Charles Frederick Worth: Ο «πατέρας της υψηλής ραπτικής» που διαμόρφωσε τη μόδα όπως την ξέρουμε σήμερα
Η κληρονομιά του «πατέρα της υψηλής ραπτικής», του Charles Frederick Worth αποκαλύπτεται τώρα σε μια νέα έκθεση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 7 Σεπτεμβρίου στο μουσείο Petit Palais στο Παρίσι.
Πάνω από 150 χρόνια πριν, πλούσιες γυναίκες από όλο τον κόσμο περνούσαν την πόρτα του οίκου του Charles Frederick Worth στην οδό Rue de La Paix 7, στο Παρίσι, για να ντυθούν από τον θρυλικό μόδιστρο.
Ο οίκος μόδας του Worth, που ιδρύθηκε το 1858, συνεχίζει να λειτουργεί ακόμα και τρεις γενιές μετά τον θάνατό του το 1895. Ο Worth, που αναγνωρίζεται ως ο «πατέρας της υψηλής ραπτικής», ήταν ο πρώτος σχεδιαστής που έγινε γνωστός για το όνομά του και όχι για το ποιος φορούσε τα ρούχα του.
Ποιος ήταν ο «πατέρας της υψηλής ραπτικής», Charles Frederick Worth
Ο Worth ανέδειξε τη μόδα, τη διαμόρφωσε και την προώθησε με έναν τρόπο που δεν είχε ξαναγίνει μέχρι τότε. Η έκθεση είναι καρπός της συνεργασίας του Petit Palais και του Palais Galliera και αποτελεί την πρώτη αναδρομική παρουσίαση του οίκου Worth στη Γαλλία.
Πρόκειται για την δεύτερη τέτοιου είδους έκθεση στον κόσμο, μετά από εκείνη που πραγματοποιήθηκε πριν από 60 χρόνια στο Μουσείο του Μπρούκλιν στη Νέα Υόρκη. Ειδικότερα, φέτος, συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέννηση του Worth, γεγονός που καθιστά την έκθεση ακόμη πιο σημαντική.
«Η αρχιτεκτονική του Petit Palais και η σύνδεση της οικογένειας Worth με καλλιτέχνες της εποχής, το καθιστούν το ιδανικό σκηνικό για την παρουσίαση της έκθεσης», δήλωσε η διευθύντρια του μουσείου Annick Lemoine, μιλώντας στο CNN πριν από τα εγκαίνια.
Η έκθεση περιλαμβάνει ρούχα και έργα του οίκου Worth από την ίδρυσή του έως τη δεκαετία του 1920. Εκείνη την εποχή, διάσημες ηθοποιοί και τραγουδίστριες, όπως η Sarah Bernhardt και η Nellie Melba, φορούσαν τα ρούχα του τόσο στη σκηνή όσο και στην καθημερινότητά τους.
Επίσης, εκτίθενται έργα τέχνης και αντικείμενα από την προσωπική συλλογή της οικογένειας Worth, όπως ένα μαύρo λακαριστό πλαίσιο του art deco καλλιτέχνη Jean Dunand και φωτογραφίες του δισέγγονου του Worth, Jean-Charles, που τραβήχτηκαν από τον διάσημο εικαστικό καλλιτέχνη Man Ray.
Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης και την αίσθηση της όσφρησης. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να μυρίσουν την αναπαράσταση του αρώματος «Je Reviens», ενός λουλουδάτου και πουδρένιου αρώματος του Worth.
Το άρωμα ανακατασκευάστηκε ειδικά για την έκθεση από την Osmothèque, το μεγαλύτερο αρχείο αρωμάτων στον κόσμο, και κυκλοφόρησε ξανά το 2005 από τον αρωματοποιό Maurice Blanchet, παραμένοντας δημοφιλές ακόμα και σήμερα. Παράλληλα, εκτίθενται τα αυθεντικά μπουκάλια αρωμάτων Worth, που σχεδιάστηκαν από τον René Lalique.
Ο αξέχαστος σχεδιαστής του Παρισιού
Ο Charles Frederick Worth γεννήθηκε στην Αγγλία το 1825 και ξεκίνησε την καριέρα του ως πωλητής και μοδίστρας στην Παρίσι, πριν ιδρύσει τον δικό του οίκο μόδας. Ο οίκος αρχικά ονομάστηκε «Worth and Bobergh», με τον Σουηδό Otto Bobergh να είναι ο συνεργάτης του.
Ωστόσο, η σημασία του Worth στην ιστορία της μόδας δεν αφορά μόνο στην ποιότητα των ρούχων του, αλλά και στη σημαντική αλλαγή που έφερε στο επιχειρηματικό μοντέλο της μόδας. Αντί να αφήνει τους πελάτες να επιλέγουν τα υφάσματα και τα σχέδια, ο Worth παρουσίαζε ήδη έτοιμα ρούχα που οι πελάτες μπορούσαν να αγοράσουν, δημιουργώντας έτσι τη νέα εποχή των επιδείξεων μόδας.
Ο Worth ήταν ο πρώτος σχεδιαστής που καθιέρωσε τον ρόλο του ως αυθεντία στη μόδα. Όπως είχε πει και ο ίδιος το 1858 στο περιοδικό Blackwood's Edinburgh Magazine: «Οι γυναίκες έρχονται να με δουν για να ζητήσουν τις ιδέες μου, όχι για να ακολουθήσουν τις δικές τους». Στην ουσία, ο Worth δεν σχεδίαζε απλώς ρούχα, αλλά καθόριζε τη μόδα, επιβάλλοντας τις τάσεις που οι πελάτες ακολουθούσαν πιστά.
Οι πελάτες του Worth προέρχονταν από την αριστοκρατία όλης της Ευρώπης, αλλά και από πιο απομακρυσμένα μέρη του κόσμου, όπως την Ινδία, την Ιαπωνία και την Αίγυπτο. Η αμερικανική υψηλή κοινωνία, με οικογένειες όπως οι Άστορ, Μόργκαν και Βάντερμπιλτ, υπήρξε επίσης σημαντικός παράγοντας για την οικονομική επιτυχία του οίκου.
Η αυτοκράτειρα Ευγενία της Γαλλίας, η οποία ήταν προσωπική φίλη του Worth, ήταν μια από τις πιο ένθερμες υποστηρίκτριες του, γεγονός που τον ανέδειξε σε κορυφαίο σχεδιαστή της εποχής.
Η αντιγραφή των δημιουργιών του Worth υπήρξε πρόβλημα από τα πρώτα χρόνια της καριέρας του. Για να το αντιμετωπίσει, ο Worth ίδρυσε το 1868 το Chambre Syndicale de la Haute Couture, μια ένωση που προοριζόταν να προστατεύσει τα σχέδια των γαλλικών οίκων υψηλής ραπτικής και να διασφαλίσει την κυριαρχία του Παρισιού στον κόσμο της μόδας. Ο ίδιος θεωρείται ο πρώτος σχεδιαστής που έραψε επώνυμες ετικέτες στα ρούχα του, για να αποτρέψει τις αντιγραφές.
Η σημασία του Worth στη μόδα είναι αναμφισβήτητη, και η κληρονομιά του συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Όχι μόνο οι δημιουργίες του, αλλά και οι πρακτικές που καθιέρωσε, όπως η χρήση ζωντανών μοντέλων και οι πασαρέλες, θεωρούνται θεμελιώδεις για την σύγχρονη μόδα. Από τη δημιουργία του πρώτου «σήματος» μόδας μέχρι την εμπνευσμένη μεταμόρφωση των γυναικών σε «κυρίες του στιλ», ο Worth παρέμεινε για πάντα ένα εμβληματικό όνομα στον κόσμο της μόδας.
Η έκθεση «Worth: Worth» μας προσκαλεί να ξαναθυμηθούμε αυτή την αξεπέραστη κληρονομιά και να αναγνωρίσουμε τη δύναμη ενός ανθρώπου που άλλαξε για πάντα τον κόσμο της μόδας.
«Worth: Worth», Petit Palais, Παρίσι, έως 7 Σεπτεμβρίου 2025
