Τι σημαίνει για κάποιον να μιλάει στον εαυτό του φωναχτά, σύμφωνα με την ψυχολογία;
Τι σημαίνει για κάποιον να μιλάει στον εαυτό, σύμφωνα με την ψυχολογία; Κι όμως, είναι σημάδι ευφυίας.
Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου να μιλάει μόνος του -στη δουλειά, στο σπίτι, στο αυτοκίνητο ή ακόμη και όταν περπατάς στο δρόμο; Ίσως ψιθυρίζεις τι πρέπει να κάνεις, προσπαθείς να θυμηθείς πού άφησες τα κλειδιά ή δίνεις κουράγιο στον εαυτό σου λίγο πριν από μια δύσκολη στιγμή.
Και κάπου εκεί, έρχεται η σκέψη: «Μήπως κάτι δεν πάει καλά μ’ εμένα;». Η απάντηση είναι απλή: κάθε άλλο!
Όλο και περισσότερες επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι το να μιλάμε στον εαυτό μας -και μάλιστα δυνατά- είναι σημάδι νοητικής οργάνωσης, αυτορρύθμισης και υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης.
Οι ψυχολόγοι αποκαλούν αυτή τη συνήθεια «ιδιωτική ομιλία» (private speech). Είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τις πληροφορίες, βάζει τάξη στις σκέψεις και οργανώνει τις ενέργειές μας.
Όπως λέει ο Gary Lupyan, αναπληρωτής καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν, το να μιλάμε δυνατά στον εαυτό μας μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη συγκέντρωση, τη μνήμη και την αποτελεσματικότητα.
Σε μία από τις μελέτες του, ζήτησε από συμμετέχοντες να εντοπίσουν συγκεκριμένα αντικείμενα μέσα σε μια εικόνα. Όσοι τα ονόμαζαν δυνατά, τα έβρισκαν πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι όσοι έμεναν σιωπηλοί. Η εξήγηση; Όταν λες κάτι φωναχτά, το ακούς και με τα αυτιά σου, όχι μόνο με τον εγκέφαλό σου -κι αυτό ενισχύει τη συγκέντρωση.
Η ιδιωτική ομιλία ξεκινά από μικρή ηλικία. Σκέψου πόσες φορές έχεις ακούσει ένα παιδί να μιλάει μόνο του ενώ παίζει, ζωγραφίζει ή προσπαθεί να κουμπώσει ένα παπούτσι. Πρόκειται για έναν φυσικό τρόπο ανάπτυξης της σκέψης και της ανεξαρτησίας του.
Το ίδιο κάνουν και πολλοί αθλητές. Αν προσέξεις, πριν από έναν κρίσιμο αγώνα ή κατά τη διάρκειά του, δεν είναι σπάνιο να δεις έναν αθλητή να μουρμουρίζει λέξεις όπως «Μπορείς», «Συγκεντρώσου», «Πάμε». Αυτό δεν είναι απλή εμψύχωση -είναι τεχνική διαχείρισης άγχους και ενεργοποίησης εσωτερικών πόρων.
Γιατί βοηθά τόσο πολύ το να μιλάμε μόνοι μας;
- Βοηθά στη λήψη αποφάσεων: Όταν ακούς τον εαυτό σου να σκέφτεται φωναχτά, ξεκαθαρίζεις τα «υπέρ» και τα «κατά» μιας κατάστασης πιο εύκολα.
- Καταπραΰνει το άγχος: Λειτουργεί σαν «προσωπικός ψυχολόγος». Σε καθησυχάζει, σε κατευθύνει, σου δίνει κουράγιο.
- Ενισχύει τη μνήμη: Λες φωναχτά τι έχεις να κάνεις και το θυμάσαι καλύτερα.
- Αναπτύσσει την αυτογνωσία: Ακούς τις σκέψεις σου πιο καθαρά. Τι πραγματικά θες, τι σε αγχώνει, πού χρειάζεσαι στήριξη.
Ένα απλό κόλπο: μίλα στον εαυτό σου στο τρίτο πρόσωπο
Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά λειτουργεί. Αντί να πεις «πρέπει να ηρεμήσω», πες «η Μαρία (ή το όνομά σου) πρέπει να ηρεμήσει». Έρευνες δείχνουν ότι αυτό δημιουργεί ψυχολογική απόσταση από το πρόβλημα και βοηθά να σκεφτείς πιο αντικειμενικά. Είναι σαν να δίνεις συμβουλή σε κάποιον που αγαπάς.
Η Anne Wilson, ψυχοθεραπεύτρια και ερευνήτρια, λέει: «Όλοι έχουμε ανάγκη από έναν έμπιστο σύμμαχο. Τι πιο ασφαλές από το να είμαστε οι ίδιοι αυτός ο σύμμαχος για τον εαυτό μας;»
