«Κάθε κοινωνικό σύνολο στη Δύση έχει ανάγκη σήμερα από έναν ορισμένο αριθμό γιατρών, δικαστών, στρατιωτικών και...βιβλιοθηκάριων. Και αυτό γιατί καταπώς φαίνεται οι εν λόγω κοινωνίες πρέπει να θεραπεύουν τα μέλη τους, να αποδίδουν δικαιοσύνη προς χάριν τους, να τα προστατεύουν και να τα κάνουν να διαβάζουν», γράφει ο Χοσέ Ορτέγκα υ Γκασσέτ στο κείμενό του Η αποστολή ενός βιβλιοθηκάριου (Εκδόσεις Μάγμα).
Στο σύντομο κείμενο, που δημοσιεύτηκε το 1935, ο Ισπανός φιλόσοφος παρατηρεί την ανάδυση και την εξέλιξη του ρόλου του βιβλιοθηκάριου από την αυγή της Αναγέννησης μέχρι την εποχή του, σε συνάρτηση με το τι σήμαινε το βιβλίο ως κοινωνική ανάγκη.
Χωρίς να εξαπλώνται προς τα βιβλιοπωλεία και το ρόλο των βιβλιοπωλών, σκιαγραφεί τη σημασία ενός τέτοιου επαγγέλματος/λειτουργήματος, κατά το οποίο κάποιος ταξινομεί και επιμελείται τα βιβλία, που με τη σειρά τους είναι φορείς μνήμης και γνώσεις, σημεία πολιτισμού.
Από την άλλη, το βιβλιοπωλείο υπήρξε πάντοτε μια ιδιαίτερη περίπτωση δημόσιου χώρου, δημιουργώντας συχνά την αίσθηση του ιδιωτικού, προστατευμένου περιβάλλοντος και αποκτώντας σε πολλές περιπτώσεις επαναστατικό χαρακτήρα. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τη συμβολή της Σίλβια Μπιτς, της ιδρύτριας του θρυλικού Shakespeare and Company, στην παγκόσμια λογοτεχνία, όταν πήρε την απόφαση να εκδόσει τον «απαγορευμένο» Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις;
Τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου για το βιβλίο, που παρουσιάστηκαν στην Διεθνή Έκθεση 19ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), έδειξαν μεταξύ άλλων, ότι η μέθοδος «στόμα με στόμα» είναι η κορυφαία πηγή πληροφόρησης των αναγνωστών για βιβλία, με τα φιλικά πρόσωπα να καταλαμβάνουν την πρωτιά και τα βιβλιοπωλεία τη δεύτερη θέση.
Η προσωπική και δυναμική σχέση, επομένως, του βιβλιοπώλη με τον αναγνώστη, αυτή που ενθαρρύνεται και διαμορφώνεται από το περιβάλλον του βιβλιοπωλείου, υφίσταται ακόμα, επιβιώνει και είναι ικανή να επηρεάσει την αναγνωστική συμπεριφορά.
Και βέβαια, μια τέτοια σχέση ευδοκιμεί σε μικρότερα σχήματα, στα μικρά βιβλιοπωλεία που ανθίζουν στις γειτονιές και έχουν τη δύναμη να δημιουργήσουν μια ολόκληρη κουλτούρα γύρω και μέσα από αυτά, ένα βιβλιοφιλικό οικοσύστημα.
Για δεύτερη χρονιά, διοργανώνεται φέτος η Εβδομάδα Μικρών Βιβλιοπωλείων -μια πρωτοβουλία που εκτείνεται σε όλη την Ελλάδα και έχει στόχο να αναζωογονήσει τη σχέση της κάθε γειτονιάς και κοινότητας με τα μικρά βιβλιοπωλεία και τους ανθρώπους τους.
Με ένα πλούσιο πρόγραμμα από εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων και εργαστήρια και ένα δίκτυο που απλώνεται από την Αθήνα στη Ζάκυνθο και Πάτμο και από τα Χανιά μέχρι το Διδυμότειχο, η Εβδομάδα Μικρών Βιβλιοπωλείων είναι μια πανελλαδική βιβλιοφιλική γιορτή και η εμπνεύστριά της, Ντέμη Κουτσοσταμάτη, εξηγεί το πώς ξεκίνησαν όλα.
