Η «άλλη γυναίκα» και η κοινωνία που αγαπά να δικάζει
Μια συναυλία, ένα στιγμιότυπο και μια γυναίκα που βρέθηκε άθελά της στο επίκεντρο του φακού. Η ιστορία που κάνει τον γύρο του κόσμου από το βράδυ της Πέμπτης, λέει τελικά περισσότερα για εμάς απ’ ό,τι για εκείνη.
Όλος ο πλανήτης συζητά για το ζευγάρι που «τσάκωσε» η kiss cam στη συναυλία των Coldplay στην πόλη Foxborough, κοντά στη Βοστώνη των ΗΠΑ, μα η υποκρισία του ενδιαφέροντος είναι πιο ηχηρή από το ίδιο το γεγονός. Σε μια εποχή που υψώνουμε σημαίες πολιτικής ορθότητας, σεβασμού της ιδιωτικότητας και ψυχικής ευαισθησίας, η ευκολία με την οποία ξεμπροστιάζουμε δύο πρόσωπα αποκαλύπτει τις αντιφάσεις της κοινωνίας μας.
Η κάμερα της γνωστής «kiss cam» σταμάτησε πάνω σε ένα ζευγάρι θεατών που ήταν αγκαλιά. Ο άνδρας κατέβασε τα χέρια του και κρύφτηκε. Η γυναίκα κοίταξε αλλού. Κανένα φιλί, καμία αντίδραση. Ο Chris Martin σχολίασε με χιούμορ: «Ή έχουν εξωσυζυγική σχέση ή είναι πολύ ντροπαλοί».
Λίγες ώρες αργότερα, τα πρόσωπα «αναγνωρίστηκαν». Πρόκειται για τον Andy Byron, CEO της τεχνολογικής εταιρείας Astronomer, και την Kristin Cabot, διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού στην ίδια εταιρεία. Ο Byron είναι παντρεμένος. Η Cabot πρόσφατα διαζευγμένη. Και το διαδίκτυο «πήρε φωτιά».
Περισσότερα από 68 εκατομμύρια προβολές, εκατομμύρια σχόλια, σενάρια, επικρίσεις. Η «kiss cam» μετατράπηκε σε εργαλείο αποκάλυψης ενός παράνομου δεσμού. Και το κοινό, σχεδόν με ανακούφιση, έπεσε με πάθος πάνω στο σκάνδαλο.
Όμως, ποιοι εκτέθηκαν πραγματικά; Το ζευγάρι ή εμείς οι ίδιοι, ως θεατές και σχολιαστές; Μάλιστα, η σύζυγος του Byron αναγκάστηκε να κλείσει τους λογαριασμούς της στα social media. Ενδεχομένως όχι από επιλογή της, αλλά γιατί έπρεπε να «φανεί». Να ελεγχθεί, να αναλυθεί. Η Cabot, από την άλλη, μετατράπηκε ταχύτατα σε αρχέτυπο femme fatale. Μοιραία, αμφιλεγόμενη, επικίνδυνη. Όχι επειδή αποδείχθηκε κάτι για την ίδια, αλλά επειδή πληροί όλα τα κοινωνικά στερεότυπα που βολεύουν. Είναι γυναίκα με θέση, με άποψη, παρούσα σε μια συναυλία όπου η ανθρώπινη αδυναμία της θεωρείται ασυγχώρητη επειδή φέρει τον τίτλο της «άλλης γυναίκας» απέναντι σε έναν παντρεμένο άντρα.
Το βλέμμα της όταν αντιλήφθηκε την κάμερα ήταν αμήχανο, ίσως και λίγο τρομαγμένο. Όχι γιατί έκανε κάτι επιλήψιμο (άλλωστε δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία), αλλά γιατί βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο, χωρίς να το περιμένει. Ήταν μια αυθόρμητη αντίδραση, ξένη προς τη λογική της δημόσιας εικόνας.
Στις μέρες μας η δημόσια διαπόμπευση δεν χρειάζεται πλέον πλατείες ή σκηνές· αρκεί ένα βίντεο, ένα hashtag, και η διάθεση για σχολιασμό. Η τάση του exposing παρουσιάζεται σαν ανάγκη για διαφάνεια και δικαιοσύνη, αλλά συχνά λειτουργεί ως σύγχρονη μορφή εξουθένωσης. Και όπως συμβαίνει διαχρονικά, η γυναίκα είναι αυτή που στοχοποιείται πιο έντονα. Όχι γιατί φταίει περισσότερο, αλλά επειδή είναι πιο εκτεθειμένη.
Πώς, λοιπόν, ζητάμε από γυναίκες να μιλούν για κακοποιήσεις, παρενοχλήσεις, σχέσεις εξουσίας όταν τις «γδύνουμε δημόσια» για ένα βλέμμα μπροστά σε μια kiss cam;
Ίσως τελικά δεν έχει σημασία αν υπήρξε απιστία, σχέση ή λάθος. Αυτό που έχει σημασία είναι η αδυσώπητη ανάγκη μας να κατασκευάζουμε συνεχώς ενόχους. Και όταν δεν υπάρχουν, τους εφευρίσκουμε. Με φόντο μια κάμερα, αποκαλύπτεται η αλήθεια μιας κοινωνίας που έχει ξεχάσει πώς να σέβεται το δικαίωμα στη σιωπή, στην ιδιωτικότητα, στην ανθρώπινη ατέλεια.
