Γαλοπούλα τα Χριστούγεννα; Στην Ελλάδα η παράδοση θέλει από ντολμαδάκια και κόκορα μέχρι σούπες λαχανικών | 0 bovary.gr
Γαλοπούλα τα Χριστούγεννα; Στην Ελλάδα η παράδοση θέλει από ντολμαδάκια και κόκορα μέχρι σούπες λαχανικών | 0 bovary.gr
20|12|2016 10:50
SHARE
ΡΕΒΕΓΙΟΝ

Γαλοπούλα τα Χριστούγεννα; Στην Ελλάδα η παράδοση θέλει από ντολμαδάκια και κόκορα μέχρι σούπες λαχανικών


Μπορεί  να έχουμε συνδυάσει τα Χριστούγεννα με τη γεμιστή γαλοπούλα, όμως η αλήθεια είναι πως οι παραδοσιακές συνταγές του τόπου μας  είναι εντελώς διαφορετικές  και ως επί το πλείστον βασίζονται στο χοιρινό. 

Αυτό συνέβαινε γιατί  το κρέας  ήταν «είδος πολυτελείας» και γι’ αυτό  σε όλες τις μεγάλες γιορτές  πρωταγωνιστούσε στο οικογενειακό τραπέζι.  Επίσης συνδέεται και με ένα αρχαιοελληνικό έθιμο,  κατά το οποίο την περίοδο του Χριστουγέννων,  οι γεωργοί θυσίαζαν χοιρινά στον Κρόνο και στη θεά Δήμητρα, προσευχόμενοι για την ευφορία της νέας σοδειάς.  Σε πολλά όμως μέρη της Ελλάδας, τα ψάρια είναι η βάση του Χριστουγεννιάτικου δείπνου, ενώ δεν λείπουν και πιο περίεργες συνταγές, που σήμερα τείνουν να χαθούν. Στα Επτάνησα, και δη στην Κεφαλονιά, το παραδοσιακό πιάτο των ημερών είναι η πουτρίδα, ένα πιάτο με χοιρινό, μαγειρεμένο με κουνουπίδι και λάχανο, στο οποίο προσθέτουν καυτερή πιπεριά ή πάπρικα, δίνοντάς του μια πιο πικάντικη γεύση.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.kefalonitikanea.gr/

Κάποιες νοικοκυρές  το προτιμούν με καρότα και λεμόνι. Στην Λευκάδα  όμως συνηθίζεται περισσότερο ο κοκοτός (κόκορας)  μακαρονάδα.

Στα Κύθηρα πάλι  ανήμερα των Χριστουγέννων τρώνε νηστίσιμα κουκιά στιφάδο με πολλά κρεμμυδάκια, ενώ στην Σύρο το έθιμο θέλει  στο τραπέζι  κουνουπίδι ή μπρόκολο και ψάρι την Παραμονή. Στη Νάξο την Πρωτοχρονιά συνηθίζεται  η  κουκουλομαεργιά,  μια σούπα  με καλαμπόκι, φασόλια και σιτάρι, που  παλιότερα πίστευαν ότι φέρνει καλή τύχη στους γεωργούς.

Φωτογραφία: oikohouse.wordpress.com/category/όσπρια/

Τοπικές συνταγές συναντούμε  και σε πολλά νησιά του Αιγαίου. Στην Σάμο, για παράδειγμα, τρώνε χοιροσφάγια και πηχτή, μια σούπα με βρασμένο χοιρινό κρέας και λεμόνι, το οποίο έπηζε λόγω του λίπους.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.funkycook.gr/piti-paradosiaki/

Στην Μυτιλήνη φτιάχνουν πλατσέδα, μια παραλλαγή του μπακλαβά, πιο «πλούσια»,  με πολύ καρύδι. Ενώ στη Κω ανήμερα των Θεοφανείων την τιμητική τους έχουν οι  μαρμαρίτες, ένα δύσκολο γλυκό,  το οποίο  ψήνεται σε ένα κοµµάτι µάρµαρο πάνω στη φωτιά και μοιάζει με τις  γνωστές τηγανίτες. Πηγή φωτογραφίας: http://yolife.gr

Τα γιαμπράκια, δηλαδή τα ντολμαδάκια με κιμά, που φτιάχνουν σε πολλά από τα  Δωδεκάνησα, αλλά και στην Κοζάνη, συμβολίζουν το φάσκιωμα του Χριστού στη φάτνη. Γίνονται με αμπελόφυλλα ή λάχανο τουρσί, που λέγεται και αρμιά. Τα φύλλα τους  μένουν 40 μέρες μέσα στο βαρέλι με το αλάτι προκειμένου να αποκτήσουν την ιδιαίτερη γεύση τους.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.greenblu.gr

Το γιορτινό τραπέζι της Ηπείρου  περιλαμβάνει λαχανοντολμάδες,  αλλά και πίτες, όπως το κουσμερί ή χοσμερί, την παραδοσιακή κρεατόπιτα, ή την μπατσαριά (σπανακόπιτα), γαλατόπιτα και γλυκιά κολοκυθόπιτα. Στα Ζαγοροχώρια το παραδοσιακό γλυκό είναι τα «σπάργανα», που θυμίζουν τηγανίτες και ψήνονται στο τζάκι σε πυρωμένη πέτρα-  σήμερα γίνονται  και σε αντικολλητικό τηγάνι. Στα Γιάννενα, η τοπική παραδοσιακή συνταγή είναι το αγριογούρουνο σαλμί, ένα ειδικό μαρινάρισμα που μαλακώνει τις ίνες του κρέατος και το κάνει να λιώνει στο στόμα, και φυσικά τα κλασικά μπακλαβαδάκια.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.mirsini.gr

Στα Τρίκαλα η παράδοση του χοιρινού καλά κρατεί με τα περισσότερα σπίτια να προτιμούν την «γουρνάδα», δηλαδή ψητό χοιρινό κρέας, συνοδευμένο με πατάτες.

Ένα παραδοσιακό πιάτο που και σήμερα πολλοί προτιμούν αντί της γαλοπούλας,  είναι το χοιρινό με σέλινο,  το οποίο έρχεται από τη Στερεά Ελλάδα. Επίσης σε αυτές τις περιοχές,  η κοτόσουπα ή ο πατσάς είναι από τα φαγητά που έχουν την τιμητική τους ανήμερα των Χριστουγέννων. Στην Εύβοια το τοπικό έδεσμα ονομάζεται  μπάμπες. Πρόκειται για βρασμένο παχύ έντερο, γεμιστό με συκώτι, σπλήνα και μπαχαρικά. Σύμφωνα με την παράδοση το χρώμα της σπλήνας  ήταν ένας οιωνός για τη νέα χρονιά: αν ήταν άσπρο  ήταν θετικό σημάδι για το μέλλον, αν ήταν κίτρινο και χαραγμένο, τότε τα πράγματα δεν θα πήγαιναν και τόσο καλά.

Στη Βόρεια Ελλάδα τώρα το πρώτο λόγο έχει η ποντιακή κουζίνα: οι σαρμάδες (ποντιακοί λαχανοντολμάδες) είναι από τις πιο αγαπημένες συνταγές  της περιοχής.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.pontos-news.gr

Έχουν  μάλιστα συμβολική σημασία,  καθώς το τύλιγμα των φύλλων του λάχανου συμβολίζει  κι εδώ τα σπάργανα του Χριστού.  Επίσης, η Μσούρα  από το  Μελισσοχώρι Θεσσαλονίκης, είναι πολύ συνηθισμένη: μια τριλογία κρεάτων (χοιρινό, μοσχάρι και κοτόπουλο),  σιγοβρασμένα με λαχανικά και ρύζι στον φούρνο. Σε πολλά σπίτια της Μακεδονίας φτιάχνουν συκότουρτα, μια παραλλαγή ουσιαστικά του γνωστού Χριστόψωμου  με μαύρες σταφίδες και ξερά σύκα.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.gastrotourismos.gr

Επίσης μια συνταγή από την ανατολική Ρωμυλία είναι το «τουρσουλούτικο», χονδροκομμένο δηλαδή  χοιρινό κρέας,  που τοποθετείται στην κατσαρόλα σε στρώσεις εναλλάξ µε ξινό λάχανο και σιγοβράζει µε βούτυρο και µπούκοβο.

Στη Θράκη,  και κυρίως στον Έβρο,  την παραμονή των Χριστουγέννων το τραπέζι  ακολουθούσε μια εντελώς διαφορετική λογική:  σερβίρονταν εννέα διαφορετικά φαγητά, άβραστα και νηστίσιμα,  που συμβόλιζαν την αφθονία φαγητών όλο το χρόνο , αλλά και τους εννέα μήνες κύησης της Θεοτόκου. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή τα εννέα φαγητά συμβολίζουν τα μέρη που επισκέφθηκαν ο Χριστός, η Παναγία και ο Ιωσήφ την περίοδο διωγμού τους από τον Ηρώδη.  Παραδοσιακή όμως θρακιώτικη συνταγή είναι και η  μπάμπω (μέρα της γριάς) που περιλαμβάνει  χοιρινό με μπόλικα μυρωδικά και μπαχαρικά, το οποίο σιγοβράζει όλο το βράδυ,  ώστε  να είναι έτοιμο  και ζεστό  το πρωί, μετά  τη θεία  λειτουργία των Χριστουγέννων.

Πηγή φωτογραφίας: http://thrakiotika.blogspot.gr

Στην Κρήτη, αν και δεν λείπουν  πιάτα  με όλων  των ειδών  τα κρέατα, την τιμητική τους έχουν τα συκωτάκια, τα λουκάνικα, το απάκι, το σύγκλινο, αλλά  και οι χοιρινές ομάτες ή ομαθιές,  που έχουν  ως βάση τα έντερα του χοίρου και τις προτιμούν  στα Σφακιά μαζί με παραδοσιακές πίτες με μέλι και μυζήθρα.

Τέλος, στην Πελοπόννησο αυτές τις μέρες οι ντόπιοι μαγειρεύουν  κρεατόπιτες, αλλά και συνταγές με χοιρινό κρέας. Στη Σπάρτη όμως υπάρχει ακόμα ένα έθιμο: οι νοικοκυρές πλάθουν χριστουγεννιάτικες κουλούρες σε σχήμα σταυρού, και όχι στρογγυλό, και τις στολίζουν με αμύγδαλα  και καρύδια.