Nicolas Hubesch: Ο Γάλλος εικονογράφος που βρίσκει ομορφιά στο χάος της Αθήνας

Ο Nicolas Hubesch είναι ένας Γάλλος εικονογράφος που μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στο Παρίσι και την Αθήνα.

Απόφοιτος της École des Arts Décoratifs του Στρασβούργου, έχει εικονογραφήσει περισσότερα από σαράντα παιδικά βιβλία για σημαντικούς γαλλικούς εκδοτικούς οίκους. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η έμπνευσή του στρέφεται ολοένα και περισσότερο προς την Αθήνα, μια πόλη που τον γοητεύει με τις αντιθέσεις της και που έχει γίνει, σταδιακά, ο προσωπικός του καμβάς.

Ίσως γιατί, όπως λέει, ζωγραφίζει σαν να περπατά, και περπατά σαν να συλλέγει εικόνες. Για τον ίδιο, η τέχνη γεννιέται μέσα από την παρατήρηση, μέσα από τις στιγμές που σταματάς για λίγο και βλέπεις τον κόσμο όπως είναι. Στα έργα του, η Αθήνα δεν είναι κουρασμένη ούτε άσχημη. Είναι γεμάτη φως, ιστορίες και χρώμα. Οι ζωγραφιές του αποτυπώνουν ό,τι οι περισσότεροι από εμάς προσπερνάμε ή «κουκουλώνουμε». Όπως τις προσφυγικές γειτονιές, τα ξεφτισμένα νεοκλασικά, τις γάτες που κοιμούνται στο απογευματινό φως, τα νεκροταφεία, την απώλεια.

Πολλοί, ανάμεσά τους κι εμείς, τον γνωρίσαμε μέσα από τον λογαριασμό του στο Instagram, όπου καταγράφει στιγμιότυπα της πόλης με τη ματιά ενός περιπατητή. Από τη Νίκαια και τη Δραπετσώνα ως το πρώτο νεκροταφείο, που το αποκαλεί «κήπο της μνήμης», αναζητά, όπως εξομολογείται, τη γλυκύτητα μέσα στο χάος.

Τον φιλοξενούμε γιατί μας υπενθυμίζει πως η ομορφιά δεν βρίσκεται στα πράγματα, αλλά στο βλέμμα εκείνου που τα παρατηρεί.

Ο Nicolas Hubesch: Ο Γάλλος εικονογράφος που βλέπει την ομορφιά εκεί όπου οι άλλοι βλέπουν φθορά

Πολλοί Αθηναίοι βλέπουν μια πόλη κουρασμένη και χαοτική. Εσύ βλέπεις «ζωή» και χρώμα. Από πού πιστεύεις ότι προέρχεται αυτή η διαφορά στη ματιά;

Νομίζω πως έχει να κάνει με τη ζωή που ζει ο καθένας. Αν η καθημερινότητά σου είναι εξαντλητική και πιεσμένη, είναι φυσικό να βλέπεις γύρω σου εξάντληση και χάος. Όταν όμως απομακρύνεσαι για λίγο, το βλέμμα σου καθαρίζει. Βλέπεις ξανά όσα είχες πάψει να προσέχεις.

Εγώ νιώθω σαν ένας «αιώνιος τουρίστας» που μπορεί να προσφέρει στον εαυτό του την πολυτέλεια της παρατήρησης. Δεν χρειάζομαι φανταστικούς κόσμους για να αντέξω την πραγματικότητα .Mου αρκεί να εστιάσω σε ό,τι έχει όμορφο, ακόμη και μέσα στο λυπηρό, το φθαρμένο ή το ερειπωμένο. Αν καταφέρεις να δεις την ομορφιά γύρω σου, είτε σε ένα πρόσωπο είτε σε μια ξεθωριασμένη πρόσοψη, τότε και η ζωή σου γίνεται αμέσως πιο όμορφη.

Πώς δουλεύεις; Σχεδιάζεις επιτόπου ή «απομνημονεύεις» εικόνες και τις επαναφέρεις στο χαρτί αργότερα;

Για μένα κάθε σχέδιο ξεκινάει από έναν περίπατο. Ένα σημείο που με σταματά τυχαία, οι άνθρωποι που το διασχίζουν, το φως, τα φυτά, οι λεπτομέρειες. Μπαίνω σε μια κατάσταση έντονης παρατήρησης· φωτογραφίζω, σχεδιάζω, σημειώνω. Όταν επιστρέφω, ξανασχεδιάζω προσπαθώντας να αποτυπώσω όχι ακριβώς αυτό που είδα, αλλά αυτό που ένιωσα εκείνη τη στιγμή. Αν το σχέδιο καταφέρει να μεταφέρει εκείνο το συναίσθημα, τότε για μένα έχει πετύχει τον σκοπό του.

Στις δουλειές σου υπάρχει μια τρυφερότητα απέναντι σε θέματα που συχνά αποφεύγουμε να αγγίξουμε όπως τη φθορά, τα γηρατειά, την απώλεια. Τι σε οδηγεί σε αυτά;

Στον κόσμο υπάρχει μπόλικος χώρος για την ομορφιά, τη δύναμη, την επιτυχία, το κατόρθωμα. Εμένα μου αρέσει ακριβώς το αντίστροφο: η ατέλεια, η αδυναμία, η ευθραυστότητα, όπως στους ηλικιωμένους, ή στα παιδιά. Αυτή η ευθραυστότητα με αγγίζει και από εκεί αντλώ πιο συχνά το συναίσθημα για το οποίο μιλάω.

Είναι ένα συναίσθημα ενσυναίσθησης, αλληλεγγύης, ενώ η επίδειξη δύναμης γεννά μάλλον συναίσθημα αποκλεισμού, ζήλιας και φθόνου. Ξέρω καλά ότι όλα αυτά μπορεί να ακούγονται γλυκανάλατα, αλλά το αναλαμβάνω. Αν υπάρχει ένα μήνυμα που θέλω να περάσω μέσα από τη δουλειά μου, είναι αυτό της αγάπης, του σεβασμού και της κατανόησης για όσους δυσκολεύονται περισσότερο από εμάς.

Ποιο σημείο της Αθήνας σε εμπνέει περισσότερο αυτή την περίοδο;

Με ελκύουν πάντα οι περιφερειακές ζώνες γύρω από την Αθήνα, ιδιαίτερα προς τα Δυτικά, προς τον Πειραιά, τα Μανιάτικα, τη Νίκαια, τη Δραπετσώνα, όλη η ζώνη που διασχίζει η μπλε γραμμή του μετρό. Είναι φτωχές γειτονιές αλλά γεμάτες χρώματα και ιστορία, ιδιαίτερα η ιστορία των προσφύγων της Μικράς Ασίας, που δεν με αφήνει ποτέ ασυγκίνητο. Συχνά αναζητώ τις γωνιές όπου φωλιάζει η μνήμη, γι’ αυτό αγαπώ τόσο πολύ το Πρώτο Νεκροταφείο, αυτόν τον μεγάλο κήπο της μνήμης με όλα του τα φαντάσματα.

Τι σου λείπει από το Παρίσι και τι σε κάνει να νιώθεις πιο ελεύθερος εδώ;

Στο Παρίσι αγαπώ την ποικιλία, το μείγμα ανθρώπων, πολιτισμών, ιστοριών. Εκεί ξεχνάς από πού έρχεσαι και αποφασίζεις απλώς να είσαι Παριζιάνος. Αυτή η ταυτότητα σε απελευθερώνει από τις καταγωγές.

Η Αθήνα, πάλι, μου προσφέρει κάτι διαφορετικό. Τη δυνατότητα να ξεκινήσω από την αρχή. Να δοκιμάσω πράγματα που δεν θα τολμούσα στη Γαλλία, να φτιάξω μια νέα, πιο ελεύθερη εκδοχή του εαυτού μου.

Έχεις φτιάξει μια «ελληνική εκδοχή» του εαυτού σου; Νιώθεις περισσότερο Γάλλος που ζει στην Αθήνα ή Αθηναίος με γαλλική ματιά;

Νομίζω πως είμαι κάτι ενδιάμεσο. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο, αντιθέτως, το συμπληρώνει.

Αν έπρεπε να περιγράψεις την Αθήνα με τρεις λέξεις, ποιες θα ήταν;

Δύσκολη ερώτηση...Ίσως τέσσερις λέξεις φτάνουν: γλυκύτητα μέσα στο χάος. Αντιφατικό, αλλά και βαθιά αληθινό.

Υπάρχει κάτι καινούργιο που ετοιμάζεις αυτή την περίοδο;

Σκέφτομαι πάντα ένα ή περισσότερα βιβλία. Προτιμώ το βιβλίο από τον πίνακα, είναι πιο “δημοκρατικό”, γιατί μπορείς να το πάρεις σπίτι σου, να το ξεφυλλίσεις, να το ζήσεις. Αυτή την περίοδο δουλεύω πάνω σε νέα σχέδια, αναζητώντας τον κατάλληλο τίτλο που θα τα ενώσει σε μια ιστορία. Έχετε καμιά ιδέα;