Ωστόσο αυτές οι πιθανότητες σταδιακά αυξάνονται. Το 2019, περίπου 103 καρκίνοι διαγνώστηκαν σε κάθε 100.000 ενήλικες στις ΗΠΑ κάτω των 50 ετών, από περίπου 100 το 2010, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 στο JAMA Network Open. Αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μια μικρή συνολική αύξηση, αλλά δεν είναι καλό σημάδι - ειδικά επειδή, κατά την ίδια χρονική περίοδο, τα ποσοστά επίπτωσης μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων των ΗΠΑ μειώθηκαν. «Είναι σχεδόν σαν να έχουν αντιστραφεί οι καμπύλες», λέει ο διευθυντής του Northwell Health στη Νέα Υόρκη, Dr Richard Barakat.
Καρκίνος παχέος εντέρου
Μάλιστα για ορισμένους τύπους καρκίνου, οι αριθμοί είναι ιδιαίτερα αυξημένοι. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου διαγιγνώσκεται πλέον στους νεαρούς ενήλικες σχεδόν δύο φορές συχνότερα από ό,τι στη δεκαετία του 1990, σύμφωνα με μια μελέτη του 2022, και οι ερευνητές του JAMA Network Open διαπίστωσαν ότι και άλλοι τύποι καρκίνου του γαστρεντερικού συστήματος αυξάνονται σε αυτόν τον πληθυσμό. Ο πρώιμος καρκίνος του μαστού γίνεται επίσης πιο συχνός, με τη συχνότητά του να αυξάνεται σχεδόν κατά 4% στις γυναίκες των ΗΠΑ κάθε χρόνο από το 2016 έως το 2019, σύμφωνα με μια μελέτη του 2024. Ακόμη και ο καρκίνος του πνεύμονα, μια ασθένεια που συνήθως σχετίζεται με τους ηλικιωμένους καπνιστές τσιγάρων, επηρεάζει τώρα σε εκπληκτικό βαθμό τις νεότερες γυναίκες, ακόμη και εκείνες που δεν έχουν καπνίσει ποτέ, λέει ο Dr. Matthew Triplete, πνευμονολόγος στο Κέντρο Καρκίνου Fred Hutch στο Σιάτλ.
Τι οδηγεί αυτές τις τάσεις; Ο Triplete αναφέρει ότι αμφιβάλλει για την ύπαρξη νέου παράγοντα: «κάποιος νέος, πολύ επικίνδυνος παράγοντας κινδύνου καρκίνου που προκαλεί τόσες περιπτώσειw σε νεότερους ανθρώπους, αμφιβάλλω ότι υπάρχει. Ο καρκίνος είναι μια σύνθετη ασθένεια που επηρεάζεται από γενετικό συνδυασμό, επιλογές τρόπου ζωής και περιβαλλοντικά φαινόμενα, επομένως είναι απίθανο να υπάρχει μια ενιαία εξήγηση για τα δεδομένα».
Παχυσαρκία
Αντίθετα, είναι πιθανότατα ενός συνδυασμού πραγμάτων. Η κατανάλωση πολλών επεξεργασμένων τροφίμων, η καθιστική ζωή και καθόλου άσκηση και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν παράγοντες κινδύνου για καρκίνο και όλα αυτά τα ζητήματα είναι ευρέως διαδεδομένα στη σύγχρονη ζωή. Μια μελέτη του 2019 που συνέταξε ο Jemal διαπίστωσε ότι πολλοί από τους καρκίνους που γίνονται πιο συχνοί μεταξύ των νεαρών ενηλίκων των ΗΠΑ συνδέονται με την παχυσαρκία, η οποία επηρεάζει τώρα περίπου το 40% των ενηλίκων των ΗΠΑ κάτω των 40 ετών.
Οι ερευνητές μελετούν επίσης τον ρόλο του μικροβιώματος του εντέρου στην ανάπτυξη καρκίνου. «Τα πάντα, από το τι τρώτε μέχρι τα φάρμακα που παίρνετε, μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του μικροβιώματος του εντέρου σας», λέει ο Dr Richard Barakat, επομένως είναι εφικτό ότι πτυχές της σύγχρονης διατροφής -ή η υπερβολική εξάρτηση του ιατρικού συστήματος από τα αντιβιοτικά - θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις. «Η έκθεση σε ρύπους στο περιβάλλον θα μπορούσε επίσης να παίξει κάποιο ρόλο», προσθέτει ο Triplete.
«Ακόμη και μεγάλες κοινωνικές αλλαγές θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο, λέει ο Jemal. Για παράδειγμα, «η έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες που γεννούν το πρώτο τους παιδί σε ηλικία 35 ετών και κάτω τείνουν να έχουν χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Σε πολλές χώρες, αυξανόμενος αριθμός γυναικών επιλέγουν τώρα να κάνουν παιδιά αργότερα ή να μην κάνουν καθόλου παιδιά, κάτι που θα μπορούσε να αντικατοπτρίζεται στα ποσοστά καρκίνου», εξηγεί ο Jemal.
Πώς να μειώσουμε τον κίνδυνο για καρκίνο
«Για να μειωθεί ο κίνδυνος καρκίνου, ο καθένας μπορεί να επωφεληθεί από τις τεκμηριωμένες συμβουλές υγείας, όπως είναι η ισορροπημένη διατροφή, η άσκηση, η αποχή από το κάπνισμα ή μείωση του αλκοόλ. Αλλά, τελικά, η πιθανότητα κάθε ατόμου να νοσήσει από καρκίνο είναι διαφορετική. Άτομα με συγκεκριμένους παράγοντες κινδύνου - όπως γενετικούς δείκτες ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου - θα πρέπει να συμβουλευτούν έναν γιατρό σχετικά με τον έγκαιρο έλεγχο και άλλα προληπτικά μέτρα» συμβουλεύει ο Barakat. «Το να συμβουλευτείτε έγκαιρα τον γιατρό σας μπορεί να αποβεί κρίσιμο καθώς τα άτομα με γενετική προδιάθεση για καρκίνο συχνά διαγιγνώσκονται αρκετά νωρίς στη ζωή τους».