Σε μια επίδειξη που πάντρεψε το αρχαίο με το μοντέρνο, ο σχεδιαστής Erdem Moralıoğlu παρουσίασε τη συλλογή του για το φθινόπωρο/χειμώνα 2024 στην Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου, επιλέγοντας ως σκηνικό την αίθουσα όπου εκτίθενται τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο.
Εντύπωση βέβαια προκάλεσε η επιλογή του χώρου για την πασαρέλα του Τούρκου σχεδιαστή, τη στιγμή που η δημόσια συζήτηση γύρω από τα κλεμμένα γλυπτά του Παρθενώνα και η προσπάθεια της χώρας μας να τα επαναπατρίσει, βρίσκεται σε εξέλιξη.
Δήλωση μόδας ή πολιτισμική αναλγησία;
Το Βρετανικό Μουσείο, λοιπόν, που φιλοξενεί τα Μάρμαρα του Παρθενώνα από τις αρχές του 19ου αιώνα, έγινε η μεγάλη σκηνή όπου παρουσιάστηκαν οι τελευταίες δημιουργίες του Erdem. Η συλλογή, πλούσια σε ιστορικές αναφορές, προσπάθησε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του αρχαίου και του σύγχρονου, κάνοντας μια τολμηρή δήλωση μέσω της επιλογής του χώρου.
Ωστόσο, η απόφαση αυτή δεν άρεσε σε όλους. Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, εξέφρασε την αποδοκιμασία της, θεωρώντας την επίδειξη μόδας ως πράξη πολιτιστικής αναλγησίας. Και η απόφαση του Erdem να πραγματοποιήσει την έκθεσή του παρουσία τους μάλλον περισσότερο αναζωπύρωσε τη συζήτηση γύρω από την ιδιοκτησία τους, αποσπώντας έτσι την προσοχή από τη συλλογή ρούχων.
Σύμφωνα, πάντως με τον σχεδιαστή ο λόγος που παρουσίασε τη συλλογή του στην αίθουσα 18 του Βρετανικού Μουσείου, όπου εκτίθενται τα Ελγίνεια Μάρμαρα, ήταν επειδή είναι αφιερωμένη στη Mαρία Κάλλας. Ο Moralıoğlu δήλωσε ότι επεδίωκε έναν χώρο που να ενσαρκώνει την "ελληνικότητα" της Κάλλας.
Ο φόρος τιμής του Erdem στη Μαρία Κάλλας
Η συλλογή, σύμφωνα με τον Erdem, απηχούσε πολλαπλές προσωπικές στιγμές της καθημερινής ζωής της Κάλλας.
Πιο συγκεκριμένα, η Μήδεια, η Μαρία Κάλλας και η αίσθηση της απώλειας από την οποία υπέφεραν και οι δύο ηρωίδες ήταν ο συνδετικός κρίκος στη συλλογή του Erdem Moralioglu.
Ο Moralıoğlu επικεντρώθηκε στην ερμηνεία της Κάλλας στη Μήδεια, που καθόρισε την καριέρα της το 1953. Η κόκκινη μπογιά βάφτηκε με το χέρι πάνω από ένα λεπτό ταφτά με φλοράλ σχέδιο, ένα φλοράλ μπραλέ και μια ασορτί φούστα, που απηχούσε τα κοστούμια που φορούσε η Κάλλας για να υποδυθεί την ηρωίδα της ελληνικής μυθολογίας.
Τα παλτό όπερας με φτερά μαραμπού που σχεδόν χοροπηδούσαν στην πασαρέλα και τα "σετ πιτζάμας" κεντημένα με κρυστάλλους ήταν κομμάτια που ο Moralıoğlu φαντάστηκε ότι θα φορούσε η Κάλλας μετά την παράσταση - αλλά θα μπορούσε κανείς επίσης να τα φανταστεί εξίσου σε ένα ξέφρενο πάρτι.
"Υπήρχαν τόσοι πολλοί ενδιαφέροντες παραλληλισμοί μεταξύ της ζωής της Μήδειας και της Μαρίας", εξήγησε ο σχεδιαστής.
Η Μήδεια, ένα έργο που γράφτηκε από τον Ευριπίδη το 431 π.Χ., είναι μια γυναίκα που ερωτεύεται, θυσιάζει τα πάντα και καταλήγει να σκοτώσει τον αδελφό και τα παιδιά της. Η Κάλλας γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και μετακόμισε στην Ευρώπη συνεχίζοντας μια νομαδική ζωή όπου κατά μία έννοια ελεγχόταν από τα ταλέντα της και στη συνέχεια τα εγκατέλειψε για έναν έρωτα.
Όλα κορυφώθηκαν, όταν μια τραγουδίστρια που ερμήνευσε με ενθουσιασμό το "La Wally", διάσημο επειδή ακούστηκε στην ταινία "Diva" της δεκαετίας του 1980 από την Wilhelmenia Wiggins Fernandez.
Μετά την παράσταση, ο Μοράλιογλου σημείωσε ότι η γεννημένη στη Νέα Υόρκη Κάλλας επανενώθηκε τελικά με την Ελλάδα, όταν η τέφρα της επέστρεψε στην πατρίδα της.
Και, κατά μία έννοια, επέστρεψε και την Κάλλας στις ρίζες της. Αυτά τα μαρμάρινα γλυπτά που αποτελούν αντικείμενο μιας πικρής διαμάχης θα πρέπει να επιστραφούν στη χώρα που γεννήθηκαν, όπως ποιητικά χτες η Κάλλας από τον Ερντέμ.
