ΤΟ «ΟΧΙ» ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΕΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΥ
Ο τρόπος για να νικήσουμε τις παραπάνω παρορμήσεις είναι κατ’ αρχάς να μάθουμε λίγα οικονομικά. Οι οικονομολόγοι έχουν μία έννοια που την ονομάζουν κόστος ευκαιρίας. Κόστος ευκαιρίας είναι όλα εκείνα που δεν κάνεις, για να κάνεις όσα κάνεις. Για παράδειγμα το κόστος ευκαιρίας του να διαβάσεις αυτό το άρθρο, είναι όλα εκείνα που θα μπορούσες να κάνεις στο χρόνο που θα διαβάσεις αυτό το άρθρο. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, για να αυξήσουμε την παραγωγικότητα μας και να μάθουμε να λέμε «όχι», πρέπει να καταλάβουμε πόσο μεγάλο κόστος ευκαιρίας έχει το «ναι». Διαβάστε προσεκτικά την επόμενη πρόταση: «Όταν λέμε όχι, λέμε όχι σε μία μόνο επιλογή, ενώ όταν λέμε ναι, λέμε ταυτόχρονα και ένα όχι σε όλες τις επιλογές που θα μπορούσαν να μπουν στη θέση εκείνου στο οποίο έχουμε πει ναι». Πιο απλά, όταν λέμε «ναι» σε κάτι, λέμε «όχι» σε ό,τι θα μπορούσαμε να κάνουμε στον ίδιο χρόνο. Με το «όχι» αποταμιεύουμε χρόνο για το μέλλον, ενώ με το «ναι» δεσμεύουμε ένα κομμάτι χρόνου από το μέλλον. Το «όχι» είναι απόφαση, το «ναι» είναι δέσμευση. Και ως γνωστόν, η απόφαση να μη δεσμευτούμε είναι πολύ ευκολότερη από το να απαλλαχτούμε από μία δέσμευση που έχουμε ήδη κάνει.
ΠΩΣ ΝΑ ΛΕΣ «ΟΧΙ»
Ο Steve Jobs έλεγε πως καινοτομία είναι το να πεις όχι σε χίλια πράγματα. Εγώ ισχυρίζομαι πως παραγωγικότητα είναι να μάθεις να λες όχι σε χίλια πράγματα. Είναι αδύνατο να είσαι παραγωγική και να λες «ναι» σε κάθε πρόταση, σε κάθε ιδέα, σε κάθε εισήγηση. Θυμήσου ότι κάθε «ναι» δεσμεύει ένα κομμάτι από το πολυτιμότερο αγαθό που έχουμε στη διάθεση μας, τον χρόνο. Πώς μπορούμε να λέμε «όχι» πιο συχνά; Ένας τρόπος -ο καλύτερος νομίζω- είναι αυτός που πρότεινε ο οικονομολόγος Tim Harford: Όποτε μας γίνεται κάποια πρόταση που πρόκειται να μας δεσμεύσει μελλοντικά, πριν απαντήσουμε ας σκεφτούμε το εξής: «Αν αυτό είχα να το κάνω σήμερα, θα το έκανα»;
ΚΛΕΙΝΟΝΤΑΣ…
O κορυφαίος διανοητής του μάνατζμεντ για τον 20ο αιώνα Peter Drucker, κάποτε κλήθηκε από τον επίσης κορυφαίο ψυχολόγο Mihaly Csikszentmihalyi (κανείς δεν μπορεί να το διαβάσει), να συμμετάσχει με άλλους παγκοσμίου φήμης επιστήμονες, νομπελίστες συγγραφείς και ολυμπιονίκες σε μία έρευνα για τη δημιουργικότητα. Ακόμα και το να προσκληθείς στην έρευνα ήταν τιμή και αναγνώριση. Πάρα ταύτα ξέρετε τι έκανε o Drucker; Αρνήθηκε στέλνοντας ένα γράμμα που μεταξύ πολλών άλλων, ζητούσε συγγνώμη και ευχόταν να μη θεωρηθεί αγενής που έχει επιλέξει να μην κάνει πράγματα που βοηθούν το έργο των άλλων εις βάρος του δικού του! Ευθύτητα, ειλικρίνεια και ένα απλό «όχι» δηλαδή.
Βέβαια αυτή η τόσο ειλικρινής προσέγγιση, μπορεί για τα μέτρα και τη δική μας ζωή να φαίνεται λίγο υπερβολική, λίγο too much αφού - παρεμπιπτόντως - τυχαίνει να μην είμαστε και κορυφαίοι διανοητές σε τίποτα. Το καταλαβαίνω και συμφωνώ… Τι προτείνω λοιπόν για το 2020 στα πλαίσια του πως μπορούμε να πετύχουμε, να ζήσουμε, να είμαστε κάτι περισσότερο; Πάλι στον Drucker θα μας πάω που είχε πει: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο αναποτελεσματικό, από το να κάνεις καλά εκείνο που δε χρειάζεται να γίνει».
Αυτή τη φράση μαζί με τη συνειδητοποίηση πως κάθε συνειδητό «όχι» που λέω στις δεσμεύσεις που μου προτείνουν, είναι ταυτόχρονα ένα «ναι» στα δικά μου όνειρα, σκέφτομαι να την κάνω κέντημα και να την κρεμάσω στην κουζίνα. Για φέτος μόνο και βλέπουμε. Δεν είναι της μόδας αλλά από την άλλη, ποτέ δεν ξέρεις…
Εις το επανιδείν, Κωνσταντίνος
Ο Κωνσταντίνος Καρυπίδης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων, life coach και επαγγελματίας Optimizer.
Για περισσότερα επισκεφθείτε το www.theoptimizer.gr