Ευγενία Σαμαρά: «Για μένα η ελευθερία με την αγάπη είναι πολύ κοντά»

«Μεγάλωσα όμορφα στη Θεσσαλονίκη. Οι μνήμες μου είναι πολύ γλυκές, θετικές, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες στο οικογενειακό πλαίσιο. Ημασταν πολύ δεμένοι όλοι. Η μητέρα μου προέρχεται από μια οικογένεια Ποντίων και οι Πόντιοι είναι πολύ της οικογένειας. Ο πατέρας μου ήταν φίλος μας, ένας άνθρωπος μέσα σ' όλα. Οι παρέες μου γούσταραν πιο πολύ να κάνουν παρέα με τους γονείς μου παρά με μένα! Ηταν η μαμά και ο μπαμπάς, αλλά μεγαλώνοντας, μετά την εφηβεία, βγαίναμε μαζί, κάναμε ταξίδια...

Ο πατέρας μου ήταν τυπογράφος –το συνεχίζει ο αδελφός μου. Η μητέρα μου είχε μαγαζί με ρούχα, ασχολιόταν πολύ με τη μόδα, είχε ένα ιδιαίτερο γούστο. Θεσσαλονικιά... Αυτό που λέγεται για τις Θεσσαλονικιές στέκει κι εγώ το κουβαλάω.

Μ΄αρέσει η μόδα, όχι για να την ακολουθώ, αλλά γιατί μ΄αρέσει η αισθητική. Εχω μια δική μου αισθητική, τη στηρίζω. Δεν ξέρω αν είναι νακρκισσισμός. Εχουμε τα πράγματα μέσα μας και, αναλόγως τη διάθεση, βγαίνουν στην επιφάνεια αυτά που χρειάζεται η στιγμή.

Μ΄άρεσε ιδιαίτερα το σχολείο, διάβαζα, αλλά δεν χρειαζόταν να σπαταλάω πολύ χρόνο –ήμουν ακουστικός τύπος, οπότε τα΄παιρνα απ΄το μάθημα. Εχω το σύνδρομο της καλής μαθήτριας, δεν μπορούσα να κάνω και διαφορετικά –δεν μπορούσα να πάω αδιάβαστη και δεν το λέω σαν θετικό. Το λέω γιατί καταδυναστεύεσαι μερικές φορές. Παράδειγμα, όταν πέρασα στην Γεωπονική. Δεν ήθελα ν΄ασχοληθώ μ΄αυτό –κάθισα κι έφαγα πέντε χρόνια απ΄τη ζωή μου για να πάρω το πτυχίο. Δεν λέω ότι είναι κακό αλλά είναι μια καταδυναστευση. Είχα ήδη ξεκινήσει στην σχολή θεάτρο, δούλευα παράλληλα, είχα ραδιόφωνο, γυρίσματα στην “Αρβύλα”. Ισως λοιπόν να μην χάρηκα κάποια πράγματα που θα μπορούσα.

Μαζί με το σχολείο είχα και πολλές παράλληλες διαστηριότητες –είχα την τύχη στο σχολείο να' χουμε θεατρικό κλαμπ και πήγαινα από έξι χρόνων. Ξεκίνησε από μια παράσταση στο δημοτικό. Τρελάθηκα, ένιωσα τόσο οικεία, πολύ φυσικά για το σώμα και την ψυχή μου. Κι απ΄ τα επτά ως τα 18 δεν σταμάτησε –ήμουν στο κλαμπ θεάτρου, στο κλαμπ αγγλικού θεάτρου, ρητορικών αγώνων, αγγλικών ρητορικών αγώνων...

Φοβήθηκα ν' ακολουθήσω μόνο το θέατρο –λίγο οι γονείς, λίγο οι καθηγητές, ότι θα πεινάσεις, επηρεάστηκα. Ημουν καλή στο σχέδιο, ήθελα ν΄ασχοληθώ με την αρχιτεκτονική τοπίου. Μπήκα στην Γεωπονική για να συνεχίσω με μεταπτυχιακό στο σχέδιο. Ναυάγησε όμως όλο αυτό στο πρώτο έτος.

Ηξερα ότι το θέατρο ήταν για μένα. Το πρώτο εξάμηνο έζησα το φοιτητικό, μετακόμισα, όλα τέλεια. Και στο εξάμηνο αναρωτήθηκα τι κάνω εδώ και πήγα κι έδωσα εξετάσεις –πήρα υποτροφία στην δραματική σχολή του Διαμαντόπουλου.

Μέσα σ΄όλες αυτές τις αλλαγές ήθελα να μετακομίσω και δεν ήθελα να πάρω χρήματα απ΄τους γονείς μου. Επρεπε να βρω δουλειά. Τότε μαθαίνω ότι ανοίγουν τα παιδιά της “Αρβύλας” ραδιόφωνο και πάω. Αγνοια κινδύνου. Μου λένε τι θέλουν, το κάνω, φεύγω, και μου λένε “σε πήραμε”. Ετσι ξεκίνησα. Κάναμε μια απογευματική εκπομπή στο ραδιόφωνο με την Αλεξάνδρα Κοσμά, ένα νέο κορίτσι επίσης.

Μετά ξεκινάνε οι “Αρβύλα” τηλεόραση -την πρώτη χρονιά χωρίς κορίτσια, ύστερα αποφάσισαν ότι θέλουν να βάλουν γυναικεία παρουσία. Και μου λένε “θέλεις να΄ρθεις για οντισιόν”; Πήγα, με πήραν. Για μένα αυτό δεν ήταν εργασία, ήταν τι ωραία περνάμε και βγάζουμε λεφτά και καλά λεφτά σε μια εποχή που ζούσα μόνη μου –τα΄τρωγα στo λεπτό. Μ΄άρεσε αυτό που ζούσα. Σαν ένα σκαλί για να πάω σ΄αυτό που ήθελα, το θέατρο. Μετά τις σπουδές άρχισα να δουλεύω στο θέατρο στην Θεσσαλονίκη. Κάθε χρόνο έλεγα ότι θα φύγω για την Αθήνα...

Είναι κάτι στιγμές στην ζωή μου που ενώ σαν άνθρωπος έχω πολύ στρες, σε κάποια σοβαρά θέματα δεν έχω καθόλου

Κάποια στιγμή ήρθε μια πρόταση για την τηλεόραση, η “Εκδρομή” στον Αντέννα και τον Αλέξανδρο Πανταζούδη. Ετσι έκλεισε για μένα το κεφάλαιο ραδιόφωνο-“Αρβύλα” και ξεκίνησα τα γυρίσματα. Τελειώνοντας είπα ότι αυτή είναι η ευκαιρία μου να πάω στην Αθήνα. Κι ήρθα –φτερό στον άνεμο.

Είναι κάτι στιγμές στην ζωή μου που ενώ σαν άνθρωπος έχω πολύ στρες, σε κάποια σοβαρά θέματα δεν έχω καθόλου.

Στην Αθήνα δεν ήξερα άνθρωπο –δύο-τρεις συμμαθητές απ΄τη σχολή και κάποιους απ΄την “Εκδρομή”. Σιγά-σιγά ο ένας μου σύστηνε κάποιον άλλον κι αρχίζουν να μου προτείνουν κάποιες δουλειές που τελικά ακυρώνονταν όλες. Τέλειωναν και τα λεφτά που΄χα μαζέψει κι αρχίζει να με πιάνει άγχος. Μέσα σ΄όλο αυτό όμως ερωτεύομαι και παράφορα και λίγο δεν με νοιάζει και λίγο το ζω, οπότε λέω μια ζωή την έχουμε. Ερχεται και μια πρόταση για σειρά την Κύπρο -την έγραφε η Αννα Ανδριανού. Την οντισιόν έκανε ο Κώστας Κωστόπουλος που κάνει τώρα τον “Σασμό”. Παίρνω την δουλειά και φεύγω για Κύπρο. Μιάμιση εβδομάδα νωρίτερα δε, έχουν πάρει τον έρωτά μου, τον σύντροφό μου τότε, που είναι και ακόμα, σε σειρά στην Κύπρο κι έχουμε ζήσει όλο το δράμα του “θα φύγεις μακριά”. Οταν ήρθε λοιπόν η πρόταση για μένα ήξερα ότι θα με πάρουν πρωταγωνίστρια –ήταν για άλλη σειρά. Πάμε μαζί Κύπρο, το ζούμε όλο αυτό έναν χρόνο, χωρίς να ξενοικιάσω στην Αθήνα. Γιατί εγώ στην Αθήνα, μόλις ήρθα, ένιωσα ότι είναι το μέρος που ζούσα όλη μου την ζωή –δεν αισθάνθηκα καθόλου ξένη. Επιστρέφοντας, το νήμα ξετυλίγεται πια μόνο του. Αρχίζουν οι δουλειές να΄ρχονται η μία μετά την άλλη. Ωραία, γλυκά, σκαλί-σκαλί, όπως ταιριάζει στην ιδιοσυγκρασία μου, δεν είμαι του ύψους και του βάθους. Μ΄αρέσει η σταθερότητα, να ανεβαίνουμε σιγά-σιγά την ανηφόρα –μην την ανέβουμε απότομα και δεν ξέρουμε πως θα γυρίσουμε μετά. Σαν να με προετοιμάζω για το επόμενο βήμα που όντως.

Ναι, είχα ένα σχέδιο. Δεν πιστεύω στην τύχη κι ενώ δεν μπορώ να πω ότι τα πράγματα εξαρτώνται από μένα, κάπως αισθάνομαι ότι εξαρτώνται από μένα, σαν να υπάρχει ο ανάλογος στόχος τη δεδομένη περίοδο και να τον φέρνω κοντά. Σε κάθε φάση σκεφτόμουν το πλαίσιο της εξέλιξής μου, το οραματιζόμουν, ένιωθα σαν να το΄χα με έναν τρόπο -και συνέβαινε. Ναι, υπήρχαν πράγματα που δεν έκανα γιατί πίστευα ότι δεν με προχωράνε. Αλλά δεν είχα πει και πολλά όχι –τελευταίως ίσως. Απλά μου΄ρχόταν αυτό που ήθελα να κάνω. Αλλά δεν πιστεύω ότι έρχεται κάτι τυχαία στην ζωή μας.

Ο “Σασμός” ήταν τρία σκαλιά παραπάνω. Τότε κατάλαβα ότι κάτι απότομα άλλαξε. Φανταζόμουν πως θα πιάσει αλλά όχι αυτό που έγινε...

Μ΄αρέσει η Στέλλα γιατί από γραφής δεν είναι των κλισέ. Είναι δυναμική, χειραφετημένη, κι έρχεται στη ζωή της η απιστία –απιστεί ο σύντροφός της. Το κλισέ θα ήταν άλλο. Εκείνη πέρασε από κάποια στάδια, κράτησε μια αξιοπρέπεια, δεν είδαμε αυτό που περιμέναμε κι αυτό μ΄άρεσε πολύ, έδενε το΄να με τ΄άλλο. Ηξερα για τον ρόλο ως ένα σημείο του πρώτου κύκλου, τα κομβικά στοιχεία. Ηξερα ότι δεν θα ξεκολλήσει. Αλλά με ποιον τρόπο; Αισθάνομαι ότι δεν θέλει να χάνει, κι αυτό κολλάει με το επάγγελμά της. Δεν την βλέπω σαν να παρακαλάει, μόνο, αλλά σαν να μη δέχεται ότι θα χάσει. Δεν νομίζω ότι είναι ένας απελπισμένος έρωτας –γίνεται πια μια βαθιά αγάπη και θα οδηγηθεί στην αποδοχή της ήττας της, θα τον αγκαλιάσει, θα τον στηρίξει.

Δεν ξέρω, αλλά θέλω να ελπίζω ότι κάποια στιγμή θα ευτυχήσει, γιατί έχει πολύ ταλαιπωρηθεί η Στέλλα. Στην πραγματικότητα δεν θέλει να ευτυχήσει, το σαμποτάρει. Ισως τώρα που θα το πάρει απόφαση για τον Αστέρη...

Δεν είμαι του ύψους ή του βάθους

Απ΄τις πιο ωραίες σκηνές που έχω γυρίσει είναι με τον Ορφέα, μεγάλη τύχη που ήταν σ΄αυτή την δουλειά -δοτικό πλάσμα, δοτικός άνθρωπος, ηθοποιός, συνάδελφος. Οι σκηνές που χωρίζαμε όταν τον ανακάλυψα, ήταν δύσκολες, γιατί μπορούσαν να βγουν μελό ή over dramatic. Η πιο δύσκολη ήταν πρόσφατα με τον Αστέρη όταν η Στέλλα κάνει μια κίνηση κι εκείνος την απορρίπτει και λυγίζει πια. Δύσκολη σκηνή για να΄χει την αλήθεια της. Την είδα μετά και μ΄άρεσε, είχαμε μια αλήθεια και μια ειλικρίνεια –την κάναμε δύο-τρεις φορές, κάναμε πρόβες, πήραμε τον χρόνο μας.

Στο γύρισμα μπαίνεις μέσα στην συνθήκη κι όταν έχεις την τύχη να συνεργάζεσαι με ανθρώπους που επικοινωνείς, βγαίνει. Ανακαλείς κάποια δικά σου. Δεν μου είναι δύσκολο να κλάψω, με πιάνει ένα παράπονο και κλαίω. Μια πολύ γρήγορη σκέψη, ακόμα και της ίδιας της σκηνής, ότι τον αγαπάω και δεν μ΄αγαπάει, μου φέρνει αυτόματα στο σώμα ένα συναίσθημα και βγαίνει. Κάπως το σώμα θυμάται, ανακαλεί. Και στην ζωή δεν κλαίω δύσκολα, το αφήνω, δεν κρατιέμαι.

Τι θα έκανα εγώ στην θέση της Στέλλας; Δεν ξέρω, θα πω μια σκέψη μου, χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσα να γίνω και η μεγαλύτερη Κατίνα. Αλλά επειδή νιώθω πως αγαπάω τόσο πολύ τον άνθρωπο που είμαι (όχι αν μου φερθεί άτιμα, γιατί εκεί ίσως να πικραθώ), αν αύριο του συμβεί να ερωτευτεί, κάτι που εγώ δεν μπορώ να ελέγξω, ούτε για μένα μπορώ, αν υπάρχει μια ειλικρίνεια με βάση τα χρόνια που έχουμε ζήσει, όσο και να με πονέσει, και να με πληγώσει, νομίζω ότι δεν θα μπορώ να φερθώ εγωιστικά, κακά, πικρόχολα. Νομίζω ότι θα βρω έναν τρόπο να το αποδεχτώ και να πάω παρακάτω, με την πίκρα που θα φέρει όλο αυτό -δεν θα΄μαι καλά.

Νομίζω ότι και εγώ σαν άνθρωπος έχω ωριμάσει, μεγαλώνω, και την αγάπη την αντιλαμβάνομαι πια σαν ελευθερία. Αν αγαπάς πραγματικά... Δεν μπορούμε ν΄ακουμπήσουμε ούτε την απόλυτη αγάπη ούτε την απόλυτη ελευθερία, το πιστεύω αυτό πια. Είναι έννοιες που νομίζουμε ότι καταλαβαίνουμε αλλά ίσα που τις χαϊδεύουμε. Για μένα η ελευθερία με την αγάπη είναι πολύ κοντά.

Αλλο η απιστία, πιο γήινο –δεν ξέρω αν είναι ασυγχώρητη. Αλλά μια απιστία για έναν μεγάλο έρωτα είναι κάτι άλλο. Δεν πιστεύω ότι θα δω κάποιον στον δρόμο και θα πέσω κάτω. Ο έρωτας με την πρώτη ματιά δεν μου έχει τύχει, δεν μπορώ να τον καταλάβω. Είμαι ένας άνθρωπος αρκετά εγκεφαλικός.

Αυτό που λέω και για τη σχέση μου είναι να θέλω να είμαι μαζί σου, κι εσύ το ίδιο. Δεν είναι ότι δεν απιστώ γιατί δεν είναι ηθικό ή σωστό. Δεν απιστώ γιατί δεν γουστάρω και θέλω να είμαι μαζί σου πιο πολύ από οποιονδήποτε άλλον -αν αυτό αλλάξει, ποιος το ξέρει.

Ανάγκη μου είναι ν΄ακολουθώ την ζωή, την ροή, το τώρα. Ο,τι ψυχοθεραπεία κάνω, γιατί κάνω, ασχολούμαι, προσπαθώ κι είμαι σ΄έναν δρόμο αυτογνωσίας, ο στόχος, ο βασικός στόχος της ζωής μου είναι το τώρα: Ο,τι έχει υπάρξει δεν μπορώ να τ΄αλλάξω, ό,τι είναι να γίνει δεν μπορώ να το ξέρω, άρα στόχος είναι η συνειδητότητα.

Ξεκίνησα ψυχοθεραπεία από περιέργεια, βλέποντας τον εαυτό μου ν΄ακολουθεί κάποια μοτίβα που δεν μ΄εξυπηρετούσαν και είπα να πάω να τα πιάσω και να τα σπάσω. Και στην πορεία βγήκαν πολλά, τα παρατήρησα, τ΄αλλάζω. Εκανα έξι χρόνια ψυχοθεραπεία και τώρα αχολούμαι με τον νευρογλωσσσικό προγραμματισμό: Είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, life coaching, που εστιάζεις πιο πολύ στο τώρα. Το κάνω τρία χρόνια, σε ομάδα, κι αυτό είναι σημαντικό. Κι επειδή έχασα και τον μπαμπά, κοντεύει χρόνος, μου΄κανε πολύ καλό αυτή η διαδρομή, για ν΄απελευθερώσω κάποια πράγματα και ν΄απελευθερωθώ. Οχι απ΄την απώλεια, την απώλεια την κουβαλάω και με χαρά την κουβαλάω, όπως και τον ίδιο, αλλά για να το συνειδητοποιήσω. Μου λείπει το ανθρώπινο, να του κάνω μια αγκαλιά. Αλλά δεν είναι μόνο ανθρώπινα τα πράγματα -την ψυχή του την κουβαλάω, εγώ είμαι ο μπαμπάς μου. Κι αυτό είναι πολύ απελευθερωτικό -τον σκέφτομαι και δεν σκέφτομαι πια στεναχώρια αλλά χαρά. Και το κλάμα μου δεν είναι θρήνου, αλλά σκέφτομαι τι γλυκός ήταν και τι ωραία που περάσαμε.

Ο,τι έχει υπάρξει δεν μπορώ να τ΄αλλάξω, ό,τι είναι να γίνει δεν μπορώ να το ξέρω, άρα στόχος είναι η συνειδητότητα

Πήρα την χαρά της ζωής απ΄την οικογένειά μου και της το δίνω 100% αλλά κι εγώ τώρα την αναζητώ, όχι με εμμονή, αλλά το “μια ζωή την έχουμε”, ισχύει. Θα κλάψω πάνω απ΄το χυμένο γάλα, αλλά θέλω να το ξεπερνάω πιο γρήγορα.

Ο ”Μισάνθρωπος” είναι ένα σκαλί παραπάνω για μένα. Ενας κεντρικός ρόλος, σ΄ένα κεντρικό θέατρο. Ολο το πακέτο είναι ιδανικό.

Λόγω των γυρισμάτων και μετά τον covid έλεγα ωραία η εργασία μας αλλά όχι καταπιεστικά, να΄χουμε και προσωπική ζωή. “Εχω και τα γυρίσματα, μήπως να μην κάνω θέατρο; Εκτός αν με πάρει αύριο ένας σκηνοθέτης που θέλω να δουλέψω και μου προτείνει έναν ρόλο...”. Και πραγματικά με πήρε “αύριο”. Ενεργειακά ήταν ακριβώς αυτό που έπρεπε.

Το έργο μετράει χρόνια. Είναι μια εποχή πολύ διαφορετικά στημένη και στην πορεία των προβών συνειδητοποίησα πόσο μας αφορά και πόσο δεν είναι τυχαία διαχρονικό. Η ηρωίδα μου, η Σελιμέν, σε πρώτη ανάγνωση. είναι μια γυναίκα, όχι αφελής, αλλά που της αρέσει η κοινωνικότητα, να΄ναι ανάμεσα σε κόσμο, να παίζει το παιχνίδι της υποκρισίας -το υπηρετεί τέλεια. Υπήρχε ένας πρώιμος φεμινισμός σ΄αυτό το έργο, μια ελευθεριότητα, ένας λιμπερτινισμός που δεν συνάδει με την εποχή του, με βαθύ υπόβαθρο. Για μένα ο Μολιέρος σατιρίζει πολύ τη θέση της γυναίκας εκείνη την εποχή και που θα μπορούσε να βρίσκεται. Και, ναι, εμείς σιγά-σιγά σήμερα φτάνουμε εκεί, αλλά και λίγο ψέματα ακόμα. Με σοκάρει ότι λέμε τα ίδια πράγματα μ΄αυτά που λέει ο Μολιέρος κι ότι στην ουσία δεν έχουν αλλάξει και πολλά. Νομίζω ότι πάμε να παρουσιάσουμε σαν κοινωνία κάτι διαφορετικό και πολλές φορές νοιώθω ότι γυρνάμε και πιο πίσω -πιο πουριτανοί πιο κομπλεξικοί. Εξωτερικά φεύγουμε μπροστά, εσωτερικά πάμε πιο μέσα. Παρατηρώ το φαινόμένο, δεν το κρίνω. Θέλει χρόνο για να πετάξουμε όλ΄αυτά που κουβαλάμε απ΄την οικογένεια, την κοινωνία, σε μια Ελλάδα που δεν μετρά και τόσα χρόνια ελευθερία.

Σε σχέση με το #metoo δεν είχα βιώσει προσωπικά περιστατικά. Είμαστε πίσω αλλά έχουν γίνει λίγα βήματα. Για να φτάσουν τα πράγματα στην ισορροπία τους πρέπει να φτάσουν στο άλλο άκρο. Κι αυτό που γίνεται τώρα είναι απαραίτητο, δυστυχώς, αλλά δεν είναι ιδανικό.

Εγώ μαμά; Δεν ξέρω. Υπάρχει στο μυαλό μου αλλά χωρίς πρόγραμμα. Δεν θέλω να το αγχώσω, αν είναι να΄ρθει, θα΄ρθει. Είμαι μ΄έναν άνθρωπο που θα μπορούσε και θέλω αλλά χωρίς άγχος και σχέδιο. Ο γάμος, όχι, δεν μ΄αφορά, ούτε σαν σκηνικό, ούτε περιμένω καμιά σφραγίδα κοινωνικά. Κανένα πάρτυ ίσως. Το μυστηριακό του πράγματος, αν και δεν το΄χω αποκωδικοποιήσει στο κεφάλι μου, κάπως μ΄αφορά. Πιο ρομαντικά το σκέφτομαι, ή πιο τρελά, ένα πάρτυ του έρωτα.

Οχι, δεν αισθανόμουν ποτέ πανέμορφη ούτε άσχημη. Αισθανομαι ότι μου αρέσω, άλλες φορές περισσότερο άλλες λιγότερο. Η εξωτερική ομορφιά δεν μπορώ να πω ότι είναι κάτι που μ΄αφορά εμμονικά. Φροντίζομαι, μ΄αρέσει να βάλω μια κρέμα, να χτενιστώ αλλά δεν σκέφτομαι πως θα κρατηθώ νέα, αδύνατη. Μ΄απασχολεί πως θα αισθάνομαι καλά».

«Μισάνθρωπος» του Μολιέρου. Σκηνοθεσία Γιάννης Κακλέας, με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο. Θέατρο Εμπορικόν

«Σασμός», Δευτέρα ως Πέμπτη (Αlpha, 21.00)