Τελικά παίζει σημαντικό ρόλο η κληρονομικότητα στον καρκίνο;
Η πραγματικότητα είναι ότι οι κληρονομούμενοι καρκίνοι είναι πιο σπάνιοι από τους τυχαίους καρκίνους που μπορούν να εμφανίζονται σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής μιας γυναίκας, ειδικά μετά τα 50 της χρόνια που τους συναντάμε πιο συχνά.
Πιστεύεις ότι οι αισιόδοξοι άνθρωποι και οι «ζαμανφουτιστές» της ζωής έχουν λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν;
Το στρες ποτέ δεν βοηθά και σε καμιά θεραπεία. Ρίχνει τις άμυνες του οργανισμού, έτσι χάνουμε τη θωράκισή μας. Δεν μπορούμε, όμως, να πούμε ότι έπαθε μια γυναικά καρκίνο από το στρες. Μπορούμε, όμως, να πούμε όμως ότι η θετική στάση βοήθησε στη θεραπεία.
Πόσο δύσκολο είναι να ανακοινώνεις άσχημα νέα στις γυναίκες, να τους λες δηλαδή ότι έχουν καρκίνο;
Η τέχνη του να λες τα άσχημα νέα (breaking bad news) χωρίς να πληγώσουν τον άνθρωπο που έχεις απέναντι τους είναι τεράστιο ψέμα. Για μένα δεν υπάρχουν τραγικά νέα. Τραγικός είναι ο τρόπος που τα διαχειριζόμαστε. Πίσω από κάθε δύσκολη περίπτωση, υπάρχει μια χαραμάδα ελπίδας. Συχνά, γίνονται και ιατρικά θαύματα. Ο ασθενής αυτό που περιμένει από το γιατρό του είναι να του μιλήσεις με ειλικρίνεια και αγάπη. Να σταθεί δίπλα του και όχι απέναντί του, να τον βοηθήσει να βγει από την ατραπό, να λύσει το πρόβλημα του και να κερδίσει πίσω. τη ζωή του.
Στην ερώτηση «γιατί να τύχει αυτό σε μένα», που το ακούς φαντάζομαι συχνά από πολλούς ασθενείς, τι απαντάς;
Η απάντηση είναι τεχνοκρατική: Γιατί όχι σε σένα; Είσαι μια από τις οκτώ γυναίκες που έτυχε να της συμβεί. Έ-τ-υ-χ-ε. Όταν μου λένε «τι φταίει» τους λέω «τίποτα δεν φταίει έτυχε απλά σε σένα, γιατί έτσι». Δεν τραβάμε μόνο καλά φύλλα στην τράπουλα. Η ζωή δεν μας δίνει απαντήσεις στα πιο θεμελιώδη ερωτήματα. Γεννιόμαστε και ξέρουμε ότι θα πεθάνουμε. Γιατί; Γιατί έτσι. Πρέπει να συμφιλιωθούμε με αυτό το «έτσι» και να μην φέρνουμε τον πανικό για τα πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε.
Αν μια γυναίκα ανακαλύψει τον καρκίνο σε πρώιμο στάδιο μπορούμε να μιλάμε για πλήρη ίαση;
Ναι, είμαστε σε θέση να πούμε ότι έχει πολύ υψηλά ποσοστά ίασης. Έχουμε πλέον και πολλά φάρμακα στη διάθεσή μας και τη δυνατότητα μια γυναίκα να μπορεί να γίνει εντελώς καλά και να το αφήσει πίσω της, κρατώντας μόνο τα γαλόνια της δύναμης που πήρε.
Πιστεύεις ότι η θεραπεία για τον καρκίνο είναι κοντά; Θα έχει την τύχη η γενιά μας να κρατήσει το κλειδί της θεραπείας;
Αυτή είναι η μαγική μου ευχή χρόνια τώρα. Να έρθει ένα mail με μια καινούργια μελέτη που θα ανακοινώσει θαυματουργά αποτελέσματα. Νομίζω απέχουμε ακόμα αρκετά από το να βρεθεί η θεραπεία αυτή, αλλά η προσωποποιημένη ιατρική -δηλαδή η ιατρική στα μέτρα του κάθε ασθενούς- είναι κάτι που συμβαίνει και τώρα και έχει βελτιώσει πολύ τα ποσοστά επιβίωσης και την ποιότητα των ασθενών με καρκίνο του μαστού.
Πως αντέχεις κάθε μέρα να είσαι μέσα στους όγκους και τον καρκίνο; Τι κάνεις μετά για να αποφορτίσεις όταν η ζωή σου έχει τόσο πολύ αρρώστια;
Δεν τον βλέπω σαν κάτι κακό, τουναντίον αισθάνομαι ότι προσέφερα πολύτιμη βοήθεια σε έναν άνθρωπο. Ότι τον απάλλαξα από τον καρκίνο που είχε. Το να σώζεις τη ζωή κάποιων γυναικών είναι μόνο χαρά. Το πώς θα εξελιχθεί μετά ένα περιστατικό, κανείς δεν το ξέρει. Άλλα και κανείς από εμάς δεν έχει βεβαιώσεις για το αύριο. Είμαι σαν άνθρωπος υπέρμετρα αισιόδοξη. Για αυτό και κάνω αυτή τη δουλεία.
Μια συμβουλή στις γυναίκες που μας διαβάζουν;
Πρόληψη, πρόληψη και πάλι πρόληψη. Τακτικά μια φορά οπωσδήποτε τον χρόνο. Βάλτε το στην ατζέντα σας σαν επίσκεψη ρουτίνας, με ευλάβεια μια φορά το χρόνο και αν κάτι εμφανιστεί, οτιδήποτε, επισκεφτείτε κάποιον ειδικό.
Τι είναι το ίδρυμα «Build a bridge», του οποίου είσαι και πρόεδρος ;
Είναι μια μη κερδοσκοπική εταιρεία, ένα ίδρυμα που έχει σαν όραμα να γεφυρώσει τις ανισότητες. Πρακτικά, θέλει να βοηθήσει τις γυναίκες οι οποίες βρίσκονται σε ασθενείς κοινωνικές ομάδες, είναι άπορες, ανασφάλιστες, είναι μακροχρόνια άνεργες. Ακόμα και εκείνες που μένουν σε ακριτικά νησιά ή σε ορεινές περιοχές και δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης σε εξειδικευμένες μονάδες υγείας για τον μαστό και τα γυναικολογικά, να μπορούν να μας βρουν και να τις βοηθήσουμε. Να αναλαμβάνουμε δωρεάν τις εξετάσεις, τις θεραπείες τους, τις χημειοθεραπείες, όλα. Φιλοδοξώ να μπουν και χορηγοί στο φιλόδοξο πρότζεκτ. Αρνούμαι να υπάρχουν ασθενείς τρίτης κατηγορίας και γυναίκες που είναι βαριά άρρωστες και μένουν αβοήθητες.