Φανταστείτε ότι βρίσκεστε σε μία βιβλιοθήκη και περιμένετε στην ουρά για να βγάλετε φωτοτυπίες στο μοναδικό μηχάνημα που είναι διαθέσιμο εκεί. Λίγο πριν έρθει η σειρά σας, νιώθετε ένα ευγενικό χτύπημα στον ώμο και ακούτε μία φωνή να σας λέει: «Με συγχωρείτε έχω πέντε σελίδες. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό;»
Τι απαντάτε;
Αυτό ακριβώς ήταν το πείραμα που έγινε γνωστό ως το Copy Machine Study το 1977 από την ψυχολόγο του Harvard Ellen Langer και την ομάδα της. Το πείραμα έλαβε χώρα στο City University της Νέας Υόρκης, όπου οι ερευνητές πλησίαζαν άτομα σε αναμονή για το φωτοτυπικό μηχάνημα και τους έκαναν μία από τις ακόλουθες τρεις ερωτήσεις:
ΕΡΩΤΗΣΗ #1
«Με συγχωρείτε έχω πέντε σελίδες. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό;»
ΕΡΩΤΗΣΗ #2
«Με συγχωρείτε έχω πέντε σελίδες. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό γιατί έχω να βγάλω φωτοτυπίες;»
ΕΡΩΤΗΣΗ #3
«Με συγχωρείτε έχω πέντε σελίδες. Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω το φωτοτυπικό γιατί βιάζομαι;»
Ποιες οι διαφορές των τριών περιπτώσεων; Φαντάζομαι είναι προφανείς… Στην πρώτη έχουμε μόνο το αίτημα, στη δεύτερη έχουμε έναν αληθινό λόγο (αν και αναρωτιέμαι τι άλλο θα μπορούσε κάποιος να κάνει με ένα φωτοτυπικό και πέντε σελίδες) και στην τρίτη έχουμε μία ψεύτικη αιτία. Ποια τα αποτελέσματα;
Στην πρώτη περίπτωση το εξήντα τοις εκατό (60%) των ερωτηθέντων έδωσε προτεραιότητα, στη δεύτερη το ενενήντα τέσσερα τοις εκατό (94%) και στην τρίτη περίπτωση, ω ναι, το ενενήντα τρία τοις εκατό των ερωτηθέντων (93%)! Απίστευτο; Τι έκανε τη διαφορά όμως;