Οι «γυναίκες» του Νίκου Κούρκουλου: η Ελλη, η Τζένη, η Μελίνα, η Αλίκη, η Μαίρη

Μοιρασμένος ανάμεσα στο θέατρο και τον κινηματογράφο, την σκηνή και την μεγάλη οθόνη, ο Νίκος Κούρκουλος έφυγε από την ζωή αφήνοντας πίσω του ένα έντονο αποτύπωμα. Ο γοητευτικός ηθοποιός, ανδρικό πρότυπο για δεκαετίες, γνώρισε μεγάλες επιτυχίες υπηρετώντας με πάθος την τέχνη του. Δοκιμάστηκε σε ποικίλους ρόλους, έπαιξε πλάι στους κορυφαίους της εποχής του και κέρδισε τον τίτλο του σταρ, έναν τίτλο που επιβεβαίωσε με την πορεία και τις προσωπικές του επιλογές. Ως το τέλος.

Γεννημένος τον Δεκέμβριο του 1934 στην Αθήνα, έφυγε από την ζωή στις 30 Ιανουαρίου του 2007, αφήνοντας, πλάι στους δεκάδες ρόλους που ερμήνευσε, και μια επιτυχημένη θητεία στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου, ως καλλιτεχνικός του διευθυντής. Σαν ένας κύκλος, η πορεία του, άρχισε και έκλεισε στο Εθνικό, με αφετηρία την Δραματική Σχολή: Δασκάλα του (και) η Κατίνα Παξινού, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον νεαρό τότε Κούρκουλο ο οποίος και γοητεύτηκε από την προσωπικότητά της. Κι από εκεί άρχισε να ξετυλίγεται το νήμα της διαρκώς ανοδικής του πορείας. Μιας πορείας, κατά την διάρκεια της οποίας, συνεργάστηκε με όλες, σχεδόν, τις γυναίκες ηθοποιούς που συνέπεσαν χρονικά: Από την Ελλη Λαμπέτη, την Ελσα Βεργή, την Τζένη Καρέζη, την Ζωή Λάσκαρη και την Αλίκη Βουγιουκλάκη, την Μαίρη Χρονοπούλου, την Αννα Φόνσου και την Ξένια Καλογεροπούλου, την Μελίνα Μερκούρη, την Νόνικα Γαληνέα, την Κατερίνα Βασιλάκου, την Κάτια Δανδουλάκη, την Ειρήνη Παππά, την Ελένη Χατζηαργύρη…

Έλσα Βεργή

Μια φωτογραφία σε μια εφημερίδα στάθηκε καθοριστική για την καριέρα του: Είχαν περάσει μόλις δύο χρόνια που είχε τελειώσει την σχολή και έπαιζε πλάι στην Ελσα Βεργή. Τότε ήταν που ο μέγας Φιλοποίμην Φίνος είδε την φωτογραφία από την παράσταση και ζήτησε από τον Γιάννη Δαλιανίδη «αυτόν τον ηθοποιό» για τον «Κατήφορο», που θα γυριζόταν.

Ζωή Λάσκαρη

Τον ίδιο ηθοποιό είχε ήδη σκεφτεί για τον ρόλο ο Δαλιανίδης χωρίς να έχει καταφέρει να πείσει τον Φίνο. Ετσι ο Κούρκουλος έπαιξε στον «Κατήφορο», μαζί με την Ζωή Λάσκαρη, και η μεγάλη επιτυχία της ταινίας εκτόξευσε το όνομά του. Κατά σύμπτωση, όπως γράφει ο Ιάσωνας Τριανταφυλλίδης στον αφιερωματικό τόμο για τον Νίκο Κούρκουλο «Ενας αυθνετικός πολίτης παντός καιρού» (έκδοση του Ιδρύματος Λάτση) πρόσεξε στην εφημερίδα και ο Αιμίλιος Χουρμούζιος, τότε διευθυντής του Εθνικού, και τον αναζήτησε, μη γνωρίζοντας ότι ήταν δικός τους απόφοιτος.

Έλλη Λαμπέτη

Με την Ελλη Λαμπέτη έπαιξε για πρώτη φορά στην «Κυρία με τις Καμέλιες» κι ύστερα ήρθαν συνεργασίες στα θεατρικά «Ανοιξιάτικο τραγούδι», «Η μικρή μας πόλη», «Η Κληρονόμος», η «Οντίν», η «Σαμπρίνα».

Τζένη Καρέζη

Ακολούθησε η Τζένη Καρέζη τόσο στην σκηνή, με τα έργα «Ενα κουτό κορίτσι», «Η γειτονιά των αγγέλων» αλλά και το «Δεσποινίς διευθυντής» (στην ταινία δεν έπαιξε ο Κούρκουλος, αλλά ο Αλέκος Αλεξανδράκης) και δύο σημαντικές ταινίες, η «Λόλα» και «Ενας μεγάλος έρωτας».

Μαίρη Χρονοπούλου

Η Μαίρη Χρονοπούλου ήταν θεατρική παρτενέρ του στην «Λούλου» -έπαιξε και η Αννα Φόνσου, αλλά και στις ταινίες του Νίκου Φώσκολου. Μάλιστα στην «Κοινωνία ώρα μηδέν» ήταν ο Κούρκουλος που «απαίτησε» να είναι η Χρονοπούλου δίπλα του, με την επιτυχία της ταινίας να τον δικαιώνει. Ακολούθησαν κι άλλες, «Ορατότης μηδέν», «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο». Συχνά αναφέρονταν στην χημεία που είχαν μεταξύ τους και πως αυτή αποτυπωνόταν στο αποτέλεσμα της δουλειάς τους.

Αλίκη Βουγιουκλάκη

Με την Αλίκη Βουγιουκλάκη έκαναν μαζί «Το Ταξίδι», ένα δράμα που δυσκόλεψε το κινηματογραφικό κοινό καθώς στο τέλος πέθαινε η Βουγιουκλάκη. Λέγεται ότι οι θεατές βγαίνοντας από τις αίθουσες ενημέρωναν τους επόμενους να μην μπουν να δουν την ταινία. Οπως ήταν αναμενόμενο το γεγονός οδήγησε σε εισπρακτική αποτυχία «Το Ταξίδι».

Μελίνα Μερκούρη

Η συνεργασία του Νίκου Κούρκουλου με την Μελίνα Μερκούρη στάθηκε σταθμός και για τους δύο: Ταξίδεψαν στην Αμερική και στο Μπρόντγουεϊ έπαιξαν το «Ιλια Ντάρλινγκ», την διεθνή εκδοχή του «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασέν, με εξαιρετική επιτυχία. Στο σανίδι συναντήθηκαν όταν, με την επιστροφή της Μελίνας στην Ελλάδα, μετά την πτώση της χούντας, έπαιξαν στην «Οπερα της Πεντάρας». Η παράσταση άφησε εποχή με το πρωταγωνιστικό ζευγάρι να μοιράζεται τους ρόλους της Τζένης και του Μακχήθ.

Ηθοποιός πλούσιας γκάμας, ο Νίκος Κούρκουλος διέθετε στις αποσκευές του την κλασική παιδεία που απέκτησε τα χρόνια των σπουδών του. Πλάι στις κομεντί των πρώτων χρόνων, δεν άργησαν να προστεθούν τα έργα του κλασικού ρεπερτορίου. Παρά την αναγνώριση και την επιτυχία που γνώρισε γρήγορα στην μεγάλη οθόνη, δεν έδειχνε να βιάζεται. Πέρασε από όλα τα είδη, την κωμωδία, το δράμα, το αστυνομικό θρίλερ, το δικαστικό και κοινωνικό έργο.

Ως πρωταγωνιστής στην αρχαία τραγωδία εμφανίστηκε στην Επίδαυρο το 1971 με την «Ορέστεια» του Αισχύλου. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά επέστρεψε με τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή (1982) και μετά από άλλα τόσα σχεδόν (1991) με τον «Φιλοκτήτη», πάλι του Σοφοκλή.

Στον ελληνικό κινηματογράφο, που απογείωσε την δημοφιλία του, ο Κούρκουλος ήταν το καλό «κακό» παιδί… Ειλικρινής, τίμιος, δίκαιος σαν άνθρωπος, ευαίσθητος και συχνά παρεξηγημένος, έβγαζε την αντρική μπέσα και το ελληνικό φιλότιμο, ενώ συγχρόνως προκαλούσε έντονα συναισθήματα και μεγάλους έρωτες. Ισως γιατί έβαζε πάντα μέσα στους χαρακτήρες που ερμήνευε ένα κομμάτι από την αυθεντικότητά του, στοιχείο που χαρακτήρισε την καλλιτεχνική του διαδρομή.

Κι όταν πέρασε η εποχή της μεγάλης οθόνης, ξεκίνησε το προσωπικό του θεατρικό στοίχημα με το θέατρο Κάππα, στην οδό Κυψέλης, θιασάρχης και παραγωγός πια. Επιλέγοντας έργα και συνεργάτες, παρουσίασε ένα πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριο. Και έμελλε το «Γειά σου», να είναι το τελευταίο έργο στο οποίο έπαιξε επί σκηνής του Κάππα, και μάλιστα μαζί με τον γιο του, νεαρό τότε ηθοποιό, τον Αλκι Κούρκουλο.

Την σφραγίδα του, τέλος, θέλησε να αφήσει και στο Εθνικό Θέατρο, όταν ανέλαβε την καλλιτεχνική του διεύθυνση, με πρωτοβουλίες και καινοτομίες.