Armani’s Greige: Το διακριτικό χρώμα που καθόρισε το clean aesthetic πριν την εποχή του
Το greige, η ουδέτερη απόχρωση ανάμεσα στο γκρι και το μπεζ, συνδέθηκε για πάντα με τον Giorgio Armani. Πολύ πριν μιλήσουμε για clean aesthetic και μινιμαλισμό, ο Ιταλός σχεδιαστής το μετέτρεψε σε σύμβολο κομψότητας και σε φιλοσοφία ζωής που άλλαξε τη μόδα.
Δεκαετίες πριν την καθιέρωση του clean aesthetic, προϋπήρξε ένας σχεδιαστής που καθόρισε τη μόδα με τον ουσιαστικά “καθαρό” μινιμαλισμό του.
Τα μονοχρωματικά σύνολά του απέριττα και επιβλητικά δια της αφαίρεσης, παραλληλίσθηκαν με τα κτίρια, του Le Corbusier, λόγω αυτής της αυστηρής προσήλωσης σε ένα ατόφιο design, όπου η φόρμα ακολουθεί τη λειτουργικότητα και οι διακοσμητικές προσθήκες φαντάζουν με ανώφελη φλυαρία. “Μηχανές για να ζεις”, τα αποκάλεσαν πολλοί, χωρίς όμως, να τους λείπει ο χαρακτήρας, η εσωτερική φωνή. Και χωρίς να παραβαίνει αυτή την ανάγκη για σύνεση. Για ρασιοναλισμό στην ένδυση.
Ο πρώτος σχεδιαστής μετά τον Christian Dior, τον οποίο το περιοδικό Time φιλοξένησε στο εξώφυλλό του, είχε πάντα το μέτρο ως κανόνα και την πλούσια πολιτιστική ιστορία της χώρας του ως οδηγό. Έτσι, ως φόρο τιμής στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Μιλάνο την οποία αποκαλούσε συχνά ως τη “γκρίζα πόλη”, ο Giorgio Armani έφερε το καλοκαίρι του 1975 στο προσκήνιο την απόχρωση του “greige”, προτείνοντας το δικό του δημιουργικό απόσταγμα.
Το χρώμα που μιμήθηκε τις ξέθωρες προσόψεις των κτιρίων της πόλης, ένα είδος ψαμμίτη καπνισμένου από το νέφος… Αυτό το ιδιότυπο τονικό μεσοδιάστημα ανάμεσα στο γκρι και στο μπεζ, σήμερα είναι κατοχυρωμένο από την Pantone με την απόχρωση “PANTONE 16-1109 TCX”. Δανεισμένο ως όρος από τη γαλλική λέξη grège, που σημαίνει την ακατέργαστη πρώτη ύλη, το μη επεξεργασμένο χημικά μετάξι, έτσι όπως το λάμβαναν τον 16ο αιώνα πριν από την λεύκανσή του, το χρώμα αυτό ήρθε να λειτουργήσει ως ένα σκηνικό ουδετερότητας και γείωσης. Το γκρεζ είναι το φόντο που συνοδεύει όλες τις άλλες αποχρώσεις. Αυτό το μη-χρώμα ανοίγει μια πληθώρα δυνατοτήτων στο οπτικό λεξιλόγιο, σε σύμπνοια με αυτό το απαλό αριστοκρατικό ύφος του Armani. Κάτι περισσότερο από χρώμα, είναι ένας τρόπος ύπαρξης. Μια απόχρωση που εναρμονίζεται με το αστικό τοπίο, κάνοντας τα ρούχα σχεδόν να εξαϋλώνονται και την προσωπικότητα να αναδεικνύεται πιο έντονη από ποτέ.
Σε παλαιότερη συνέντευξή του ο σχεδιαστής είχε εξηγήσει: “έψαχνα ένα χρώμα που να είναι θερμό αλλά ταυτόχρονα συνυφασμένο με τις μητροπόλεις, νηφάλιο αλλά όχι προφανές. Και το γκρεζ είναι όλα αυτά για εμένα: διακριτικό, εκλεπτυσμένο και φυσικό. Είναι επίσης ένας τρόπος σύνδεσης και συνύπαρξης με τα άλλα χρώματα. Κάτι που παραμένει συνεχές και πάνω στο οποίο μπορείς να οραματιστείς άλλες ενώσεις. Λατρεύω τα φυσικά χρώματα, δίνουν μια βαθιά αίσθηση ηρεμίας και γαλήνης και αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία μπορεί να χτιστεί οτιδήποτε”. Σήμερα, το χρώμα αυτό έχει εντυπωθεί στο συλλογικό ασυνείδητο ως ένα προϊόν με τη δική του υπόσταση, ζωντανό και απροσποίητο, μια συνειδητή επιλογή της πρωτογενούς υλικότητας. Άμμος της ερήμου και γρανίτης της πόλης μαζί. Απλότητα και πολυτέλεια.
Σημειολογικά, έχει ενδιαφέρον το γεγονός πως η ωμότητα του γκρεζ συνέπεσε με μια ευρύτερη περίοδο αμφισβήτησης και επαναστατικής διάθεσης, την ίδια εποχή που η Vivienne Westwood άνοιγε τη δική της μπουτίκ ονόματι “Sex” λανσάροντας t-shirts με σκανδαλώδη αναρχικά μηνύματα που εδραίωσαν το punk.
Τη δεκαετία του ’80, ο Giorgio Armani, με προσωπικά του σημεία αναφοράς τον Clark Gable και τον Cary Grant, εξασφάλισε το πρώτο του μεγάλο σχεδιαστικό επίτευγμα, με το να επιμεληθεί εξολοκλήρου τη γκαρνταρόμπα του Richard Gere στην εμβληματική ταινία “American Gigolo”. Η αποδόμηση της άκαμπτης εσωτερικής επένδυσης στα κοστούμια, οι ρευστές γραμμές και οι ουδέτερες αλλά ανώτερες αποχρώσεις του δημιούργησαν τέτοια εντύπωση, που η ελίτ του Χόλυγουντ άρχισε να επιζητά τη δική της γκαρνταρόμπα Armani, συνώνυμη πλέον με το coolness και την επιτυχία, αφήνοντας το δικό της αποτύπωμα στην ποπ κουλτούρα. Και πέρα από αυτό έθεσαν τις βάσεις για ένα πρώιμο, υβριδικό, smart casual streetwear. “Αυτό που έκανε η Chanel για τις γυναίκες, έκανε ο Armani για τους άντρες”, είπαν για εκείνον οι New York Times το 1978. Και αν κρίνουμε από την άφυλη οπτική του όχι μόνο για εκείνους…
Ο ιταλικός οίκος σχεδίασε τα περίφημα “power suits” των yuppies, τη στολή της επιτυχίας των χρηματιστών και κάθε είδους καριερίστα, με τα κοστούμια της μάρκας να εμφανίζονται σε αίθουσες συνεδριάσεων από τη Wall Street μέχρι το Τόκιο. Σιλουέτες που επιτέλους, ενσάρκωναν την έννοια του σύγχρονου, πέρα από το περιώνυμο corporate look κέρδισαν την εκτίμηση των πιο απαιτητικών αστέρων, όπως οι Sophia Loren,, Tina Turner, George Clooney, Robert De Niro, Tom Cruise και Glenn Close.
Η «greige» παλέτα της επωνυμίας με τη διακριτική της κομψότητα επινόησε μια ενδυματολογική συντομογραφία για την επιβολή ισχύος. Την εξουσία άμα τη εμφανίσει. Από το μεγαλοστέλεχος της Universal Sherry Lansing στα κινηματογραφικά στούντιο μέχρι τη Jodie Foster στο κόκκινο χαλί, τα κοστούμια του Armani ήταν το πιο δυναμικό πασπαρτού της μόδας. “Πώς θα μπορούσε μια γυναίκα που ανέβαινε στην κλίμακα της εξουσίας να είναι αξιόπιστη, σε ένα περιβάλλον που εξακολουθούσε να είναι αποκλειστικά ανδροκρατούμενο, εάν ήταν ντυμένη σαν κούκλα;” είχε μοιραστεί ο ίδιος ο Armani στην αυτοβιογραφία του το 2015.
Μέχρι και στη λογοτεχνία έγινε αναφορά στο περιώνυμο στιλ Armani με τον Bret- Easton Ellis να αναφέρει στο βιβλίο του Αμερικανική Ψύχωση: “κατεσταλμένα γκρι, taupe, ναυτικό μπλε, διακριτικά καρώ, πουά και ρίγες. Όλα αυτά είναι Armani”. Αν και αργότερα, ο δημιουργός που αναζητούσε τους δικούς του πειραματισμούς, έβρισκε τη σύνδεσή του αποκλειστικά με αυτό τον όρο περιοριστική, εντούτοις καλλιέργησε μια φιλοσοφία ζωής, που κατάφερε να αντιπροσωπεύει ένα και μόνο χρώμα. Εκείνο που αντηχούσε παντού μέχρι και στους τοίχους του Armani/Silos, του εκθεσιακού του χώρου στο Μιλάνο.
Η εκλέπτυνση και η αληθινή πολυτέλεια βρήκαν την εκπροσώπησή τους με μια διαχρονική αντανάκλαση των τόνων της γης. Πιο ψυχρό από το μπεζ, πιο θερμό από το γκρι, το γκρεζ φέρει μια αίσθηση ηρεμίας και κομψότητας, κατάλληλη για όλα τα σενάρια ζωής και για κάθε επίδοξο “winner in life”, ανεξαρτήτως φύλου. Το 2024 εποχή δημιουργικής ωριμότητας, ο Armani δημιούργησε μια capsule συλλογή με staples με τίτλο “Greige”, μια επαναφορά στο χρώμα που τον χαρακτήρισε. “Πιστεύω πως είμαι ρεαλιστής. Μου αρέσει να ντύνω την καθημερινότητα των ανθρώπων, αποφεύγοντας τα φανταχτερά καπρίτσια”, όπως είχε εμπιστευτεί σε συζήτησή του με τον σχεδιαστή Paul Smith.
Με πρακτικούς όρους, η κοινωνική αξία του ονόματος του Giorgio Armani αυξάνεται σαν την πιο σταθερή μετοχή στη μόδα, με παγκόσμιους ηγέτες, διευθύνοντες συμβούλους και καλλιτεχνικά είδωλα να επιλέγουν μια δημιουργία του για κάθε στιγμή-ορόσημο. Από ομιλίες των Όσκαρ μέχρι διπλωματικές συνόδους κορυφής, ανάγοντας τον Giorgio Armani στην κορυφή της σχεδιαστικής πυραμίδας, πλάι σε αντάξια, ακριβοθώρητα brands όπως τα Loro Piana και Brunello Cucinelli.
Όμως, υπάρχει ένας ορισμένος τρόπος στιλ και ζωής, για τον οποίον θα ήθελε να τον θυμούνται. Η λέξη rispettosi, κατά τον δημοσιογράφο Alexander Fury ήταν μια λέξη που χρησιμοποιούσε συχνά και στην πράξη. Σεβασμός για το σώμα, σεβασμός για το ύφασμα, σεβασμός για αυτόν που το φορά και σεβασμός για τον κόσμο.
Ο σεβασμός και η αισθητική ιδεολογία του Armani, μεταδόθηκε μέσα από μια γοητεία αυστηρή. Με μια παλέτα διυλισμένη, μα ηχηρή με τον δικό της ξεκάθαρο αντίκτυπο. Και ήταν αυτή η κομψότητα του νου του Armani, η ζωοποιός ενέργεια που πέρασε στην παρακαταθήκη του. Όσο για το γκρεζ; Στον χρωματικό κώδικα συμβολίζει κάτι πολύτιμο. Την ισορροπία.
