χώρες όμως είδαν με καχυποψία τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της. Μάλιστα, το 2003 η Σαουδική Αραβία χαρακτήρισε την εικόνα της «προσβλητική» για το Ισλάμ και απαγόρευσε την κυκλοφορία της. Το παράδειγμά της ακολούθησαν κι άλλες συντηρητικές μουσουλμανικές χώρες. Πάντως, οι χώρες αυτές δεν έμειναν χωρίς την Barbie τους. Ένα πιστό αντίγραφό της κυκλοφορεί και γίνεται ανάρπαστο από τα κορίτσια αυτών των χωρών. Ονομάζεται Φούλα και είναι ντυμένη με ό,τι επιτάσσει το Ισλάμ (μαντήλα, μπούργκα και τα συναφή).

Φυσικά, η Barbie έχει το δικό της βιογραφικό. Το πλήρες όνομά της είναι Μπάρμπαρα Μίλισεντ Ρόμπερτς. Οι γονείς της είναι ο Τζορτζ και η Μάργκαρετ Ρόμπερτς και κατάγεται από την πόλη Γουίλοους του Γουινσκόνσιν. Είναι απόφοιτος Λυκείου κι έχει μία χαλαρή ερωτική σχέση με τον νεαρό Κεν Κάρσον, που εμφανίστηκε ως κούκλα το 1961. Το μικρό του όνομα είναι δανεισμένο από τον γιο της οικογένειας Χάντλερ. Η Barbie είναι αρκετά ευκατάστατη, φιλόζωη -έχει περίπου 40 ζώα (κατοικίδια και μη)- και διαθέτει μία σειρά από ακριβά αυτοκίνητα, όμως πιλοτάρει εξίσου άνετα αεροπλάνο και διαστημόπλοιο.

Γενικώς είναι μια γυναίκα χειραφετημένη, που μπορεί να διακριθεί σε όποιον τομέα επιλέξει, και να παραμένει όμορφη και θηλυκή, πράγμα που αποτελούσε μια επαναστατική καινοτομία της Μattel, τη δεκαετία του '60.

Περιέργως, όμως, το όνομα της στην αργκό χρησιμοποιείται υποτιμητικά και υποδηλώνει μία γυναίκα ρηχή, που ενδιαφέρεται μόνο για την εμφάνισή της, παρόλο που η κανονική Barbie είχε πάντα κοινωνική δράση και ευαισθησία. Μάλιστα, ακολουθώντας τις τάσεις της εκάστοτε εποχής, ενστερνίζεται πάντα τις πρωτοποριακές ιδέες και υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διαφορετικότητα με θέρμη.