Σκηνοθέτης, ηθοποιός, δάσκαλος, ο Βασίλης Παπαβασιλείου είναι αυτά και πολλά περισσότερα: Ένας οξύς πολιτικός νους, ένας βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος, ένας σκεπτόμενος πολίτης, μια σαρωτική προσωπικότητα. Και διαθέτουμε ελάχιστες.
Αυτό το καλοκαίρι κατεβαίνει στην Επίδαυρο (12 & 13/8), με την «Ελένη» του Ευριπίδη, ένα ραντεβού που ακυρώθηκε πέρυσι λόγω πυρκαγιών. Σ΄ αυτήν την παραγωγή του ΚΘΒΕ ο Βασίλης Παπαβασιλείου καταπιάνεται με την ευριπίδεια εκδοχή της ωραίας Ελένης και καταθέτει μια παράσταση απολαυστική, υψηλής αισθητικής, σε όλα τα επίπεδα –σκηνοθεσίας, υποκριτικής, κινησιολογίας, μουσικής. Τόσο απολαυστική όσο είναι πάντα, διαχρονικά, η συνάντηση και η συζήτηση μ΄αυτόν τον ανήσυχο δημιουργό που είναι πάντα έτοιμος να μιλήσει για όλα –από τη δημοκρατία ως την εκλογολογία, από το θέατρο ως τον τουρισμό και την πίστη.
Η «κωμωδία» της «Ελένης»
«Η “Ελένη” γράφεται τον επόμενο χρόνο από την τραγωδία της εκστρατείας της Σικελίας. Ο Ευριπίδης προτείνει στο αθηναϊκό κοινό μια τραγωδία που δεν είναι τραγωδία. Το σύμβολο της Ελένης δεν μπορείς να πεις τώρα εάν είναι κάτι τόσο συγκεκριμένο. Αυτές οι ιδιότητες, το αίνιγμα, η γοητεία του αινίγματος, η εξαπάτηση μέσω του αινίγματος, στο πρόσωπο της Ελένης προσωποποιούνται.
Όπως είχε γράψει μια Γαλλίδα φιλόσοφος στο βιβλίο της για την Ελένη, “Ελένη είναι να βλέπεις την Ελένη μέσα σε κάθε γυναίκα”. Τότε ο παράγων γυναίκα δεν ήταν στο κέντρο του πολιτισμού, κι όμως ήταν ο πρωταγωνιστής στο παρασκήνιο, στην κουίντα. Τα πρότυπα ξεκινούν να είναι ομορφιάς και γίνονται την άλλη στιγμή πρότυπα κοινοτοπίας, μπανάλ. Έχουμε τόση ομορφιά που μπορούμε να πούμε ότι είναι μόνο μπαναλιτέ.
Επίσης, αυτό που ξέρω είναι ότι σήμερα τίποτα δεν είναι τόσο επίκαιρο όσο το στοίχημα του κωμικού, για μένα. Και γι΄αυτό η αγάπη μου για τον Ευριπίδη ενισχύθηκε στο έπακρον. Ο Ευριπίδης είναι ο συγγραφέας που συνομιλεί με τις συνθήκες της προϊούσας παρακμής της αθηναϊκής δημοκρατίας. Είναι της εποχής της σοφιστικής, της εποχής των παιχνιδιών της απάτης και της εξαπάτησης. Κι αυτό είναι που τον καθιστά δριμύτατα επίκαιρο».