Το σπίτι στο Πόρτο Χέλι που χτίστηκε για να είναι πολλά και πάντα ανοιχτό

ΒΙΟΛΕΤΤΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ ⸻ 31 JUL 2025

Πάνω από τον κόλπο της Βερβερόντας, σε ένα σημείο με πανοραμική θέα στον Αργολικό και τις Σπέτσες, βρίσκεται ένα σπίτι που μοιάζει να εντάσσεται διακριτικά στο τοπίο, αντί να προσπαθεί να ξεχωρίσει από αυτό.

Σχεδιάστηκε από το γραφείο Klab Architecture, με τον Κωνσταντίνο Λαμπρινόπουλο και την Κατερίνα Τσιτσιβά να συνυπογράφουν τη μελέτη και να συγκροτούν την κεντρική δημιουργική ομάδα του έργου.

Η κατοικία εντάσσεται στο τοπίο της Βερβερόντας με διακριτικότητα και καθαρότητα όγκων.

Το οικόπεδο είναι μακρόστενο, με ήπια κλίση στο μεγαλύτερο μέρος του και πιο απότομη πτώση στη δυτική πλευρά. Περιβάλλεται από πευκοδάσος, παρότι βρίσκεται εντός σχεδίου, μια σπάνια συνύπαρξη φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος. Η φύση δεν λειτουργεί απλώς ως σκηνικό, αλλά αποτελεί ενεργό στοιχείο της εμπειρίας του χώρου. Την ίδια στιγμή, οι αυστηροί πολεοδομικοί κανόνες, όπως η υποχρεωτική στέγη και οι περιορισμοί στα ανοίγματα, διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε ο σχεδιασμός.

Η γραμμική σύνθεση αναδεικνύει τη θέα προς τον Αργολικό και τις Σπέτσες.

Οι ιδιοκτήτες δεν ήθελαν απλώς να χτίσουν τέσσερις ξεχωριστές κατοικίες. Ζήτησαν ένα σπίτι που να μπορεί να αλλάζει μορφή ανάλογα με τις ανάγκες: να λειτουργεί ως τέσσερις μονάδες, αλλά και να μπορεί να ενοποιείται σε τρεις ή ακόμα και σε μία. Ένα σπίτι με την ευελιξία να προσαρμόζεται στο μέλλον, χωρίς να χάνει τη συνοχή του σχεδιασμού του.

Η σχεδιαστική λύση που έδωσε το γραφείο Klab Architecture ήταν να περιοριστεί το ισόγειο και να μεταφερθούν τα υπνοδωμάτια στον όροφο και στο υπόγειο. Με αυτόν τον τρόπο, το επίπεδο του ισογείου έμεινε πιο ελεύθερο για υπαίθριες δραστηριότητες. Πισίνες, αυλές και περάσματα δημιουργούν έναν χώρο στο μεταίχμιο: ούτε καθαρά εσωτερικός, ούτε εξωτερικός, αλλά κάτι ανάμεσα. Έναν χώρο φωτεινό, προστατευμένο, σχεδιασμένο για μια καθημερινότητα που κινείται με τον ρυθμό του φωτός και της ημέρας.

Οι πισίνες βρίσκονται στο κεντρικό επίπεδο, ενισχύοντας την εμπειρία του καλοκαιρινού βίου.

Η πέργκολα και οι ημιυπαίθριοι χώροι δημιουργούν ένα παιχνίδι σκιάς και φωτός καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.

Η αρχιτεκτονική σε αυτό το σπίτι βασίζεται κυρίως στη σχέση με το φως και τη σκιά. Οι ημιυπαίθριοι χώροι που δημιουργούνται κάτω από τον όροφο και η μακρόστενη πέργκολα λειτουργούν σαν φυσικά φίλτρα, ρυθμίζοντας την εμπειρία του ήλιου. Δεν προστατεύουν απλώς από τη ζέστη· προσφέρουν έναν τρόπο ζωής που ακολουθεί τον ρυθμό του ήλιου, των εποχών και της διάθεσης του ανθρώπου.

Οι εσωτερικοί χώροι του ισογείου είναι λιτοί και λειτουργικοί, με μεγάλα ανοίγματα που πλαισιώνουν τη θέα και φέρνουν το τοπίο μέσα στο σπίτι. Η ζωή μέσα αποκτά νόημα μέσα από τη σύνδεσή της με το έξω. Σε εξοχικές κατοικίες που χρησιμοποιούνται κυρίως το καλοκαίρι, ο υπαίθριος χώρος δεν είναι απλώς συμπληρωματικός, είναι το κέντρο της ζωής.

Τα μεγάλα ανοίγματα καδράρουν τη θέα και «σβήνουν» τα όρια μεταξύ μέσα και έξω.

Στον όροφο, τα υπνοδωμάτια είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους, αλλά οργανωμένα έτσι ώστε να εξυπηρετούν και την ιδιωτικότητα και τη λειτουργικότητα. Στις μεσαίες κατοικίες ενώνονται με ένα κοινόχρηστο μπαλκόνι, ενώ οι δύο ακραίες διαθέτουν μεγάλες ιδιωτικές βεράντες με τζακούζι. Η στέγη, αντί να περιορίσει τους χώρους, αξιοποιήθηκε δημιουργικά: φιλοξενεί μικρές σοφίτες, γωνιές παιχνιδιού και ξεγνοιασιάς για τα παιδιά.

Το υπόγειο δεν αντιμετωπίζεται ως σκοτεινός αποθηκευτικός χώρος, αλλά σχεδιάζεται ως κανονικό επίπεδο κατοίκησης. Μέσα από φωταγωγούς και διασκορπισμένες «αγγλικές αυλές», το φως φτάνει άπλετο στους χώρους, κάνοντάς τους φωτεινούς και ευχάριστους. Η κάτοψη δεν βασίστηκε μόνο στη λειτουργικότητα, σχεδιάστηκε με επίκεντρο το φως.

Το καθιστικό και η κουζίνα συνδέονται άμεσα με την αυλή, ενισχύοντας τη ρευστότητα των χώρων.

Ο κύριος όγκος των υπνοδωματίων μοιάζει να αιωρείται πάνω από τους πιο χαμηλούς χώρους, τα καθιστικά και τα κλιμακοστάσια, θυμίζοντας γέφυρα. Τα ανοίγματα είναι τοποθετημένα στον άξονα βορρά-νότου, επιτρέποντας τη φυσική κυκλοφορία του αέρα και δημιουργώντας δροσιά στο εσωτερικό. Ένα απλό και αποτελεσματικό σύστημα, τόσο παλιό και σοφό όσο και ο ίδιος ο τόπος.

Και καθώς το έδαφος στη δυτική πλευρά γίνεται πιο απότομο, η συμμετρία της σύνθεσης δίνει τη θέση της σε μια πιο ελεύθερη γεωμετρία. Το κτίριο ακολουθεί την κλίση, δημιουργεί επίπεδα και τοιχεία, και τελικά αναδεικνύει τη δύναμη και την ποικιλομορφία του ίδιου του τοπίου.

Τα υπνοδωμάτια του ορόφου διατηρούν την ιδιωτικότητά τους, με πρόσβαση σε ιδιωτικές ή κοινές βεράντες.

Στο επίπεδο του ισογείου, η πισίνα γίνεται σημείο αναφοράς για την καθημερινότητα το καλοκαίρι.

Οι σοφίτες στη στέγη προσφέρουν χώρο για ξεγνοιασιά και παιχνίδι.

Τελικά, αυτό το σπίτι δεν προσπαθεί να ξεχωρίσει, αλλά να ενταχθεί. Δεν επιβάλλεται στο τοπίο, αλλά συνομιλεί μαζί του. Είναι ένα σύνολο ανοιχτό στον χρόνο, στους ανθρώπους που θα το κατοικήσουν, και στη φύση που το περιβάλλει. Μια αρχιτεκτονική που δεν περιορίζεται στη μορφή, αλλά εκφράζεται μέσα από την αίσθηση που αφήνει: ότι εδώ, το φως δεν απλώς φωτίζει, καθοδηγεί. Κι η κατοίκηση δεν είναι δεδομένη, είναι επιλογή.