Επιτρέψτε μου να βάλω τα πράγματα σε μία σειρά
Ήταν 1964 όταν ο Robert Rosenthal αποφάσισε να κάνει ένα ιδιαίτερο πείραμα. Πήγε στο Spruce Elementary School του Νότιου Σαν Φρανσίσκο και αφού πήρε άδεια από τη διευθύντρια, ανακοίνωσε στους δασκάλους πως θα έβαζε τους μαθητές να κάνουν ένα τεστ με το όνομα “Harvard Test of Inflected Acquisition” και το οποίο ήταν φτιαγμένο για να αποκαλύπτει κάτι εξαιρετικό: Ποιοι μαθητές θα τα πήγαιναν περίφημα στα μαθήματα την επόμενη χρονιά.
Έτσι και έγινε! Όλοι οι μαθητές τους οποίους το τεστ με το παράξενο όνομα είχε ξεχωρίσει, διακρίθηκαν με τους μικρότερους σε ηλικία να έχουν την πιο μεγάλη βελτίωση, αφού ο μέσος όρος της βελτίωσης στα test IQ που τα “πρωτάκια” του σχολείου είχαν κάνει μέσα στο χρόνο, ήταν αυξημένος κατά 27 ολόκληρες μονάδες! Εκπληκτικό; Ναι, ειδικά αν ξέρεις όλη την αλήθεια πίσω από το πείραμα…
Ο Rosenthal είχε πει ψέματα για το τι ερευνούσε αλλά δεν το αποκάλυψε παρά μόνο όταν είχαν βγει τα προαναφερθέντα αποτελέσματα. Το τεστ “Harvard Test of Inflected Acquisition” δεν ήταν τίποτα παρά ένα συνηθισμένο IQ τεστ, που του είχαν αλλάξει όνομα και τα παιδιά που είχαν ξεχωρίσει σε αυτό, είχαν ξεχωρίσει όχι επειδή είχαν πετύχει κάτι, αλλά επειδή ο Rosenthal τα είχε διαλέξει τυχαία.
Πως γίνεται όμως ενώ το τεστ δεν ίσχυε και οι διακριθέντες ήταν τυχαία επιλεγμένοι, τα αποτελέσματα να επιβεβαίωσαν τις προβλέψεις; Αυτό μελετούσε ο Rosenthal μέσα από πείραμα. Η απάντηση που δόθηκε ήταν ότι η πίστη των δασκάλων στο δυναμικό των συγκεκριμένων μαθητών και όχι κάποιο έμφυτο πλεονέκτημα, ήταν η αιτία της βελτίωσης και αυτό είναι το ονομαζόμενο “Φαινόμενο του Πυγμαλίωνα” ή “Φαινόμενο του Rosenthal”.
Ποιες προσδοκίες έχεις από τον εαυτό σου; Ποια είναι η ιστορία που λες σε σένα για σένα;
Με απλά λόγια το συγκεκριμένο φαινόμενο λέει πως οι προσδοκίες που έχουμε από κάποιον, επηρεάζουν τις αποδόσεις του. Αν περιμένουμε συγκεκριμένες συμπεριφορές από ανθρώπους, τους αντιμετωπίζουμε διαφορετικά -και αυτή η διαφορετική αντιμετώπιση, είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει τη συμπεριφορά τους. Ο Rosenthal με την ομάδα του, ανακάλυψαν ότι η βελτίωση των μαθητών οφειλόταν στον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί τους είχαν αντιμετωπίσει επειδή περίμεναν να πετύχουν. Σε σύγκριση με τα άλλα παιδιά της τάξης, στα συγκεκριμένα δόθηκε περισσότερο feedback, δόθηκε περισσότερος χρόνος επίλυσης αποριών και γενικά έλαβαν περισσότερα χαμόγελα, περισσότερα νεύματα και περισσότερες χειρονομίες έγκρισης και επιβράβευσης σε σχέση με τους συμμαθητές τους. Με δυο κουβέντες; Όταν ένας δάσκαλος αντιμετώπιζε έναν μαθητή σαν να ήταν προορισμένος να πετύχει, ο μαθητής πετύχαινε.
Τώρα τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς;
Σημαίνουν ότι οι προσδοκίες που έχουμε εμείς από τον εαυτό μας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις επιδόσεις μας. Και λέω οι προσδοκίες από τον εαυτό μας, γιατί το πείραμα του Rosenthal, εκτός από τα παραπάνω έδειξε και δύο ακόμα πράγματα: Πρώτον ότι όλοι οι μαθητές της τάξης βελτιώθηκαν, απλά οι ξεχωριστοί βελτιώθηκαν πολύ περισσότερο από τους άλλους και δεύτερον ότι οι υψηλές προσδοκίες των δασκάλων από τα παιδιά των μεγαλύτερων τάξεων, δεν είχαν ιδιαίτερα μεγάλη επίδραση στις αποδόσεις τους. Αυτό σημαίνει πως όσο μεγαλώνουμε, αποκτούμε οι ίδιοι άποψη για το ποιοι είμαστε και οι προσδοκίες των άλλων για τον εαυτό μας, μας επηρεάζουν λιγότερο από ότι τις δικές μας.
Που μας πάει όλο αυτό; Ιδού…
Ποιες προσδοκίες έχεις από τον εαυτό σου; Ποια είναι η ιστορία που λες σε σένα για σένα; Η ζωή μας μοιάζει με μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία όπου ο κάθε ένας από εμάς δε ζει στον ένα και μοναδικό κόσμο, αλλά σε έναν κόσμο όπου ο ίδιος έχει κατασκευάσει και επιβεβαιώνει μέσα από τα δικά του νοητικά μοντέλα. Η τελική ερώτηση για κάθε ζωντανό άνθρωπο και ίσως η μόνη που έχει σημασία, είναι αυτή: Ποιος είσαι; Ποιος πιστεύεις ότι είσαι; Η ζωή μας είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τις απαντήσεις που δίνουμε σε αυτές τις δύο ερωτήσεις είτε το κάνουμε συνειδητά, είτε ασυνείδητα. Ποιο είναι το μυστικό; Ότι ο ρόλος που ενσαρκώνεις δεν είναι λαξευμένος σε πέτρα, αλλάζει και μπορείς ανά πάσα ώρα και στιγμή να πάρεις την απόφαση να γίνεις κάποιος άλλος. Ο τρόπος για να το καταφέρεις έχει δύο στάδια: Πρώτον αποφασίζεις ποιος θες να είσαι και δεύτερον κάθε μέρα βάζεις τα δυνατά σου για να κάνεις τις επιλογές και τις συμπεριφορές που θα έκανες αν ήσουν ήδη εκείνος που θες να γίνεις. Δεν είμαστε τίποτα περισσότερο από τον ηθοποιό που υποκρίνεται το ρόλο που φέρει το όνομα μας. Το ποιος είναι ο ρόλος όμως, είναι δική μας απόφαση και όχι κάποιου άγνωστου ουράνιου συγγραφέα.
Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι εκείνα που περιμένεις από σένα, αργά η γρήγορα θα τα κάνεις γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που μπόρεσε ποτέ να ξεπεράσει τα standards της εικόνας που είχε για τον εαυτό του. Με άλλα λόγια, είμαστε ο Πυγμαλίωνας, είμαστε το άγαλμά του και είμαστε και η θεά όπου θα το μεταμορφώσει σε άνθρωπο. Εσύ ποιες επιλογές θα κάνεις;
Εις το επανιδείν,
Κωνσταντίνος
Ο Κωνσταντίνος Καρυπίδης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων, life coach και επαγγελματίας Optimizer.
Για περισσότερα επισκεφθείτε το www.theoptimizer.gr