Γραμμένη Οξυά: Το ορεινό χωριό της Ναυπακτίας με το πιο ποιητικό όνομα
Οι μέρες του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου αποτελούν ιδανική ευκαιρία για μικρές αποδράσεις, σε χωριά της χώρας, προκειμένου να αφήσουμε λίγο τον θόρυβο της πόλης και να απολαύσουμε τη φύση και την ησυχία.
Η χώρα μας από τα βόρεια μέχρι τα νότια, τα ανατολικά μέχρι τα δυτικά, έχει γωνιές, κάποιες διάσημες και αρκετά δημοφιλείς και άλλες πιο άγνωστες, μικρά διαμαντάκια, έτοιμα προς ανακάλυψη.
Ένα μέρος που αξίζει την προσοχή μας, αναμφισβήτητα, είναι η Γραμμένη Οξυά,ένα μικρό, αυθεντικό ρουμελιώτικο χωριό, «σκαρφαλωμένο» στις ανατολικές πλαγιές του όρους Οξυά, στην Αιτωλοακαρνανία.
Σε υψόμετρο γύρω στα 1.160 μέτρα, το χωριό αγναντεύει τα Βαρδούσια και πιο χαμηλά τον Εύηνο, με φόντο μια φύση που μοιάζει με ζωγραφιά. Παλαιότερα, το χωριό λεγόταν Σιτίστα, ίσως γιατί η γη της έδινε σιτηρά, όμως το 1927 πήρε το σημερινό του όνομα: Γραμμένη Οξυά. Ο δήμος Ναυπακτίας αναφέρει ότι το όνομα συνδέεται με έναν θρύλο. Πρωταγωνιστής αυτού ο αρχικλεφτοκαπετάνιος Τσαμ Καλόγερος που είχε τα λημέρια του στην Οξυά. Σε έναν απίστευτο ανεμοστρόβιλο, ο καπετάνιος πρόλαβε στο παραπέντε να πιαστεί από μια οξιά και γλίτωσε με 2 άλλους συντρόφους, ενώ άλλοι 2 χάθηκαν. Την οξιά, που τους έσωσε, χάραξε με το μαχαίρι του ο καπετάνιος και από τότε ονομάσθηκε Γραμμένη Οξυά.
Όταν, λοιπόν, οι κάτοικοι θυμήθηκαν τον θρύλο, έδωσαν στον τόπο το όνομα Γραμμένη Οξυά.
Το χωριό χωρίζεται σε δύο συνοικίες, το Επάνω Χωριό και το Κάτω Χωριό. Στο Κάτω Χωριό, αλλιώς Καλύβια, ανάμεσα στα ξωκλήσια Άγιος Δημήτριος και Αγία Μαρίνα, υπήρχε αρχαίος αιτωλικός οικισμός, όπως δείχνουν τα κατά καιρούς ευρήματα (τάφοι, αγαλματίδια, πίθοι, νομίσματα, πελεκημένοι λίθοι κτλ). Απέναντι ακριβώς από το Επάνω Χωριό, στην πλαγιά πέρα από το ποτάμι Σιτίστα στη θέση Παλιόδενδρα υπάρχει Μακεδονικός τάφος που οι ντόπιοι ονομάζουν Χωνοκλησιά ή Γονοκλησιά. Πρόκειται για ένα υπόσκαφο μνημείο μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, τάφος πιθανόν επιφανούς γαιοκτήμονα της περιοχής ή κάποιου περαστικού επιφανούς.
Όταν ταξιδέψετε στη Γραμμένη Οξυά, δεν θα παραλείψετε να επισκεφθείτε τον Άγιο Αθανάσιο, τον πολιούχο του χωριού.
Η Γραμμένη Οξυά δεν είναι απλώς ένας ορεινός προορισμός, είναι μια αυθεντική ρουμελιώτη εμπειρία. Μπορείτε να περπατήσετε στα μονοπάτια με τις οξιές και τα έλατα, να εξερευνήσετε τη συνοικία του Κάτω Χωριού ή απλώς να αφεθείτε στη σιωπή και στη δροσιά του βουνού. Τώρα τον χειμώνα, όταν νυχτώνει η ατμόσφαιρα γεμίζει μπλεγμένες μυρωδιές δένδρων και τζακιών.
Πώς να πάτε
Η Γραμμένη Οξυά είναι τελευταίο χωριό της Αιτωλοακαρνανίας πριν τα σύνορα με τη Φωκίδα και τη Φθιώτιδα.
Η Γραμμένη Οξυά απέχει περίπου τέσσερις ώρες από την Αθήνα, εάν επιλέξετε να κινηθείτε προς Λαμία. Όταν φτάσετε στη Μακρακώμη συνεχίστε προς το Γαρδίκι. Η διαδρομή αυτή είναι ιδανική τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, καθώς τον χειμώνα τα χιόνια συχνά δυσκολεύουν ή διακόπτουν την κυκλοφορία.
Σχεδόν μία ώρα παραπάνω είναι η διαδρομή μέσω Πάτρας και Ναυπάκτου.
