Πετροπούλου Κωνσταντίνα, Αρχίατρος, Παθολόγος με εξειδίκευση  στο Σακχαρώδη Διαβήτη, MSC Διοίκηση Μονάδων Υγείας,  Επιμελήτρια ΜΕΘ-Διαβητολογικό ιατρείο, 401 ΓΣΝΑ

Παχυσαρκία: Τι δεν «λέει» η ζυγαριά

Πώς μπορεί να μετρηθεί η υγεία;;;;

Σύμφωνα με τον WHO (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας) η παχυσαρκία αφορά σήμερα περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως, αριθμός που προβλέπεται να διπλασιαστεί έως το 2030! Αυτό όμως που οι περισσότεροι δεν μπορούν να αντιληφθούν είναι ότι η παχυσαρκία είναι συνδεδεμένη με πληθώρα άλλων νοσημάτων, περισσότερα από 200... και κυρίως με καρδιαγγειακά προβλήματα που αποτελούν τον κύριο λόγο θνησιμότητας των ατόμων με παχυσαρκία. Τα άτομα με παχυσαρκία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν επιπλοκές, όπως σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2), υπέρταση, χρόνια νεφρική νόσο (ΧΝΝ), άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας ύπνου, κίρρωση λόγω στεατοηπατίτιδας, κολπική μαρμαρυγή, καρδιακή ανεπάρκεια, οστεοαρθρίτιδα, νευροεκφυλισμό και σοβαρά ζητήματα ψυχικής υγείας.

Συνεπώς στο ερώτημα: «πως μπορώ να μετρήσω την υγεία μου όταν είμαι ένα άτομο με αυξημένο σωματικό βάρος;». Η απάντηση είναι σαφής: Σίγουρα όχι με την ζυγαριά και πιο συχνά υπολογίζοντας αποκλειστικά τον Δείκτη Μάζας Σώματος (BMI).

Τα άτομα που πρέπει να διαχειριστούν το σωματικό τους βάρος πρέπει να κατανοήσουν από την αρχή ότι στόχος είναι η συνολική υγεία και όχι απλά ένα νούμερο στη ζυγαριά τους!!!

Θέτοντας τους σωστούς στόχους... με τον σωστό τρόπο...

Η παχυσαρκία είναι μια χρόνια, σύνθετη νόσος που απαιτεί δια βίου φροντίδα, ξεκινώντας με την κλινική αξιολόγηση, την έγκαιρη διάγνωση και την θέσπιση σωστών στόχων. Στη διεθνή βιβλιογραφία καθορίζονται σαφή όρια όπου η απώλεια σωματικού βάρους έχει κλινικό όφελος. Μάλιστα το όφελος αυτό είναι ορατό όταν η απώλεια σωματικού βάρους  είναι άνω του 5%. Κύριος στόχος της θεραπείας της παχυσαρκίας θα πρέπει να είναι η βελτίωση του συνόλου των δεικτών υγείας.

Είναι επίσης κατανοητό ότι τα άτομα που πρέπει να διαχειριστούν το σωματικό τους βάρος αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες να το κάνουν αυτό. Επιπρόσθετα διάφορα ιατρικά ζητήματα, όπως οι διαταραχές ύπνου, ο πόνος, τα μηχανικά προβλήματα, οι μεταβολικές διαταραχές και οι ψυχιατρικές διαταραχές, μπορούν να αυξήσουν τις προκλήσεις σχετικά με τη διαχείριση της παχυσαρκίας. Είναι λοιπόν αναγκαίο να υπάρχει πρόσβαση σε ολοκληρωμένα προγράμματα χρόνιας φροντίδας που προσφέρουν διαρκείς παρεμβάσεις στη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής.

Όταν είναι σκόπιμο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν φαρμακολογικές, χειρουργικές ή άλλες θεραπευτικές επιλογές για την υποστήριξη της διαχείρισης της νόσου. Παράλληλα, η φροντίδα θα πρέπει να αφορά την πρόληψη και τη θεραπεία επιπλοκών και συννοσηροτήτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία.

Νέα εποχή στην διαχείριση του σωματικού βάρους

Την σημερινή εποχή, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, υπάρχουν καινοτόμες φαρμακευτικές αγωγές και αναπτύσσονται πολλές περισσότερες που δρουν συμπληρωματικά στη διατροφή και την άσκηση και μπορούν να βοηθήσουν στην σωστή και ολοκληρωμένη διαχείριση του σωματικού βάρους. 

Είναι όμως αναγκαίο οι όποιες παρεμβάσεις γίνονται με στόχο την απώλεια σωματικού βάρους να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Η ευκαιριακή λήψη αγωγής χωρίς την επίβλεψη ιατρού μπορεί να μην έχει τα προσδοκόμενα αποτελέσματα

Γι’ αυτό είναι σημαντικό κάθε άτομο να έχει δυνατότητα πρόσβασης σε προγράμματα ολιστικής και μακροχρόνιας παρέμβασης ιδανικά από διεπιστημονικές ομάδες. Οι επιστήμονες υγείας θα πρέπει να έχουν γνώση της διαθεσιμότητας των εμπορικών προϊόντων για τη διαχείριση της παχυσαρκίας και να μπορούν να δίνουν τεκμηριωμένες συμβουλές για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ατόμου. Θα πρέπει να γίνεται αξιολόγηση των επιπλοκών της παχυσαρκίας και άλλων συννοσηροτήτων και η προσπάθεια τροποποίησης των παραγόντων αυτών. Ο καθορισμός ενός λειτουργικού στόχου που βασίζεται σε αξίες μετατοπίζει την προσοχή από την αποκλειστική μείωση του σωματικού βάρους προς την υγεία και την ποιότητα ζωής και μπορεί να βοηθήσει με βιώσιμες αλλαγές. Τέλος θα πρέπει να επισημαίνεται στους ασθενείς ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής πρέπει να διατηρούνται μακροπρόθεσμα, ακόμη και μετά την επίτευξη απώλειας βάρους, ώστε να διασφαλιστεί η διατήρηση των αποτελεσμάτων και η συνολική βελτίωση της υγείας.

Η διαχείριση του σωματικού βάρους δεν αποτελεί πια άπιαστο όνειρο.