Ένα πρωί στο Ολυμπιακό Μουσείο της Αθήνας

Η ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων, του κορυφαίου αθλητικού θεσμού που συνδέθηκε με τις αξίες της ειρήνης και της ευγενούς άμιλλας και που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικότητας, όπως την αντιλαμβανόμαστε ιστορικά, βρίσκει τον δικό της προορισμό στον μουσειακό χάρτη της πόλης.

Περνώντας την κομψά διακοσμημένη και σύγχρονη είσοδο, ένα ζεστό καλοκαιρινό πρωινό, ξεκίνησε η περιήγησή μας σε ένα ταξίδι στην ιστορία του θεσμού, μέσα από μια χρονολογική αφήγηση με τρεις βασικούς πυλώνες: τη γέννηση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αρχαία Ελλάδα, την αναβίωσή τους το 1986 και την επιστροφή τους στην Αθήνα, το 2004.

Στο πρώτο τμήμα, μια βουτιά στην αρχαιότητα.

Ρητά, αγγεία και παραστάσεις που καλύπτουν τους τοίχους, εξοικειώνουν το κοινό με την «ορολογία» των αγώνων στην αρχαιότητα, με διαφορετικές αθλητικές γιορτές όπως τα Πύθια και τα Ίσθμια, με τις περιγραφές των αθλημάτων και της τελετουργίας που ακολουθούσαν οι αθλητές, αλλά και την κοινωνικοπολιτική σημασία αυτών των γεγονότων.

Αγγεία και αγάλματα που αναπαριστούν τα διάφορα αθλήματα, φωτίζονται επιβλητικά και πλαισιώνονται από φράσεις, αποσπάσματα ή επεξηγηματικά σημειώματα που τοποθετούν τη «δράση» στο ιστορικό της πλαίσιο, με ενδιαφέρουσες πληροφορίες.

Αφήνοντας πίσω τους Ελλανοδίκες, τα Ηραία (τους πανελλήνιους αγώνες που διοργανώνονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Ολυμπία και συμμετείχαν ανύπαντρες γυναίκες) και τους αγώνες Σαλπιγκτών και Κηρύκων, μπαίνουμε στην δεύτερη περίοδο των αγώνων.

Μια θολωτή αίθουσα σε σκούρο μπλε, σηματοδοτεί το τέλος εποχής για την αρχαιότητα, και την ομαλή μετάβαση στην εποχή της αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων το 1986.

Η αφήγηση ξεκινά από έναν μακρόστενο, ενδιάμεσο χώρο με πετρόλ τοίχους, όπου φωτογραφίες-ντοκουμέντα με περιγραφές στους τοίχους, ενώνουν το άνω των 1000 χρόνων κενό με την επιστροφή του θεσμού και την ελληνική διοργάνωση του 1986.

Οι προσωπικότητες που πρωτοστάτησαν στην αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, σημεία της αλληλογραφίας τους, οι υπογραφές που επέτρεψαν την πραγματοποίηση των αγώνων ζωντανεύουν μέσα από αρχεία και ντοκουμέντα που απλώνονταν μπροστά στα μάτια μας.

Την προσοχή μας, τράβηξαν τα εισητήρια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1986, σε κόκκινο και πράσινο χρώμα, φυλαγμένα στις γυάλινες προθήκες τους. Η επιγραφή «Παναθηναϊκόν Στάδιον», και από κάτω «σφενδόνη άνω ζώνης» ή «δεξιόν σκέλος άνω ζώνης», προκαλεί ρίγη συγκίνησης, όπως και το περιοδικό της εποχής, αφιερωμένο στη διοργάνωση.

Περνώντας πλέον στο τρίτο τμήμα της έκθεσης, το design του χώρου και η επιλογή των χρωμάτων, μας φέρνουν στη σύγχρονη εποχή και στο 2004, στη θρυλική ελληνική διοργάνωση.

Ο Φοίβος και η Αθηνά, τα εντυπωσιακά κοστούμια που φορέθηκαν στην τελετή έναρξης που χορογράφησε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου (τα οποία μάλιστα είναι τοποθετημένα σε ένα μακρόστενο βάθρο που μοιάζει να αναπαριστά την «παρέλαση»), η δάδα με την Ολυμπιακή φλόγα, προκαλούν ρίγη συγκίνησης.

Μάλιστα, σε ένα τμήμα του χώρου, μπορέσαμε να παρατηρήσουμε από κοντά μια μεγάλη συλλογή από δάδες που χρησιμοποιήθηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες ανά τον κόσμο, με λεπτομέρειες για το σχεδιασμό και τη φιλοσοφία τους.

Το στοιχείο, ωστόσο, που δίνει έναν ακόμη πιο ανθρώπινο τόνο στην έκθεση, είναι τα προσωπικά αντικείμενα των Ελλήνων αθλητών που παραχώρησαν στο μουσείο. Πώς να μην συγκινηθείς βλέποντας την σανίδα ιστοπλοϊας των Μπεκατώρου και Τσουλφά;

Τα προσωπικά αυτά αντικείμενα των Ολυμπιονικών και Παραολυμπιονικών που έγραψαν ιστορία φέρνουν το ολυμπιακό πνεύμα πιο κοντά στο ανθρώπινο μέτρο, το κάνουν απτό και σημερινό και βάζουν στην μουσειακή περιήγηση ένα δυνατό στίγμα, που την ολοκληρώνει με τον ιδανικό τρόπο.

Εκτός από την μόνιμη έκθεση, στο μουσείο φιλοξενείται η περιοδική Έκθεση Μικτής Πραγματικότητας «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος». Εκεί, μέσω τεχνητής νοημοσύνης οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν ψηφιακά στην Αρχαία Ολυμπία, όπως ήταν στην ακμή της πριν από 2.000 χρόνια.

Το Ολυμπιακό Μουσείο Αθήνας δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Lamda Development S.A. με στόχο να στεγάσει ένα σημαντικό μέρος της Ολυμπιακής κληρονομιάς της χώρας, αλλά και να αναδείξει τη μοναδική συμβολή της Ελλάδας στη διαμόρφωση του ολυμπιακού κινήματος και την Αθήνα ως ολυμπιακή πρωτεύουσα. Το μουσείο αποτελεί μέλος του Διεθνούς Δικτύου Ολυμπιακών Μουσείων υπό τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ).

Αξίζει να σημειωθεί επίσης, ότι για την τεκμηρίωση των Εκθεμάτων, η μουσειολογική ομάδα συνεργάστηκε με περισσότερους από 40 Εθνικούς και Διεθνείς Πολιτιστικούς φορείς. Ανάμεσά τους κορυφαία διεθνή μουσεία όπως το Βρετανικό Μουσείο, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης (The Met), το Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης (State Hermitage Museum), το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης και η Κρατική Αρχαιολογική Συλλογή του Μονάχου (Staatliche Antikensammlungen München), και ελληνικά μουσεία όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ολυμπίας, το Μουσείο Μπενάκη, καθώς και αρχεία όπως το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο.