Τα κοσμήματα της Κατερίνας Ψωμά ισορροπούν με μαεστρία ανάμεσα στο ρετρό και το σύγχρονο

Αυτό είναι το μεγάλο όπλο της Κατερίνας. Η διαχρονικότητα. Τα κοσμήματά της βγάζουν μια απαλή νοσταλγία για το χθες, αλλά ταυτόχρονα πατάνε δυναμικά στο σήμερα. Η Κατερίνα Ψωμά όταν την γνωρίσεις μοιάζει πολύ με τα κοσμήματα της. Πανέξυπνη, οξυδερκής με αφοπλιστικό χιούμορ. Τη βλέπω και σκέφτομαι ότι είναι πιο πληθωρική και από την ίδια τη ζωή.

Την ξεχωρίζω χρόνια τώρα για το μοναδικό της στιλ και τον ανεπιτήδευτο τρόπο που ζει τη ζωή της -και όλες τις οι επιλογές αποπνέουν ελευθερία. Το Instagram της μου φτιάχνει σταθερά τη διάθεση, μου δίνει έμπνευση και κάποιες μέρες κουράγιο. Η Κατερίνα Ψωμά αποπνέει σιγουριά μέσα από τις γοητευτικές της αντιθέσεις. Γιατί, ενώ το στιλ της είναι παιχνιδιάρικο, η ίδια έχει έναν εξαιρετικά αναλυτικό τρόπο σκέψης και η τετράγωνη λογική της είναι πάντα ένα βήμα μπροστά και την περιμένει.

Τα κοσμήματα της φετινής συλλογής έχουν το όνομα «tesoro mio» που σημαίνει στα Ιταλικά «ο θησαυρός μου» -και οι Ιταλοί το λένε στους ανθρώπους που αγαπούν.

Πως ξεκίνησες να ασχολείσαι με τα κοσμήματα; Τυχαία. Έκανα το διδακτορικό μου στη βυζαντινή αρχιτεκτονική στο Λονδίνο και ξόδευα τον ελεύθερο χρόνο μου στο Porτobello, όπου αγόραζα διάφορα παλιά αντικείμενα που μου έκαναν κλικ. Κάποια στιγμή, μου βγήκε και έφτιαξα κάποια κοσμήματα, που ούτε καν τα φορούσα. Μου άρεσε περισσότερο η δημιουργία. Με ξεκούραζε. Το έβλεπα σαν διαλογισμό όταν συγκεντρωνόμουν απόλυτα και έφτιαχνα κάτι με τα χέρια μου. Αργότερα, άρχισα να τα χαρίζω σε φίλους. Έτσι, αυτό που ξεκίνησε για πλάκα έγινε μετά το χόμπι μου.

Και πως από χόμπι έγινε τελικά η δουλεία σου; Μια οικογενειακή φίλη δούλευε στον Λάκη Γαβαλά και φορούσε κάποιες φορές τα κοσμήματα μου. Κάθε φορά που την έβλεπε ο Γαβαλάς τη ρωτούσε το ίδιο πράγμα: «Τι ωραίο αυτό που φοράς, τι είναι;». Και εκείνη απαντούσε «της Κατερίνας Ψωμά». «Της ποιας;» έκανε εκείνος με απορία και έπαιρνε την ίδια απάντηση. Μια, δυο, στο τέλος της λέει «Μ' αρέσουν αυτά τα κοσμήματα, μήπως τα βάλουμε στο κατάστημα;».

Για πια εποχή μιλάμε; Αυτό έγινε το 2000. Υπήρχαν τότε ελάχιστα ελληνικά brands με κόσμημα. Όλα ήταν θέμα τύχης και συγκυριών. Εκείνο το διάστημα ήμουν Ελλάδα γιατί άλλαζα θέμα στο διδακτορικό μου. Σκέφτομαι «δεν κάνω μια εταιρεία για έξι μήνες μόνο;». Όχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί ήθελα πραγματικά να γνωρίσω τον Λάκη Γαβαλά και να συνεργαστούμε. Και αυτό ήταν... Η συνεργασία ξεκίνησε και δεν ξαναγύρισα ποτέ στο διδακτορικό.

Η ρετρό αισθητική πως προέκυψε; Η ρετρό αισθητική έχει για μένα δυο πυλώνες. Ο ένας είναι ότι, σχεδόν από πάντα αγόραζα παλιά υλικά, οπότε έχω μια αγάπη στο παλιό. Μ αρέσει η συναισθηματική επαφή που μπορείς να έχεις με ένα αντικείμενο που μετράει γενιές πίσω. Tη δεύτερη παράμετρο μου την έμαθε η visual director της Prada, η Manuela Pavesi, που μου έδωσε μια συμβουλή: Έλεγε «το παλιό αν το κοπιάρεις είσαι γραφικός, εάν όμως αποδεχτείς την πρόκληση και υπάρχει ένα "twist" με το σήμερα, έχεις δημιουργήσει κάτι φρέσκο».

Τα κοσμήματά σου μοιάζουν ταυτόχρονα ρετρό και σύγχρονα. Πώς επιτυγχάνεται αυτή η ισορροπία; Αυτό είναι το στοίχημα. Φέτος, για παράδειγμα, ήθελα να βγάλω πάλι μαργαριταρένια κολιέ. Τα αγαπώ, τα έχω βγάλει και στο παρελθόν, έψαχνα όμως αυτό το «twist» που ανέφερα. Και έθεσα το εξής ερώτημα στον εαυτό μου: «Τι είναι τελικά σέξι;». Το καλοκαίρι ήμουν σε ένα πλοίο και είδα μια χαριτωμένη κοπέλα, μινιόν, πολύ νέα, δεκαεννιά, είκοσι χρονών. Φορούσε ένα τζιν, ένα boyfriend φούτερ και ένα μαργαριταρένιο κολιέ και τα ακουστικά της. Αυτή η εικόνα ήταν για μένα έμπνευση. Γιατί ήταν σέξι, μέσα στην απλότητά της και μπορεί να φορούσε το μαργαριταρένιο κολιέ της μαμάς ή της γιαγιάς της, αλλά το είχε φορέσει με έναν δικό της τρόπο σύγχρονο. Αποφάσισα λοιπόν να βάλω στα μαργαριτάρια κολιέ το κούμπωμα μπροστά. Πάντα υπάρχει πρόκληση, κάτι να αλλάξεις και αυτή η μικρή «μετατόπιση» αλλάζει τελικά όλη την εικόνα. 

Ακολουθείς τη μόδα; Τη μόδα δεν την ακολουθώ και δεν την ακολούθησα και ποτέ. Εντάξει θα αγοράσω κάποια περιοδικά μόδας, μου αρέσουν οι ωραίες εικόνες. Όμως, τη μόδα αν πρέπει να την ακολουθώ με βγάζει από το δικό μου ένστικτο. Αν ακολουθήσεις ένα trend, ποτέ δεν το δημιουργείς. Δεν πιστεύω άλλωστε στα trends. Μπορεί να έχεις ένα αγαπημένο κασμιρένιο πουλόβερ που το αγαπάς και να έχει μια μικρή τρυπίτσα κάτω από τον αγκώνα -που επίσης αγαπάς γιατί θυμάσαι πώς και που την έκανες. Την αξία την πραγμάτων τη δίνουμε εμείς στη μόδα.

Πως έχει φτιάξει αυτό το πολύ δικό σου ιδιαίτερο στιλ; Δεν σκέφτομαι αν αυτό που φοράω ταιριάζει στην περίσταση, αν είναι σωστό για μέρα ή για νύχτα. Ντύνομαι με τη διάθεσή μου και πειραματίζομαι. Δεν με πειράζει μια μέρα να βγω "άλλα ντ άλλων". Το χιούμορ το χρησιμοποιώ και στον τρόπο που ντύνομαι. Αλλά πάντα αισθάνομαι ότι το ντύσιμό μου έχει μια ισορροπημένη αισθητική.

Γιατί είκοσι χρονιά τώρα δεν άνοιξες ένα δικό σου κατάστημα; Πάντα είχα ατελιέ και πάντα συνεργαζόμουν με κορυφαία καταστήματα. Δεν νομίζω ότι θέλω να έχω δικό μου κατάστημα. Δεχόμαστε πελάτισσες στο ατελιέ με ραντεβού, οπότε υπάρχει επαφή με τον κόσμο. Όποιος θέλει, έρχεται και βλέπει τα κοσμήματα από κοντά. Νομίζω ότι ένα κατάστημα θα με βγάλει από το όραμά μου. Έχουμε την online μπουτίκ και τη χονδρική πώληση. Είμαστε μια χαρά, έτσι το ελέγχουμε καλύτερα και γίνεται πιο σωστά η δουλεία.

Γαι πολλά χρόνια ήσουν και σε όλες τις εβδομάδας μόδας σε Παρίσι, Μιλάνο, Λονδίνο... Ναι πήγα στο London Fashion Week για πρώτη φορά το 2005 και μέχρι και πριν την πανδημία πήγαινα σε όλες της εβδομάδας μόδας. Λονδίνο, Παρίσι, Μιλάνο. Μια σεζόν είχα κάνει και τις τρεις. Φρενίτιδα!

Ακούγεται μεγάλη πρόκληση όλο αυτό. Τι σου έμαθε αυτή η εμπειρία; Τους ανθρώπους που γνώρισα. Κακά τα ψέματα, τα shows είναι και αυτά ένα παζάρι που ο καθένας πουλάει την πραμάτεια του. Δεν το αποδομώ, αλλά είναι και αυτό σαν τα παζάρια της Μέσης Ανατολής ή σαν το χρηματιστήριο. Σίγουρα, το να ακολουθείς το ημερολόγιο της μόδας σε κάνει επαγγελματία. Οι επαφές, τα ερεθίσματα και ο επαγγελματισμός σε βγάζει απ' το πλαίσιο του ερασιτέχνη.

Ναι αλλά με μια glamorous εσάνς... Δεν μπορώ να πω ότι είναι το κομμάτι της πίτας που μου αρέσει. «Έλα να το ζήσεις από μέσα» λέω σε φίλους που ισχυρίζονται ότι είμαι τυχερή. Έλα να το ζήσεις και θα καταλάβεις τι σημαίνει. Θα μπορούσα όλο αυτό να το «χτίζω», ειδικά τώρα με τα social media, μπορείς άνετα να «ψαρώσεις» πολύ κόσμο, αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι εξοντωτικό το πρόγραμμα. Όμως, από τα shows έκανα σπουδαίους φίλους, αδερφικούς. Πλέον, λέω πάω στο Μιλάνο και μένω στο σπίτι της φίλης μου της Σάντρας και αυτό μετράει πιο πολύ και από το ίδιο το show.

Σπουδές πάνω στο κόσμημα έκανες; Ποιος σου έμαθε να τα φτιάχνεις; Είμαι εντελώς αυτοδίδακτη. Έχω όμως πείσμα. Αν θέλω να φτιάξω κάτι δεν υπάρχει «δεν μπορώ». Δεν το παρατάω μέχρι να βρω τη λύση. Πήγαινα τα πρώτα χρόνια με θράσος σε παλιούς χρυσοχόους και τους έλεγα «να το κάνουμε έτσι και αλλιώς» και ζητούσα κάτι εξωπραγματικά πράγματα. Με κοιτούσαν να σαν ήμουν εξωγήινη. Άλλα αυτή η επιμονή δεν μου βγήκε σε κακό. Επίσης, στο ατελιέ έχω εδώ και πολλά χρόνια συνεργάτες που αγαπάνε πολύ την κατασκευή και συζητάμε τα πάντα και συνέχεια βρίσκουμε τις σωστές λύσεις και εξελίσσουμε τα κοσμήματα μας.

Κρατάς κάτι από εκείνα τα πρώτα χρόνια; Ναι, έναν πάγκο επιπλοποιού. Τον πρώτο πάγκο που κάθισα και έκανα το πρώτο μου κόσμημα. Βρισκόταν στο πατρικό μου. Ήταν ένας πάγκος από ένα παλιό επιπλοποιό και μ' άρεσε που είχε τη δική του ιστορία. Μετά, ο πάγκος μετακόμισε και πήγε στην Πλάκα, μετά στην Ερμού, τώρα στην οδό Απόλλωνος. Μπορεί οι συνεργάτες να βαρυγκωμούν γιατί δεν είναι και ο πιο άνετος, άλλα εμένα είκοσι χρόνια τώρα είναι σημείο αναφοράς, μοιάζει με φυσικό πρόσωπο που με καθησυχάζει. Επίσης έχω πολύ αγαπημένα κοσμήματα που δεν αποχωρίζομαι, τα πρώτα μου.

Στην καραντίνα τα κοσμήματά σου είχαν άνοδο στις πωλήσεις. Πού το αποδίδεις αυτό; Ναι πράγματι, ήμασταν όλοι κλεισμένοι και είχαμε τελικά ανάγκη για μικρές πολυτέλειες. Για κάτι ξεχωριστό.

Εσύ πώς τις βίωσες τις καραντίνες; Για καιρό ένιωθα μεγάλη πίεση και δεν είχα χρόνο να σκεφτώ τίποτα. Ακούγεται ίσως παράξενο, άλλα νομίζω όλος ο πλανήτης απέκτησε τους ρυθμούς που είχε ανάγκη εκείνο το διάστημα. Βρεθήκαμε όλοι με χρόνο στα χέρια μας και έπειτα έγινε ένα εσωτερικό debate για το τι είναι σημαντικό και τι όχι. Ήρθαμε όλοι αντιμέτωποι με τις φοβίες μας και κάποιοι τις ξορκίσαμε. Φυσικά, όλο αυτό έχει τεράστιο κοινωνικό κόστος. Άλλα από κάθε εμπειρία θέλω να βλέπω το όφελος.

Η φετινή συλλογή κοσμημάτων «tesoro mio» τι θέλει να αναδείξει; Τα κοσμήματα της καινούργιας συλλογής μιλούν για ταξίδια και ανακαλύψεις. Έμπνευση, τα εξωτικά μέρη και τα φυλαχτά που έχω κατά καιρούς μαζέψει. Με αυτή τη συλλογή θέλω να αναδείξω τη μοναδικότητα και πώς αυτή διατηρείται στην πάροδο του χρόνου. Όπως και εμείς. Αυτό που όλες είμαστε, που γινόμαστε, αυτό που αντιλαμβανόμαστε για τον εαυτό μας ως ξεχωριστό και μοναδικό. «Τesoro mio» σημαίνει ο θησαυρός μου στα Ιταλικά. Οι Ιταλοί λένε αυτή τη φράση σε έναν άνθρωπο που αγαπούν.