Βιταμίνη C -Ειδικός μας εξηγεί γιατί είναι πολύτιμη

Εκτός από τις  βιοσυνθετικές  και αντιοξειδωτικές λειτουργίες της, η βιταμίνη C  βελιτώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και την απορρόφηση του σιδήρου. Η ανεπαρκής πρόσληψη βιταμίνης C προκαλεί σκορβούτο, μια πάθηση η οποία χαρακτηρίζεται από  κούραση ή κόπωση, γενικευμένη αδυναμία του συνδετικού ιστού, και ευθραυστότητα των τριχοειδών. Συναντήσαμε τη Διατρογολόγο, Διαιτολόγο Γεωργία Καπώλη, επιστημονική Διευθύντρια στου Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης και Μεταβολικού Ελέγχου Απίσχνανσις-Λόγω Διατροφής, Νεμέα Κόρινθος η οποία μας οδηγεί με ασφάλεια στο κόσμο της βιταμίνης C και μας αποκαλύπτει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε για αυτήν.

Από ποιά τρόφιμα μπορούμε να πάρουμε βιταμίνη C;

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι καλύτερες πηγές βιταμίνης C. Τα εσπεριδοειδή, οι  ντομάτες, ο χυμός ντομάτας, και οι πατάτες είναι σημαντικές πηγές της βιταμίνης C. Άλλες καλές πηγές περιλαμβάνουν τις κόκκινες και πράσινες πιπεριές, τα ακτινίδια, το μπρόκολο, τις φράουλες, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το πεπόνι . Η περιεκτικότητα σε βιταμίνη C της τροφής μπορεί να μειωθεί με την παρατεταμένη αποθήκευση και με το μαγείρεμα επειδή το ασκορβικό οξύ είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη  και καταστρέφεται από τη θερμότητα. Ευτυχώς, πολλές από τις καλύτερες διατροφικές πηγές της βιταμίνης C, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, συνήθως καταναλώνονται ωμά.

H ανεπάρκεια βιταμίνης C κρύβει κινδύνους για τον οργανισμό μας;

Η οξεία ανεπάρκεια βιταμίνης C οδηγεί σε σκορβούτο. Το χρονοδιάγραμμα για την ανάπτυξη του σκορβούτου ποικίλλει, ανάλογα με τον ρυθμό που το σώμα αποθηκεύει βιταμίνη C, αλλά τα σημάδια μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε 1 μήνα από την ελάχιστη ή την μη πρόσληψη βιταμίνης C (κάτω από 10mg/ημέρα). Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση (πιθανώς το αποτέλεσμα της μειωμένης  βιοσύνθεσης  καρνιτίνης), κακουχία και φλεγμονή των ούλων. Η  ανεπάρκεια της βιταμίνης C εξελίσσεται, μειώνοντας την  σύνθεση κολλαγόνου  και αυτό έχει ως αποτέλεσμα  προβλήματα όρασης και αποδυνάμωση των συνδετικών  ιστών, προκαλώντας εκχυμώσεις, πορφύρα, πόνο στις αρθρώσεις, κακή επούλωση των πληγών, υπερκεράτωση και τριχόπτωση. Πρόσθετα σημάδια του σκορβούτου περιλαμβάνουν την  κατάθλιψη, καθώς και την αιμορραγία των ούλων και την απώλεια των δοντιών που οφείλεται στην ευθραυστότητα των τριχοειδών. Η σιδηροπενική αναιμία μπορεί επίσης να εμφανιστεί λόγω της αυξημένης αιμορραγίας και της  μειωμένης απορρόφησης σιδήρου με δευτερεύουσα την  χαμηλή πρόσληψη βιταμίνης C. Στα παιδιά, η νόσος  μπορεί να επηρεάσει τα οστά. Εάν δεν θεραπευτεί, το σκορβούτο μπορεί να αποβεί  μοιραίο.

Υπάρχουν κάποιοι πληθυσμοί που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα σε μεγάλη έκταση;

Μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα, πολλοί ναυτικοί που έκαναν μακρινά ταξίδια στον ωκεανό, είχαν ελάχιστη ή καμία πρόσληψη βιταμίνης C, πέθαναν από σκορβούτο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1700, ο Sir James Lind, ένας Βρετανός χειρουργός Ναυτικού, διεξήγαγε πειράματα και προσδιόρισε ότι η κατανάλωση εσπεριδοειδών ή χυμών θα μπορούσε να θεραπεύσει το σκορβούτο.

Σήμερα, η ανεπάρκεια βιταμίνης C και το σκορβούτο είναι σπάνιες στις ανεπτυγμένες χώρες εξακολουθεί όμως να εμφανίζεται σε ανθρώπους με περιορισμένη ποικιλία τροφίμων. Εμφανή συμπτώματα ανεπάρκειας συναντάμε μόνο εάν η πρόσληψη βιταμίνης C πέφτει κάτω από 10 mg / ημέρα για πολλές εβδομάδες.

Ποιές ομάδες ανθρώπων είναι ευαίσθητες από την έλλειψή της; 

Kυρίως οι καπνιστές ωστόσο και οι παθητικοί "καπνιστές" φαίνεται ότι εμφανίζουν θέματα. Οι μελέτες δείχνουν σταθερά ότι οι καπνιστές έχουν χαμηλότερα επίπεδα πλάσματος και λευκοκυττάρων από τους μη καπνιστές, κάτι που εν μέρει οφείλεται στο αυξημένο οξειδωτικό στρες. Για το λόγο αυτό, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι καπνιστές χρειάζονται 35 mg περισσότερης βιταμίνης C ανά ημέρα από τους μη καπνιστές. Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα μειώνει επίσης τα επίπεδα της βιταμίνης C. Αν και το IOM δεν ήταν σε θέση να καθορίσει μια συγκεκριμένη απαίτηση της βιταμίνης C για τους μη καπνιστές που εκτίθενται τακτικά σε παθητικό κάπνισμα, τα άτομα αυτά θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι πληρούν το RDA για τη βιταμίνη C .

-Τα Βρέφη

Τα περισσότερα βρέφη στις αναπτυγμένες χώρες τρέφονται με μητρικό γάλα και/ή παρασκευάσματα για βρέφη, τα οποία παρέχουν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης C. Για πολλούς λόγους, στη διατροφή των βρεφών ο βρασμός του αγελαδινού γάλακτος  δεν συνιστάται καθώς μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκεια βιταμίνης C, διότι το αγελαδινό γάλα έχει πολύ λίγη βιταμίνη C και η θερμότητα μπορεί να καταστρέψει τελείως τη βιταμίνη .

 -Οι άνθρωποι που η διατροφή τους δεν εμφανίζει ποικιλία τροφίμων

Παρά το γεγονός ότι τα φρούτα και τα λαχανικά είναι οι καλύτερες πηγές βιταμίνης C, πολλά άλλα τρόφιμα έχουν μικρές ποσότητες αυτού του θρεπτικού συστατικού. Έτσι, μέσα από μια ποικίλη διατροφή, οι περισσότεροι άνθρωποι θα πρέπει να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στο RDA της βιταμίνης C ή τουλάχιστον να προσλαμβάνουν αρκετή για να αποτρέψουν  το σκορβούτο. Οι άνθρωποι που έχουν περιορισμένη ποικιλία  τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ηλικιωμένων, άπορων ατόμων, ατόμων  που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών, ατόμων  με ψυχικές  ασθένειες και, περιστασιακά, τα παιδιά-μπορεί να μην προσλαμβάνουν επαρκή βιταμίνη C .

 -Όσοι ταλαιπωρούνται από εντερική δυσαπορρόφηση και χρόνιες παθήσεις.

Μερικές ιατρικές παθήσεις μπορούν να μειώσουν την απορρόφηση της βιταμίνης C και / ή να αυξήσουν τις απαιτήσεις από το σώμα. Τα άτομα με σοβαρή εντερική δυσαπορρόφηση ή καχεξία και ορισμένοι ασθενείς με καρκίνο ενδέχεται να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας. Ωστόσο χαμηλές συγκεντρώσεις βιταμίνης C μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε ασθενείς με τελικού σταδίου νεφρική νόσο που υποβάλλονται σε χρόνια αιμοκάθαρση .