Στην Κρήτη, ένα σύγχρονο πυργόσπιτο ενώνει την παράδοση με τη μοντέρνα αισθητική
Στον παραδοσιακό οικισμό του Μαρουλά, στο Ρέθυμνο της Κρήτης, οι Poliedro Architects σχεδίασαν ένα σπίτι που ανανεώνει την έννοια του πυργόσπιτου, μέσα από έναν βαθύ και στοχαστικό διάλογο με το ιστορικό και φυσικό περιβάλλον.
Το έργο σχεδιάστηκε με στόχο να αναδείξει την αμυντική και παράλληλα ζεστή μορφή των παραδοσιακών πυργόσπιτων της Κρήτης σε μια σύγχρονη πρόταση κατοίκησης. «Δεν θέλαμε να αναπαραστήσουμε το παρελθόν, αλλά να συνομιλήσουμε με αυτό», μας λέει η αρχιτέκτονας Ηρώ Μαμαλάκη από τους Poliedro Architects, περιγράφοντας την ουσία της προσέγγισης.
Η κατοικία αναπτύσσεται μέσα από τη συνύπαρξη δύο διακριτών τμημάτων. Το πρώτο, λιθόκτιστο, παραπέμπει στο παρελθόν και αποπνέει μια αίσθηση προστασίας και εσωστρέφειας.
Δείτε το σύγχρονο πυργόσπιτο στην Κρήτη
Η πέτρα της περιοχής έχει επιλεγεί και έχει υποστεί επεξεργασία με σεβασμό στην υφή, όπως και στην κλίμακα του τοπίου, προσδίδοντας στον όγκο μια φυσική σύνδεση με τη γη και τα γύρω πυργόσπιτα.
Τα ανοίγματά του είναι περιορισμένα και στραμμένα σε επιλεγμένες θέες, δημιουργώντας μικρές στιγμές προς τον παραδοσιακό οικισμό και την κρητική ύπαιθρο. «Ο λιθόκτιστος όγκος είναι σαν ένα καταφύγιο, προσφέρει ηρεμία και ένταση ταυτόχρονα», εξηγεί η Ηρώ Μαμαλάκη.
Ο δεύτερος όγκος, λευκός και σοβατισμένος με παραδοσιακή τεχνική, εισάγει την αίσθηση του ανοίγματος προς το περιβάλλον και το φως. Εδώ, μεγάλα παράθυρα διπλού ύψους επιτρέπουν την απρόσκοπτη θέα από τους κοινόχρηστους χώρους, αλλά και από το κύριο υπνοδωμάτιο, ενισχύοντας την αίσθηση σύνδεσης με το τοπίο και δημιουργώντας μια ευχάριστη αντίθεση με τον λιθόκτιστο όγκο.
«Το φως είναι πρωταγωνιστής σε όλη την κατοικία. Κάθε γωνία έχει μελετηθεί για να φέρνει τη φύση μέσα στον χώρο», προσθέτει η αρχιτέκτονας.
Το σαλόνι συνδέεται οργανικά με την κουζίνα και την τραπεζαρία, σχηματίζοντας έναν ενιαίο χώρο που παραμένει ευρύχωρος και φωτεινός. Η υλικότητα εδώ είναι συνεπής με τον εξωτερικό χαρακτήρα: Τα μασίφ ξύλινα δοκάρια, η πατητή τσιμεντοκονία σε φυσικούς τόνους δημιουργούν ζεστασιά και οικειότητα.
Η κουζίνα, χτιστή με αναφορά στις παραδοσιακές πρακτικές της Κρήτης, λειτουργεί τόσο ως χώρος μαγειρικής όσο και ως σημείο σύνδεσης με την τοπική ιστορία. Στο σαλόνι, οι λεπτομέρειες από μέταλλο με οξειδωμένη επιφάνεια, όπως τα κιγκλιδώματα, προσδίδουν μια σύγχρονη πλαστικότητα χωρίς να υπερβαίνουν τον φυσικό χαρακτήρα του χώρου.
«Θέλαμε η κατοικία να έχει μια λιτή, σχεδόν μοναστική αισθητική. Κάθε υλικό και κάθε στοιχείο έχει τη θέση του», τονίζει η αρχιτέκτονας.
Στο υπνοδωμάτιο κυριαρχεί η αίσθηση ηρεμίας και ιδιωτικότητας. Τα μεγάλα ανοίγματα προσφέρουν θέα στο φυσικό περιβάλλον, ενώ η διακριτική σύνδεση με τον υπόλοιπο όγκο διατηρεί την αίσθηση εσωστρέφειας που χαρακτηρίζει τα παραδοσιακά πυργόσπιτα.
Οι χώροι υγιεινής και τα βοηθητικά δωμάτια έχουν σχεδιαστεί ώστε να εξυπηρετούν με λειτουργικότητα, ενώ η αισθητική τους παραμένει σε αρμονία με τον υπόλοιπο χώρο.
Ο εξωτερικός χώρος αποτελεί προέκταση του σπιτιού και σχεδιάστηκε με έμφαση στη σύνδεση με τη φύση. Η διακριτική πισίνα καθρεφτίζει τον ουρανό και εντάσσεται αρμονικά στο τοπίο, ενώ το πέτρινο χτιστό καθιστικό και το μεγάλο τραπέζι λειτουργούν ως χώροι συνάντησης, χαλάρωσης και φιλοξενίας.
Φυτεύσεις με βότανα και φυτά της κρητικής γης ολοκληρώνουν το τοπίο, προσφέροντας μια αίσθηση οικειότητας και ενσωμάτωσης. «Ο εξωτερικός χώρος είναι σχεδιασμένος για να νιώθεις ότι είσαι συνέχεια μέσα στη φύση. Κάθε στοιχείο αλληλεπιδρά με το τοπίο», σχολιάζει η αρχιτέκτονας.
Το Maroulas Tower House είναι μια κατοικία που σέβεται τον τόπο και την ιστορία του, αλλά ταυτόχρονα προτείνει έναν τρόπο ζωής βαθιά δεμένο με τη φύση και το πνεύμα της Κρήτης, μέσα από την αρμονία υλικών, φωτός και χώρων. «Το έργο αυτό είναι, για μένα, ένας τρόπος να συνδέσουμε τη μνήμη του τόπου με τη ζωή του σήμερα», καταλήγει η Μαμαλάκη.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ
Τίτλος: Maroulas Tower House
Τοποθεσία: Μαρουλάς, Ρέθυμνο, Ελλάδα
Αρχιτέκτονες: Poliedro Architects
Ομάδα έργου: Μαμαλάκη Ηρώ, Βασίλειος Βαρνάς, Σιμεών Scott, Τζωρτζινάκης Γιώργος
Φωτογραφία: Γιώργος Ηλιάκης
