Ο Ελληνας σκηνοθέτης Νίκος Κορνήλιος
Ο Ελληνας σκηνοθέτης Νίκος Κορνήλιος
10|04|2019 13:49
SHARE
ΝΙΚΟΣ ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ

Nίκο Κορνήλιε «Καταστρέφει η Τέχνη;»


Ο σκηνοθέτης Νίκος Κορνήλιος επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη μετά από την ανατρεπτική «Μητριαρχία», δηλώνοντας πως η «Η τέχνη καταστρέφει».

Αυτή τη φορά, επιχειρώντας να ανιχνεύσει τα μικρά μυστήρια της ζωής και της τέχνης, επικεντρώνει το φακό του σε έναν βετεράνο ηθοποιό, που βιώνει το τραύμα της αποξένωσης από τις δυο του κόρες.

Ο Κώστας Αρζόγλου ερμηνεύει τον κεντρικό ρόλο και την κόρη του παίζει η ανερχόμενη ηθοποιός Ωρόρα Μαριόν, που είναι και η πραγματική του κόρη.

Στην ταινία συμμετέχει επίσης και η μητέρα της Ωρόρα, Εστέλ Μαριόν, σημαντική ηθοποιός του Εθνικού Θεάτρου του Βελγίου και καθηγήτρια υποκριτικής. 

Στην ταινία ένας διάσημος ηθοποιός του θεάτρου, μετά από ένα έμφραγμα, καλεί κοντά του τις δύο κόρες του, από το Βέλγιο και τη Γαλλία. Προσπαθώντας να τις κρατήσει δίπλα του, τους προτείνει να ανεβάσουν μαζί έναν «Μάκβεθ για τρεις».

Στη διάρκεια των προβών έρχονται στην επιφάνεια σκληρές αλήθειες για το παρελθόν, πικρίες και θυμοί απέναντι σε έναν πατέρα απόντα, δοσμένο ολοκληρωτικά στην τέχνη του. Εκείνος προκαλεί τις ηθοποιούς-κόρες τους να χρησιμοποιήσουν το τραυματικό αυτό παρελθόν στην ερμηνεία των ρόλων. Μέσα από την εγγύτητα των διαδοχικών προβών τα ψυχικά ρήγματα βαθαίνουν.

Πώς προέκυψε η ιδέα για την ταινία;

Από μια διαπίστωση ότι μεγάλοι καλλιτέχνες, ταυτόχρονα με τη δημιουργία σημαντικών έργων που προσφέρουν ψυχική ανάταση, λειτούργησαν καταστροφικά για τους ανθρώπους που τους περιέβαλλαν. Και τη διαπίστωση επίσης, ότι αυτή η αντίφαση καλύπτεται πίσω από την ίδια τη δημιουργία του έργου τέχνης.

Τελικά η τέχνη όντως καταστρέφει;

Αν η ανθρώπινη ζωή είναι η υπέρτατη αξία, κανένα έργο τέχνης και κανένα αριστούργημα δεν μπορεί να αντισταθμίσει την καταστροφή, τη «θυσία» μιας ανθρώπινης ζωής. Και δυστυχώς τα επώνυμα παραδείγματα αυτής της καταστροφής είναι ατελείωτα. Η ταινία λέει: προσοχή, υπάρχουν άνθρωποι εδώ γύρω!

Στο σημείωμά  σας αναφέρετε ότι  οι «μεγαλοφυείς» καλλιτέχνες χαίρουν μιας ιδιότυπης ασυλίας, της ασυλίας του Ωραίου» κι ότι δημιουργούν καταστρέφοντας. Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; Τελικά αυτή η «ασυλία» είναι αναπόφευκτη, ή απλώς μια δικαιολογία;

Όλη η λειτουργία της Τέχνης, μέσα στα δεδομένα πατριαρχικά κοινωνικά πλαίσια, δεν είναι παρά ένα ακόμα πεδίο άσκησης εξουσίας, της ισχυρότερης, της λεγόμενης «πνευματικής εξουσίας». Οι πνευματικοί ταγοί έδωσαν μάχες για αυτήν την εξουσία, όπως έγινε και σε όλες τις άλλες κοινωνικές δραστηριότητες. Μόνο που στην περιοχή της τέχνης, το Ωραίο καλύπτει εγκλήματα κατά της ζωής, με μια ιδιότυπη ασυλία. Πιστεύω ότι στον καιρό μας δημιουργείται μια συνειδητοποίηση αυτής της αντίφασης και αυτή η «ασυλία» καταργείται αργά αλλά σταθερά.

Πώς συνδέεται ο  σαιξπηρικός Μάκβεθ με τον δικό σας ήρωα;

Ο Μάκβεθ είναι ο ήρωας που μπροστά στη δίψα για εξουσία – που έχει βέβαια βαθύτερα υπαρξιακά κίνητρα, όπως αυτό του φόβου του θανάτου – δεν έχει κανέναν ηθικό φραγμό. Ο ήρωας-ηθοποιός, που ενσαρκώνει τον Μάκβεθ στο θέατρο μέσα στην ταινία και που έρχεται σε σύγκρουση με τις δυο κόρες του ηθοποιούς, κινείται από μια αντίστοιχη δίψα για πνευματική εξουσία - χωρίς καν να το αντιλαμβάνεται.

Οι θεατρικές πρόβες και η πραγματικότητα συνυπάρχουν στην ταινία σας. Γιατί κάνετε αυτή την επιλογή, που μοιάζει με την λογική του «θεάτρου εν θεάτρω»;

Το υλικό κάθε δραματουργίας και κάθε θεατρικής πράξης είναι το υλικό της ζωής. Πολύ συχνά οι ηθοποιοί εξαντλούνται ψυχικά ανασκάπτοντας τα προσωπικά τους βιώματα για να τα «προσφέρουν» στον ρόλο. Αυτό είναι που με κάνει να τρέφω έναν πολύ μεγάλο σεβασμό για όλη αυτήν την επώδυνη διαδικασία, για τη δουλειά του ηθοποιού. Και η ταινία, πέρα από τα κεντρικά θέματά της, ήθελα να είναι ταυτόχρονα και ένας ύμνος για τους ηθοποιούς, για το θέατρο, για την κρυμμένη πλευρά της δουλειάς τους.

Μιλήστε για την επιλογή του κύριου Αρζόγλου αλλά και της Ορόρ, της  πραγματικής του κόρης, στην ταινία.  

Με την Ορόρ Μαριόν είχαμε συνεργαστεί και σε προηγούμενη ταινία μου, τη «Μητριαρχία». Όταν ξεκινήσαμε τις συναντήσεις και τις πρόβες με την Ορόρ και την Κάτια Λεκλέρ ( η Γαλλίδα ηθοποιός που παίζει την άλλη κόρη) και το θέμα ήταν οι συγκρούσεις μέσα σε μια οικογένεια ηθοποιών κατά την διάρκεια των προβών του Μάκβεθ, φυσιολογικά ήρθε στη σκέψη ο Κώστας Αρζόγλου καθώς και η Εστελ Μαριόν, εξαιρετική ηθοποιός του βελγικού εθνικού θεάτρου, που με το κοινό παρελθόν τους μπορούσαν να δώσουν «βάθος» και αλήθεια στους χαρακτήρες. Η συνεργασία και με τους τέσσερις ήταν καταλυτική για το αποτέλεσμα.  

Έχουμε όμως και μια ακόμα σύγκρουση  στην ταινία σας: μια κόρη που αγαπάει τον κινηματογράφο κι ένας πατέρας που έχει αφιερώσει τη ζωή του στο θέατρο. Λειτουργεί συμβολικά αυτή η «πάλη» ή έχει  να κάνει με μια δική σας  αναζήτηση;

Η σκηνή και η οθόνη, το θέατρο και ο κινηματογράφος είναι ανθρωποκεντρικές τέχνες, διερευνούν την ανθρώπινη ύπαρξη με διαφορετικό τρόπο - η άμεση σωματική παρουσία στο θέατρο, το πρόσωπο, το βλέμμα στον κινηματογράφο. Η αγάπη μου είναι μοιρασμένη!

Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει σήμερα το ελληνικό σινεμά  και πώς πιστεύετε ότι θα μπορούσε να αλλάξει η κατάσταση;

Πάρα πολλά και απολύτως κανένα!  Ας είμαστε αισιόδοξοι μέσα από την πράξη. Κάνοντας ταινίες με ενθουσιασμό και με φροντίδα. Υπάρχουν τόσοι λόγοι για την απραξία και ένας μόνο για την πράξη: το μοίρασμα.

Μελλοντικά σχέδια;

Ολοκλήρωσα τα γυρίσματα και μπαίνω στο μοντάζ της τελευταίας μου μουσικής ταινίας «Από Όλους τους Δρόμους του Κόσμου» με 60 ηθοποιούς, μουσικούς και χορευτές. Είναι η άλλη πτυχή του δίπτυχου: η Τέχνη Σώζει.