Πώς ο Μάικλ Τζόρνταν άλλαξε τη μόδα με τα παπούτσια του

Ο Μπεν Άφλεκ υποδύεται το στέλεχος της εταιρείας, Σόνι Βακάρο, και ο Ματ Ντέιμον τον συνιδρυτή της, Φιλ Νάιτ.  Στο πλευρό τους πρωταγωνιστούν επίσης οι Βαϊόλα Ντέιβις, Τζέισον Μπέιτμαν, Κρις Μασίνα, Μάθιου Μάχερ, και Κρις Τάκερ. Η παραγωγή σηματοδοτεί την επιστροφή του Άφλεκ στη σκηνοθεσία μετά από το «Live by Night» του 2016 και το «Argo» του 2012, που κέρδισε και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας.

Ποια είναι η αληθινή ιστορία

Ήταν το 1984 ένα οργουελικό έτος για την εταιρεία Nike, όπως έλεγε τότε ιδρυτής της Φίλιπ Νάιτ. Οι μετοχές της είχαν πέσει και αναγκάστηκε να προβεί σε απολύσεις προσωπικού. Το έγκριτο περιοδικό «Fortune» είχε γράψει χαρακτηριστικά: «Η Nike χάνει την πρωτιά της. Τα κέρδη είναι θλιβερά, η διοίκηση αποσταθεροποιείται και πολλοί αναρωτιούνται, αν ο ιδρυτής Φίλιπ Νάιτ είναι άξιος της θέσης του».

Κάτι λοιπόν έπρεπε να βρεθεί για να σώσουν όχι μόνο τα έσοδα, αλλά και την τιμή της φίρμας, που ακόμα τότε δεν είχε τη δυναμική, που όλοι ξέρουμε σήμερα. Την ίδια περίοδο η Converse είχε τον Τζούλιους Έρβινγκ, τον Μάτζικ Τζόνσον και τον Λάρι Μπερντ και η New Balance  τον Τζέιμς Γουόρθι, οπότε ένα μεγάλο όνομα υπό την αιγίδα της έμοιαζε η σωτήρια λύση και για τη Nike.

Ο ατζέντης του Τζόρνταν, Ντέιβιντ Φαλκ, ναρχικά ήθελε να του κλείσει μια συμφωνία με την Converse. Εκείνος προτιμούσε την Αdidas, αλλά η εταιρεία τού είπε ότι απλώς δεν μπορούσαν να δημιουργήσουν κάποιο καινούριο παπούτσι γι τον ίδιο εκείνη την εποχή. Τότε, στο προσκήνιο εμφανίστηκε η Νike, καθώς ένα από τα στελέχη της, o Σόνι Βακάρο, είχε την ιδιοφυή ιδέα να προσεγγίζει τον θρύλο του ΝΒΑ με σκοπό να υπογράψει μαζί του συμφωνία, προκειμένου να λανσάρει ένα καινούργιο ζευγάρι παπούτσια που θα έφεραν το όνομα του.

Ο Τζόρνταν ήταν αρκετά αρνητικός απέναντι στη συγκεκριμένη φίρμα, επειδ'η ως τότε κυρίως ειδικευόταν στα παπούτσια στίβου. Ο Βακάρο όμως αποφάσισε να προσεγγίσει τους γονείς του αθλητή. Η μητέρα του, Ντελόρις, ακούγοντας τη συμφωνία που του πρότειναν, τελικά τον έπεισε να πάει σε μια συνάντηση με τους εταίρους. Το ποσό που θα λάμβανε ο Τζόρνταν ήταν 250.000 δολάρια, ένα αστρονομικό νούμερο για έναν νεαρό τότε αθλητή, που από τη μια μέρα στην άλλη θα μπορούσε να διαψεύσει κάθε προσδοκία. Ο Φαλκ ζήτησε παράλληλα από τη Nike να αξιοποιήσει μια νέα τεχνολογία που διέθετε, την Αir Soles, για να δημιουργήσει ένα ειδικό ζευγάρι, που θα αντιστοιχούσε στις επιδόσεις του.

 Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις, ο Τζόρνταν πέτυχε κάτι αδιανόητο: όχι απλώς να πάρει τα χρήματα μαζί με ένα πανάκριβο αυτοκίνητο, άλλα και να έχει ποσοστά επί κάθε  παπουτσιού με το όνομα του εφ’ όρου ζωής. Αυτό άνοιξε τον δρόμο για πολλούς ακόμα αθλητές να διεκδικούν μεγαλύτερα ποσά για τη διάθεση του ονόματός τους και άλλαξε κυριολεκτικά τα δεδομένα της αγοράς.

Η συμβολή του Βακάρο στις διαπραγματεύσεις είναι αδιαμφισβήτητη, όμως ο Νάιιτ υποστηρίζει πως δύο άλλοι εταίροι, οι Στράσερ και ο Μουρ, ήταν οι βασικοί υπεύθυνοι για τη «χρυσή συμφωνία». Ο Τζόρνταν από την πλευρά του έδωσε τα εύσημα στον Ράβελινγκ, ενώ ο Νάιτ απέλυσε τον Βακάρο το 1991. 

Όπως και να ΄χει, η  Nike πραγματοποίησε πωλήσεις 130 εκατομμυρίων δολαρίων των αθλητικών παπουτσιών με την υπογραφή του Τζόρνταν το πρώτο έτος κυκλοφορίας τους, σύμφωνα με την Washington Post, πράγμα που ξεπέρασε κατά τα πολύ τα τρία εκατομμύρια που είχε θέσει η εταιρεία ως αρχικό στόχο. Στην πραγματικότητα, όμως πριν κλείσει τη συμφωνία ήταν εξασφαλισμένη: σε περίπτωση που οι πωλήσεις της δεν έφταναν τα 3 εκατομμύρια δολάρια, να μπορούσε να λήξει τη συμφωνία με τον Τζόρνταν, όπως έχει δηλώσει ο Φαλκ.

Τα μαγικά Air Jorda πάντως έγιναν αμέσως περιζήτητα. Οι φανατικοί συλλέκτες sneakers, οι λεγόμενοι sneakerheads, τα αναζητούσαν μανιωδώς οπότε η μητέρα του θρυλικού μπασκετμπολίστα είχε δίκιο, όταν έλεγε πως ένα παπούτσι είναι απλώς παπούτσι, μέχρι να το φορέσει ο γιος της. Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε μια νέα μόδα, που καθιέρως ετο unisex streetstyle look. Όταν δε ο Σπάϊκ Λι ανέλαβε τη σκηνοθεσία των διαφημιστικών, το κύρος τους εκτοξεύτηκε. Κι ενώ μέσα στα χρόνια οι υπόλοιποι κωδικοί παρέμειναν πάνω κάτω οι ίδιοι, τα Air Jordan άλλαζαν συχνά, για να μοιάζουν στο πρόσωπο που έγινε η πηγή έμπνευσής τους.

Όπως λέει ο θρύλος, το NBA απαγόρευε στον Τζόρνταν να τα φοράει στους αγώνες, δηλώνοντας ότι παραβιάζει τον κανόνα του πρωταθλήματος, σύμφωνα με τον οποίο τα παπούτσια των αθλητών πρέπει να είναι ως επί το πλείστον λευκά και να φέρουν πάνω τους μόνο τα χρώματα της ομάδας τους. Λέγεται ότι δε ότι του επιβλήθηκε πρόστιμο 5.000 $ για κάθε παιχνίδι που φορούσε τα απαγορευμένα πάνινα. όμως η Nike πλήρωνε τα πρόστιμα, και μάλιστα με χαρά, εκμεταλλευόμενη τη δημοσιότητα.

Η πολιτιστική σημασία των Air Jordan 1 δεν είναι αμελητέα. Το 2018, ο δημοσιογράφος και λάτρης του sneaker Ρας Μπένγκστον, έγραψε: «Αν είναι δύσκολο να διαχωρίσουμε το Air Jordan 1 από την κουλτούρα των sneaker, αυτό συμβαίνει επειδή τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε ως "κουλτούρα των sneaker" ξεπήδησαν γύρω από το ίδιο το Air Jordan 1».

Για το τελευταίο του παιχνίδι στο Madison Square Garden ως Bull, ο διάσημος αθλητής  επέλεξε να φορέσει τα Jordan 1 του, το πρώτο παπούτσι που φόρεσε για να παίξει στο MSG. «Από το ήμισυ του χρόνου, τα πόδια μου άρχιζαν να αιμορραγούν», αναφέρει ο ίδιος στο ντοκιμαντέρ «The last Dance», παραδεχόμενος ότι «η καινοτομία έχει πάρει μια μακρά στροφή».

Αυτό όμως που παραμένει σίγουρο μέχρι σήμερα, πάρα το γεγονός ότι έχουν κυκλοφορήσει αρκετά μοντέλα, είναι πως τα πρώτα παραμένουν ψηλά στις προτιμήσεις του κοινού και μάλιστα, όπως δείχνουν τα στοιχεία μεταπώλησής τους, είναι πιο αγαπητά από ποτέ.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι ταινίες της εβδομάδας: Το πολυαναμενόμενο φιλμ για τον Μάικλ Τζόρνταν και μια μαύρη κωμωδία με ελληνική πινελιά

ΑΝΑΛΥΣΕ ΤΟ

06 Apr 2023