BOVARY
BOVARY
ΤΑΣΟΥΛΑ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ

Τασούλα Επτακοίλη: Εχω αποφασίσει να είμαι αισιόδοξη και να βλέπω το ποτήρι ξέχειλο


«Το άλλο μου ολόκληρο» είναι η ιστορία ενός έρωτα που έγινε μεγάλη αγάπη, σχέση ουσιαστική και βαθιά, μέχρι να την σταματήσει, ξαφνικά, ο θάνατος: Στο αυτοβιογραφικό της βιβλίο, η δημοσιογράφος της Καθημερινής, Τασούλα Επτακοίλη «εξομολογείται» τη ζωή της με τον Κώστα Μοσχούδη, μετά τη δική του απώλεια. Επί έναν χρόνο, από τον Οκτώβριο του 2014 ως το φθινόπωρο του 2015 έγραφε για τα είκοσι τέσσερα χρόνια που μοιράστηκαν. Και τώρα, χωρίς ενοχές πια, με ένα καινούργιο βιβλίο στα ράφια, τον «Γουργούρη» (από τις εκδόσεις Πατάκη, για παιδιά) είναι αισιόδοξη: Ξέρει ότι ο Κώστας θα είναι πάντα ο «άνθρωπός της». Κι ότι η ζωή συνεχίζεται. 

«Δεν πιστεύω στη μοίρα. Γιατί αν πω ότι πιστεύω θα πρέπει να πω ότι πιστεύω και στον θεό. Πιστεύω στις συγκυρίες, που είναι, ενίοτε, καθοριστικές, στο timing των πραγμάτων, στη δική μας παρέμβαση, στις αποφάσεις μας, στη δύναμη που δείχνουμε μερικές φορές ώστε να μην αφήσουμε το ποτάμι να μας παρασύρει. Στις μικρές αντιστάσεις. Εμείς ουσιαστικά φτιάχνουμε τη μοίρα μας.

Ο δικός μου έρωτας δεν ήταν δύσκολος. Αυτό που με δυσκόλεψε και κατακτήσαμε βήμα-βήμα ήταν η καθημερινότητα. Εκεί κρίνεται ο έρωτας. Στις μικρές συγκρούσεις της καθημερινότητας. Μετά είναι το πως να φτιάξεις το δικό σου μικρό σύμπαν και να ζήσεις μέσα σ΄αυτό αρμονικά, όπως έγραψε στην κριτική του για το βιβλίο μου ο φίλος μου, Ηλίας Μαγκλίνης. Το εγώ είναι πολύ δυνατό. Το εμείς είναι δύσκολο. Οταν όμως το μαζί είναι ο κοινός στόχος, το πετυχαίνεις. Δεν είχαμε ανταγωνισμούς. Η μεγαλύτερη υπέρβαση όταν αγαπάς κάποιον είναι να τον καμαρώνεις. Τι πιο γλυκό... 

 

BOVARY
BOVARY

Με τον Κώστα ήμασταν μαζί σχεδόν είκοσι τέσσερα χρόνια, από τα οποία τα δεκαοκτώ παντρεμένοι. Το βιβλίο είναι ένα ημερολόγιο που έγραψα τον πρώτο χρόνο χωρίς τον Κώστα, και ήταν σαν να μιλούσα σ΄εκείνον. Είχα την ψευδαίσθηση ότι επικοινωνούμε. Του έλεγα πως ήταν η μέρα μου, τα καλά, τα άσχημα, κυρίως τα άσχημα, γιατί δεν συνέβαινε και τίποτα καλό τον πρώτο χρόνο της απουσίας του. Το έγραψα για μένα. Ηταν ο ατμός που έπρεπε να βγει, για να μην γίνει η έκρηξη. 

Δεν σκόπευα να το εκδώσω. Το σκέφτηκα πολύ. 
Ηταν η ζωή μας σε λεπτομέρειες, η ιστορία του καθενός μας σε λεπτομέρειες, η αρρώστια του, η δική μου αρρώστια νωρίτερα, πράγματα που δεν γνώριζαν ούτε άνθρωποι από τον στενό μας κύκλο. Το παίδεψα πολύ μέσα μου. Οταν το αποφάσισα πια, πήρα μια βαθειά ανάσα και το έδωσα. Αισθάνομαι ότι έκανα καλά.

Το άλλο μου ολόκληρο ήταν μια φράση που μου έλεγε ο Κώστας. Ο πρώτος τίτλος που είχα σκεφτεί ήταν Μαύρη Λίμνη, αλλά υπήρχε. 

Νομίζω ότι αυτό το βιβλιαράκι έχει τη δική του μυστική ζωή. Εχει μια υπόγεια δύναμη. Κι ελπίζω να την κρατήσει για να παρηγορήσει, ίσως και στο μέλλον κάποιους ανθρώπους. Γιατί συνειδητοποιείς ότι δεν είσαι μόνος, υπάρχουν κι άλλοι. Ισως δίνει φωνή σε κάποιους ανθρώπους. 

BOVARY
BOVARY

Σαν διαδικασία ήταν ανακουφιστικό για μένα, όχι παρηγορητικό, γιατί τότε τίποτα δεν μπορούσε να με παρηγορήσει. Δεν ξέρω πως θα ήμουν αν δεν είχα περάσει από αυτό.

Η δυσκολία ήταν να γυρίσω τον διακόπτη. Από εκεί που γράφω σε τρίτο πρόσωπο να γράψω σε πρώτο, να γράψω για μένα. Αλλά θεωρώ ότι δικαιώθηκα γιατί συνάντησα πολλούς ανθρώπους μέσα από το βιβλίο που ταυτίστηκαν σε διάφορα επίπεδα. Ανθρώπους που έζησαν μια απώλεια, έναν μεγάλο χωρισμό ή άλλους που ζήλεψαν γιατί δεν είχαν μια τέτοια αγάπη.

Δεν υπήρχε μέρα που να μην είχα ένα μήνυμα από αγνώστους στο facebook για το βιβλίο. Ενα από τα πρώτα ήταν εκείνο μιας γυναίκας, που μου έλεγε ότι είχε χάσει τον σύντροφό της πριν από δύο μήνες. «Απόψε δεν αισθάνομαι πια μόνη», μου είπε. Ηταν ένα πολύ μεγάλο δώρο. Γιατί κι εγώ μέσα από τη διαδικασία του βιβλίου σταμάτησα να αισθάνομαι μόνη. 

Πέρασα δύσβατα μονοπάτια. Δεν ήθελα να βάλω τη δυσκολία να αντιμετωπίσω το πένθος μου, σαν τα σκουπίδια κάτω από το χαλάκι. Αποφάσισα να βουτήξω και να το ζήσω μέχρι το μεδούλι. Γιατί, σκέφτηκα, πως αν δεν το ζήσω δεν πρόκειται ποτέ να το ξεπεράσω. Οχι ότι ξεπερνιέται ποτέ ένα τέτοιο πένθος, ούτε το ξεχνάς. Ποτέ. Αλλά το διαχειρίζεσαι, μετασχηματίζεται και προσωπικά μου βγαίνει σε μια δημιουργική δύναμη. 

Εχω αλλάξει πολύ. Δεν είμαι ο άνθρωπος που ήμουν. Είμαι το πριν και το μετά. Είναι ένα ορόσημο, ένα σύνορο στη ζωή μου.

Οταν έγραφα δεν με απασχολούσε κανείς άλλος εκτός από τον Κώστα κι εμένα. Οσο κουρασμένη κι αν ήμουν κάθε βράδυ, έγραφα. Ηθελα να βοηθήσω τον εαυτό μου. Επειδή συνέβησαν όλα πάρα πολύ γρήγορα δεν είχα τον χρόνο να τα συνειδητοποιήσω. Την αρρώστια του Κώστα την έμαθα και σε λιγότερο από έναν μήνα έφυγε από τη ζωή. Επρεπε να είμαι δυνατή για να είμαι δίπλα του, για να μην καταλάβει κάτι, για να διαχειριστώ τις δυσκολίες. Σχεδόν δεν κατάλαβε τίποτα. Εγώ ήμουν σε δεύτερη μοίρα.

Ο δικός μου καρκίνος, γιατί είχα την εμπειρία, ήταν όταν ήμουν 31 ετών.

Δεν σκέφτηκα ούτε στιγμή, τότε, ότι θα πεθάνω. Κι ίσως γι΄αυτό και ζω. Είχα τον Κώστα δίπλα μου και το περάσαμε μαζί. Μετά ήμουν μόνη. Ξαφνικά από το προσταστευμένο περιβάλλον μιας σχέσης, με έναν άνθρωπο που ήταν το άλλο μου ολόκληρο, βρέθηκα μόνη. Κι άρχισα να σκαλίζω το παρελθόν, για να τα χωνέψω. 
Αντίθετα με τη δική μου ασθένεια, στην κατάσταση υγείας του Κώστα δεν υπήρχε κανέναν περιθώριο. Ηταν τελεσίδικο από την αρχή. 

Προφανώς και θύμωσα. Κάθε απώλεια σου προκαλεί θυμό και φαίνεται και στο βιβλίο. Αλλά είναι ένα στάδιο ο θυμός. Αν δεν το βιώσεις, σημαίνει ότι το πένθος δεν έκανε τον κύκλο του για να φτάσει στην αποδοχή, που είναι το ζητούμενο. 

Δεν ήθελα στο βιβλίο να φανεί κάτι μελό. Εκ του αποτελέσματος φάνηκε ότι δεν ήταν. Οι περισσότεροι από τους αναγνώστες που μίλησα μου είπαν ότι δεν τους μένει η απώλεια αλλά η ιστορία μιας αγάπης. Κι αυτό μου δίνει χαρά. Δεν τους μένει το σκοτάδι αλλά η μοιρασμένη ζωή.

Η καύση ήταν κάτι που το είχαμε συζητήσει χρόνια πριν. Το είχε αποφασίσει, έχοντας ενημερώσει τη μητέρα του, τις αδελφές του, ότι αν τυχόν... Το ήθελε. Θέλω να γίνω ενέργεια γιατί η ενέργεια δεν θα χαθεί ποτέ, μου έλεγε. Δεν μου πέρασε από το μυαλό να μην ακολουθήσω την επιθυμία του. Είναι άγριο σαν διαδικασία. Είσαι μακριά από την πατρίδα σου, πηγαίνεις σε μια άγνωστη πόλη. Δεν  είχα κάτι οικείο να ακουμπήσω το βλέμμα μου. Το έκανα όμως, γιατί έπρεπε, το ήθελε...

Μετά, έπρεπε να αντιμετωπίσω την ενοχή. Αυτό ήταν το πιο δύσκολο. Οταν χάνεις έναν τόσο αγαπημένο άνθρωπο έχεις ενοχή και που αναπνέεις. Ακουγα μια κουβέντα που με έκανε να γελάω, και έλεγα στον εαυτό μου πώς τολμώ να γελάω. Εκανα πολύ καιρό να το ξεπεράσω, να το κατακτήσω. Να γελάσω ξανά, χωρίς να ενοχή. Ηταν μια πολύπλοκη δουλειά που κατάφερα.  

Εχω ήδη ξεκινήσει μια νέα ζωή. Λειτουργώ πια πολύ σαν Κώστας μέσα μου. Εχω απελευθερωθεί από κάποιες αγκυλώσεις. Ημουν λίγο καθώς πρέπει. Συνειδητοποίησα ότι έχει νόημα να είμαστε ο εαυτός μας. Οχι ότι ποτέ υποκρινόμουν, αλλά τώρα έχω γίνει πιο αυθόρμητη, πιο αποφασιστική και καμιά φορά, ωμά ειλικρινής. Σκέφτομαι ότι δεν αξίζει να χάνουμε χρόνο -αν και τη ματαιτότητα των πραγμάτων τη συνειδητοποίησα από νωρίς, στα 31 μου. Εχασα και τη μητέρα μου από καρκίνο.

Πρόσφατα, στο πατρικό μου, πήγα στην αποθήκη και βρήκα, ανάμεσα σε πολλά άλλα, μια λευκή πλεκτή εσάρπα της μαμάς που δεν φορούσε ποτέ, για να μην χαλάσει. Η μαμά μου έφυγε από τη ζωή αλλά η εσάρπα ήταν εκεί. Την κράτησα και περιμένω την ευκαιρία να τη φορέσω. 

BOVARY
BOVARY

Πολλές φορές λέμε ότι η ζωή είναι μικρή, αλλά στην πράξη το ξεχνάμε. Κάνουμε τα ίδια λάθη, φορτώνουμε τη ζωή μας με διάφορα... Δεν λέω ότι έχω αλλάξει ριζικά, αλλά έχω κάνει πολλά βήματα μπροστά. Υπάρχουν κι άλλα να κάνω. Σκέφτομαι πιο πολύ την αξία κάποιων πραγμάτων, να μην φοβάμαι να πω σε κάποιον σ΄αγαπώ. Δεν θεωρώ δύσκολο, πια, να αγαπήσω ξανά. Γιατί πολύ απλά η αγάπη μου για τον Κώστα θα υπάρχει πάντα. Υπάρχουν στιγμές που κάτι βλέπω, κάτι ακούω και κλαίω, βουρκώνω...  Οσο περνάει ο χρόνος είναι όλο και περισσότερες οι στιγμές που θα θυμηθώ κάτι και θα γελάσω. Θεωρώ λοιπόν ότι αυτό που έζησα με τον Κώστα είναι μια μεγάλη προίκα. Πλάσαμε ο ένας τον άλλον. Και με την προίκα αυτή συνεχίζω. Η πολλή αγάπη που έχεις νιώσει δεν σε κάνει να φρενάρεις. 

Δεν αισθάνομαι συγγραφέας, είμαι γραφιάς. Μπήκα στη δημοσιογραφία σε μια χρυσή εποχή. Ηθελα πάντα να αφηγούμαι ιστορίες ανθρώπων. Κι είχα τη χαρά και την ευκαιρία να συναντήσω πολλούς ανθρώπους, να πω τις ιστορίες τους -κάποιες δεν θα τις ξεχάσω ποτέ. Και ομολογώ ότι η δουλειά με βοήθησε πολύ. Είναι λίγο οικογένεια. Είμαι στην Καθημερινή πάνω από είκοσι χρόνια. Μερικές φορές αισθάνομαι πιο οικεία στο γραφείο, κι από το σπίτι μου...

Ξεκίνησα να γράψω την ιστορία ενός γάτου που μου γεννήθηκε στο μυαλό μου ένα χειμωνιάτικο βράδυ και βγήκε ο «Γουργούρης», ένα βιβλίο για παιδιά. Θέλω να γράψω κι άλλο ένα για παιδιά... 

Εχω αποφασίσει να είμαι αισιόδοξη και να βλέπω το ποτήρι ξέχειλο. Σαν η ζωή να μου κλείνει το μάτι».

 

Το «Αλλο μου ολόκληρο» και «ο Γουργούρης» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη

 

Φωτογραφίες: BOVARY - Πάνος Μάλλιαρης