Τζάνις Τζόπλιν
Φωτογραφία: Getty/ Ideal Image
JANIS JOPLIN

Η Τζάνις Τζόπλιν κατάφερε να σπάσει τα στερεότυπα της ανδροκρατούμενης ροκ σκηνής και να γίνει θρύλος


Η Τζάνις Τζόπλιν ήταν αναμφισβήτητα πολύ μπροστά για την εποχή της, με μια έφεση στις τέχνες. Μπορεί το νήμα, τόσο της ζωής, όσο και της καριέρας της να κόπηκε απότομα, όσα χρόνια έμεινε στη σκηνή όμως φρόντισε να χαράξει ανεξίτηλα το όνομά της.

Στο προσκήνιο ήρθε στα μέσα της δεκαετίας του 1960, αρχικά ως φωνή των Big Brother and the Holding Company. Έπειτα, ακολούθησε σόλο καριέρα ενώ αξίζει να σημειώσουμε πως το πρώτο της τραγούδι με τίτλο «What Good Can Drinkin' Do‎‎», ηχογραφήθηκε σε κασέτα τον Δεκέμβριο του 1962 στο σπίτι ενός συμφοιτητή της στο Πανεπιστήμιο του Τέξας.

Κυκλοφόρησε συνολικά τρία στούντιο albums όσο ήταν εν ζωή. Μετά τον θάνατό της κυκλοφόρησε ακόμη ένα, το Pearl -πολλοί το θεωρούν και το καλύτερό της. Σε αυτό το album συμπεριλήφθηκε, μεταξύ άλλων, και η διασκευή του «Cry Baby», ένα μπλουζ-ροκ τραγούδι που έμεινε στη μουσική ιστορία.

To 1995 τιμήθηκε με την είσοδό της στο Rock and Roll Hall of Fame, ενώ το 2005, 35 χρόνια μετά τον θάνατό της, τιμήθηκε με το βραβείο Grammy Lifetime Achievement Award.

Κατατάχθηκε στην 46η θέση στη λίστα με τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών το 2004 και στην 28η με τους καλύτερους τραγουδιστές όλων των εποχών το 2008 από το περιοδικό Rolling Stone. Ανεξάρτητα με τα βραβεία και τις διακρίσεις, η Τζάνις Τζόπλιν αναμφισβήτητα κατάφερε να σπάσει τα στερεότυπα της ανδροκρατούμενης ροκ μουσικής σκηνής.

Η νεαρή Τζόπλιν εμφανιζόταν σε bars, σε καφέ και σε μικρές μουσικές σκηνές. Τα lives είχαν τεράστια επιτυχία και το ταλέντο της έλαμπε, μαγεύοντας όσους την άκουγαν να ερμηνεύει, ώσπου το '66 κέρδισε το ενδιαφέρον των Big Brother and the Holding Company και τελικά κατέληξε να είναι η φωνή της μπάντας. Η πρώτη της εμφάνιση μαζί τους ήταν στο Avalon Balleoom στο San Francisco.

Αφού ο κύκλος της μαζί τους έσβησε, η Τζόπλιν δημιούργησε έπειτα ένα νέο δικό της συγκρότημα, το Kozmic Blues Band. Το συγκρότημα επηρεάστηκε από μπλουζ‎‎, R&B και soul ρυθμούς των 60s. Η δεκαετία του '60 ήταν αναμφισβήτητα η δεκαετία της πειραματικής αλλαγής της σύγχρονης αμερικανικής μουσικής. Η περίοδος άλλωστε μετά τον Αϊζενχάουερ γέννησε νέα καλλιτεχνικά και μουσικά ερεθίσματα που πυροδοτήθηκαν τόσο από την κοινωνική και πολιτιστική αναταραχή, όσο όμως και από τον πειραματισμό με ψυχεδελικά ναρκωτικά. Η Τζόπλιν ανήκε στους ιδιαίτερα χαρισματικούς νέους που, μέσα από την κουλτούρα της εποχής, βρήκαν τη δική τους ταυτότητα και χάραξαν στα μουσικά δρώμενα ένα δικό τους μονοπάτι.

Η Τζάνις Τζόπλιν θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες ερμηνεύτριες του μπλουζ και μία από τις μεγαλύτερες φωνές της ροκ μουσικής σκηνής

Ένας χρόνος από τότε που το είδωλο της αντικουλτούρας ξεσήκωσε με κλασικά και αγαπημένα κομμάτια, όπως το «Piece of My Heart», τους εκατοντάδες χιλιάδες θαυμαστές της στο Φεστιβάλ Γούντστοκ το 1969, η Τζάνις Τζόπλιν έφυγε από τη ζωή.

Η Τζάνις Τζόπλιν έφυγε από τη ζωή τον Οκτώβριο του 1970

Η παιδική ηλικία και τα χρόνια στο Πορτ Άρθουρ πριν την καριέρα

Η Τζάνις Τζόπλιν γεννήθηκε στο Πορτ Άρθουρ, μια μικρή πόλη στην κομητεία Jefferson του Τέξας, το 1943. Η μητέρα της ήταν γραμματέας και ο πατέρας της μηχανικός.

Η νεαρή Τζόπλιν είχε μια ιδιαίτερη αγάπη στην μπλουζ μουσική από νεαρή ηλικία, μια αγάπη που την αποξένωνε από τη... λευκή και πλούσια κοινότητα στην οποία ζούσε. Αξίζει να αναφέρουμε πως οι πολίτες της μεσαίας τάξης του αμερικανικού Βαθύ Νότου δεν ήταν λάτρεις της μπλουζ μουσικής. Τουναντίον, το είδος αυτό ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με τους Αφροαμερικανούς και οι λευκοί το θεωρούσαν τουλάχιστον, υποτιμητικό.

Η παιδική ηλικία της Τζάνις Τζόπλιν είναι αλήθεια πως δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα. Δεχόταν ανελέητο bullying για τον σωματότυπό της, μιας και ήταν υπέρβαρη για την ηλικία της, και για την ακμή της.

Η Τζάνις Τζόπλιν όσο μεγάλωνε ήθελε να φύγει από το Τέξας όσο πιο γρήγορα μπορούσε. Το 1963 μετακόμισε στο North Beach, μια περιοχή που σήμερα αναγνωρίζεται ως το λίκνο της κουλτούρας των χίπιδων.

Η Τζάνις Τζόπλιν έπεσε στον βούρκο των ναρκωτικών και σε συνδυασμό με το αλκοόλ ακολούθησε τον δρόμο των σκληρών εθισμών. Έχασε ανεξέλεγκτα κιλά, κάτι που ανησύχησε τους φίλους της. Τελικά, το 1965, η Τζόπλιν επέστρεψε στο Πορτ Άρθουρ. Σταμάτησε τις καταχρήσεις και εγγράφηκε ξανά στο Πανεπιστήμιο Lamar για να σπουδάσει ανθρωπολογία, ποτέ όμως δεν εγκατέλειψε, ούτε τη μουσική, ούτε τους εθισμούς της.

Janis Joplin/ Φωτογραφία: AP Images

Οι «σταθμοί» της ζωής της 

H Τζάνις αρραβωνιάστηκε τον Πίτερ ντε Μπλανκ το φθινόπωρο του 1965. Όλα έδειχναν πως το ζευγάρι θα έφτανε στα σκαλιά της εκκλησίας μιας και ο Ντε Μπλανκ ζήτησε από τον πατέρα της το χέρι της. Παρά τον ενθουσιασμό, λίγο αργότερα, ο αγαπημένος της Τζόπλιν τερμάτισε τη σχέση τους, κάτι που της στοίχησε πολύ.

Το 1968, ο τραγουδιστής και τραγουδοποιός Λέοναρντ Κοέν συνάντησε την Τζάνις στο περιβόητο ξενοδοχείο Chelsea. Συναντήθηκαν στο ασανσέρ, πέρασαν το βράδυ μαζί και έπειτα o Κοέν έγραψε ένα τραγούδι για αυτή τους τη συνάντηση με τίτλο «Chelsea Hotel».

Ακριβώς τη στιγμή που η καριέρα του διάσημου πλέον τραγουδιστή-τραγουδοποιού και ηθοποιού Kris Kristofferson απογειωνόταν, έπεσε μπροστά στην Τζόπλιν. Είναι ασαφές το πόσο σοβαρή ήταν η σχέση τους, αυτό είναι αλήθεια, ωστόσο έμεναν μαζί για κάποιο διάστημα, ενισχύοντας κατά κάποιον τρόπο ο ένας τον εθισμό του άλλου, στο αλκοόλ και τις ουσίες.

Ενώ βρισκόταν στη Βραζιλία το 1970, η Τζόπλιν γνώρισε έναν άντρα, τον Ντέιβιντ Νίχαους. Ήταν ένας Αμερικανός δάσκαλος που παράτησε τη δουλειά του για να γυρίσει τον κόσμο. Δεν ήξερε ποια ήταν η Τζόπλιν, απλώς του άρεσε να κάνει παρέα μαζί της. Ακόμη και όταν επέστρεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, η σχέση τους ήταν μοναδική για την Τζόπλιν, επειδή ο Νίχαους νοιαζόταν πραγματικά για εκείνη, η σχέση τους όμως τελικά έληξε άδοξα αφού, ο ίδιος δεν μπορούσε να διαχειριστεί την εξάρτησή της στα σκληρά ναρκωτικά.

Κοντά στο τέλος της ζωής της το 1970, φλέρταρε με την ιδέα της δέσμευσης. Λίγους μήνες πριν από το θάνατό της, είπε μάλιστα σε δημοσιογράφο του Rolling Stone ότι σκεφτόταν να παντρευτεί έναν άντρα που έβλεπε λίγους μήνες. Αυτός ο Άνδρας ήταν ο Σεθ Μόργκαν, ο 21χρονος φοιτητής, έμπορος κοκαΐνης και μετέπειτα μυθιστοριογράφος.

Το μουσικό ταξίδι που έληξε νωρίς

Στις 4 Οκτωβρίου του 1970, η αείμνηστη και θρυλική ροκ σταρ Τζάνις Τζόπλιν βρέθηκε νεκρή σε ηλικία μόλις 27 ετών, από υπερβολική δόση ηρωίνης στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της στο Χόλιγουντ, αφού είχε μόλις ηχογραφήσει το τραγούδι της «A Woman Left Lonely».

Ήταν ακόμη ένα όνομα που μπήκε στο Club 27 και δεν ξεχάστηκε ποτέ.

Η Τζόπλιν υπήρξε μια από τις πιο ταλαντούχες τραγουδίστριες της δεκαετίας του '60, αντιμετώπιζε όμως πολύ σοβαρά προβλήματα κατάχρησης ουσιών, κάτι που καταγράφεται στα απομνημονεύματα της φίλης -και αγαπημένης της- Πέγκυ Καζέρτα «I Ran Into Some Trouble».

Παρά όμως τους ισχυρισμούς των ερευνητών για την εξάρτηση της Τζόπλιν, η Καζέρτα είχε τις ενστάσεις της. Λίγο μετά τον θάνατο της Τζόπλιν, διαδόθηκαν φήμες ότι η καλλιτέχνιδα είχε πάρει υπερβολική δόση από μια ασυνήθιστα ισχυρή παρτίδα ηρωίνης, η Καζέρτα όμως, δήλωσε ότι είχε χρησιμοποιήσει ακριβώς την ίδια παρτίδα λίγο πριν από τη χρήση της Τζόπλιν και είπε ότι βρήκε αυτή τη θεωρία... «παράλογη».

Τόσα χρόνια μετά, οι fasns εξακολουθούν να αναρωτιούνται για το πώς πραγματικά πέθανε η κορυφαία Τζάνις Τζόπλιν.





SHARE