Κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο περίπου 800.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους αυτοκτονώντας. Ένας άνθρωπος χάνει τη ζωή του κάθε 40 δευτερόλεπτα. Είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός λόγος θανάτου στις ηλικίες 15-29 ετών και ο δέκατος συνολικά σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ο αριθμός των αυτοκτονιών παρουσιάζει σταθερά αυξητική τάση κατά τα έτη 2018, 2019 και μέχρι τις 31/8/2020, με την πλειονότητα των αυτοχείρων να είναι άνδρες που ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες από 50-59 ετών και 80 ετών και άνω.
Ο αυτοκτονικός ιδεασμός είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο με πολλαπλές αιτίες. Κοινός παρανομαστής ανάμεσα στους ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, κοινωνικών τάξεων, φύλου και εθνικής προέλευσης που αποπειρώνται να βάλουν τέλος στη ζωή τους είναι το απόλυτο αίσθημα αδιεξόδου. Η αδυναμία ενστάλαξης έστω και της παραμικρής ελπίδας.
Σίγουρα βρίσκονται σε κάποια φυλακή. Δεμένοι σε μνήμες και απελπισία, μέσα στο σπίτι τους, ή έξω από αυτό, πάντως οι αυτόχειρες νιώθουν φυλακισμένοι. Άνθρωποι που φαντασιακά προσδοκούν το θάνατο, ως την απόλυτη λύτρωση, την έξοδο από τα δεσμά της πραγματικότητας. Εκτίοντας ωστόσο την «ποινή» τους, κάποιοι έχουν την επιλογή να γνωρίζουν το μέρος που αυτή διαδραματίζεται. Φεύγοντας από έναν τόπο, αφήνουν το αποτύπωμά τους εκεί.
Άλλοι πάλι δεν έχουν ούτε αυτή την επιλογή. Ας πάρουμε για παράδειγμα μια γυναίκα από τη Συρία που βρίσκεται εδώ και 10 μήνες σε ένα από τα νησιά που δοκιμάζονται από το προσφυγικό, που κυοφορεί ένα παιδί έξι μηνών και δεν υπάρχει στην πραγματικότητα για κανένα κράτος, για καμιά χώρα αυτού του κόσμου, γιατί κανείς δε γνωρίζει να της πει αν έχει τη δυνατότητα να υπάρχει κάπου, ως πολίτης αυτού εδώ του κόσμου. Αν αυτή η γυναίκα -που βρίσκεται μόνο καταγεγραμμένη στις λίστες της Υπηρεσίας Ασύλου και πουθενά αλλού- αποφασίσει να τερματίσει τη ζωή της, από πού θα πούμε ότι έφυγε;
Από ποια ζωή δραπετεύει κάποιος που δεν έχει δικαίωμα να έχει κανένα τόπο;
Σήμερα, παγκόσμια ημέρα για την πρόληψη της αυτοκτονίας η είδηση που φτάνει συμπτωματικά στο τηλέφωνο από συνάδελφο σε δομή φιλοξενίας μεταναστών σε νησί υποδοχής είναι απογυμνωτική μιας πραγματικότητας που ξεπερνά κατά πολύ ανθρωπιστικά ιδεώδη και ευσπλαχνικά συναισθήματα αλληλεγγύης. Σαν ένα δυνατό «χαστούκι στο γούστο του κοινού», η ιστορία της 25χρονης που αποπειράθηκε σήμερα για τρίτη φορά μέσα στο μήνα να τερματίσει τη ζωή της και οδηγήθηκε από τους υπεύθυνους της δομής σε αναγκαστική νοσηλεία, χτυπά με βία και ωμότητα στην καρδιά της τραγωδίας που διαδραματίζεται στη χώρα μας, με ολόκληρο τον πλανήτη να κοιτάει από την άλλη.
Ανέστιοι αυτόχειρες. Η κόλαση ως ατέρμονο δρομολόγιο. Υπεύθυνοι όλοι ανεξαιρέτως.
Στο πλαίσιο έργου που χρηματοδοτεί η Περιφέρεια Αττικής για την Προαγωγή της Ψυχικής Υγείας σε Ευπαθείς Πληθυσμούς, σε συνεργασία με την Α’ Ψυχιατρική Κλινική του Παν/μιου Αθηνών-Αιγινήτειο Νοσοκομείο, μπορείτε να συμμετέχετε στη μελέτη που διενεργείται για τις στάσεις του γενικού κοινού απέναντι σε ευπαθείς ομάδες (πρόσφυγες, ψυχικά ασθενείς και νοσούντες από Covid-19) πατώντας στο link εδώ.
Μίνα Μαρούγκα Msc, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, συνεργάτης Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής Παν/μιου Αθηνών
