Φλόρενς Νάιτινγκειλ: Η πρώτη γυναίκα που έβαλε τα θεμέλια της νοσηλευτικής -Κυκλοφορούσε στους θαλάμους με μια λάμπα

Αν και Αγγλίδα στην καταγωγή γεννήθηκε στην Φλωρεντία. Οι γονείς της ήταν εύποροι και μάλιστα ο πατέρας της, απόφοιτος του Κέμπριτζ και εξαιρετικά καλλιεργημένος, φρόντισε για τη μόρφωσή της, διδάσκοντάς της ο ίδιος Αρχαία Ελληνικά, Λατινικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ιστορία, Φιλοσοφία και Μαθηματικά, ενώ την μύησε και στα σαιξπηρικά κείμενα.

Το 1850 έγινε δεκτή από το Ίδρυμα Διαμαρτυρομένων Διακονισσών τού Κάιζερβερτ της Γερμανίας και παρακολούθησε όλα τα μαθήματα εκπαίδευσης ως αδελφή νοσοκόμα. Εκείνη την εποχή όμως το συγκεκριμένο επάγγελμα δεν τύγχανε αποδοχής, καθώς οι χαμηλοί μισθοί ανάγκαζαν συχνά τις γυναίκες του κλάδου να στρέφονται σε άλλες πηγές εσόδων, όπως η πορνεία. Γι’ αυτό το λόγο οι γονείς της αντιστέκονταν στην επιθυμία της κόρης τους να ασχοληθεί με τη νοσηλευτική. Η Φλόρενς όμως δεν έδωσε σημασία στις αντιρρήσεις τους και έτσι το 1953 διορίστηκε επιθεωρήτρια του ιδρύματος για τη Φροντίδα Ασθενών Κυριών στο Λονδίνο. Παρά τις επίμονες προσπάθειες της οικογένειάς της να την αποκαταστήσει, εκείνη αρνήθηκε όλες τις προτάσεις γάμου που της έγιναν και αποφάσισε να ακολουθήσει τον δικό της δρόμο.

Το Μάρτιο του 1854 ξέσπασε ο Κριμαϊκός Πόλεμος και το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους οι γαλλοβρετανικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν στην Κριμαία. Η Νάϊτιγκειλ ήταν προσωπική φίλη του γραμματέα πολέμου της Μεγάλης Βρετανίας, Σίντνεϊ Χέρμπερτ, ο οποίος της έδωσε την άδεια να συγκεντρώσει 38 εθελόντριες νοσοκόμες. Η ομάδα έφτασε στις 5 Νοεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη, συγκεκριμένα στο Σκούταρι, αναλαμβάνοντας τα στρατιωτικά νοσοκομεία της Τουρκίας, συμμάχου τότε των Αγγλογάλλων κατά των Ρώσων. Η Νάιτιγκεϊλ διαπίστωσε τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν στο νοσοκομείο: οι θάλαμοι ήταν γεμάτοι ποντίκια και ψύλλους και η ημερήσια διαθέσιμη ποσότητα νερού για κάθε άτομο δεν ξεπερνούσε τα 200 χιλιοστόλιτρα. Επίσης οι άνδρες γιατροί έβλεπαν με καχυποψία τις νοσοκόμες, και δεν τους επέτρεπαν να εισέρχονται στους θαλάμους των ασθενών.

Μετά από τη μάχη του Ίνκερμαν (5 Νοεμβρίου 1854) τα στρατιωτικά νοσοκομεία της Κωνσταντινούπολης κατακλύστηκαν από ασθενείς και τραυματίες. Οι κακές συνθήκες υγιεινής είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο αρκετών ασθενών, οπότε η Νάιτινγκεϊλ, που κλήθηκε να βοηθήσει, απαίτησε καταρχάς να αγοραστούν 200 βούρτσες για τον καθαρισμό του κτιρίου. Στη συνέχεια, καθιέρωσε το πλύσιμο του ακάθαρτου ρουχισμού των ασθενών, έξω από το νοσοκομείο.

Η ίδια επιθεωρούσε όλους τους θαλάμους κρατώντας μια λάμπα, γι’ αυτό και πολλοί την αποκαλούσαν «Η κυρία με τη λάμπα». Λέγεται μάλιστα ότι δεν υπήρξε ασθενής που να μην τον είχε φροντίσει η ίδια προσωπικά. Συχνά έγραφε γράμματα στις οικογένειες των ασθενών της εκ μέρους τους ή τους πληροφορούσε μετά λύπης για τον θάνατό τους, γεγονός που της στοίχισε πολύ συναισθηματικά.

Η δυναμική Φλόρενς όμως είχε να αντιμετωπίσει κι άλλο ένα μεγάλο πρόβλημα: την απειθαρχία των νοσοκόμων, πολλές από τις οποίες χρειάστηκε να επαναπατρίσει, επειδή μεθούσαν, ή διέπρατταν ηθικά παραπτώματα.

Στις 16 Μαρτίου 1856 διορίστηκε επιθεωρήτρια του τομέα αδελφών νοσοκόμων όλων των στρατιωτικών νοσοκομείων.

Μετά από τη λήξη του Κριμαϊκού Πολέμου επέστρεψε στην Αγγλία ως εθνική ηρωίδα, αποφασισμένη να δώσει αγώνα για τη βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης, των συνθηκών διαβίωσης και της διατροφής των στρατιωτών.

Τον Οκτώβριο του 1856 συναντήθηκε με τη βασίλισσα Βικτωρία, η οποία ήταν μεγάλη θαυμάστρια του έργου της αλλά και της ίδιας. Η βασίλισσα άκουσε τις προτάσεις της και το Μάιο του 1857 συγκρότησε τη Βασιλική Επιτροπή για θέματα Υγείας, στην οποία η Νάιτινγκεϊλ είχε σημαντικό ρόλο και συνεισφορά. Ένα από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα των προσπαθειών της ήταν η ίδρυση της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής το 1857.

Το 1859 έγραψε το βιβλίο «Νotes on nursing: What it is and What is not» που σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά εγχειρίδια τη νοσηλευτικής. Εκεί αναφέρεται ως βασικός κανόνας υγιεινής το πλύσιμο των χεριών.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γκλόρια Στάινεμ: Ποια ήταν η γυναίκα που ύψωσε το ανάστημά της στην βαθιά πατριαρχική κοινωνία των 60s

WATCH IT

09 May 2020

Το 1860 χρησιμοποίησε από το «Ταμείο Νάιτινγκεϊλ» 45.000 στερλίνες, συνεισφορές του κοινού προς τιμήν του έργου της στην Κριμαία, για να ιδρύσει τη Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων στο νοσοκομείο Σεντ Τόμας του Λονδίνου, σχολή πρωτοποριακή στο είδος της σε όλον τον κόσμο. Μέσα σε λίγα χρόνια άρχισε να εκπαιδεύει μαίες και νοσοκόμες στα ιατρεία των ασύλων.

Από το 1857 η Νάιτινγκεϊλ ζούσε κυρίως στο Λονδίνο και υπέφερε από κατάθλιψη. Περνούσε τον περισσότερο χρόνο στο σπίτι της και δεχόταν αναρίθμητους επισκέπτες, από τους πλέον υψηλά ισταμένους έως τους πιο ταπεινούς ανθρώπους. Η όρασή της άρχισε να εξασθενεί σταδιακά, ώσπου το 1901 τυφλώθηκε εντελώς. Το 1907 ο βασιλιάς Εδουάρδος της απένειμε το «Order of Merit» κι έτσι έγινε η πρώτη γυναίκα που έλαβε αυτή την τιμή. Πέθανε πλήρης ημερών στις 13 Αυγούστου 1910 στο Λονδίνο.

Η ίδια πάντως σε ηχητικό ντοκουμέντο που υπάρχει στο youtube λέει: « Όταν πια δεν θα είμαι ούτε καν μια ανάμνηση, παρά μόνο ένα όνομα, ελπίζω πως η φωνή μου θα μπορεί να διαιωνίσει το έργο της ζωής μου».