Η μεγάλη επιστροφή του Fondation Cartier -Το εμβληματικό μουσείο ανοίγει ξανά, απέναντι από το Λούβρο
Μετά από πολυετείς εργασίες ανακαίνισης, το μουσείο σύγχρονης τέχνης Fondation Cartier ανοίγει ξανά τις πόρτες του σε νέα έδρα, ακριβώς απέναντι από το Λούβρο, στο Παρίσι.
Η ανανεωμένη βάση του, σε ένα επιβλητικό κτίριο του 19ου αιώνα, συνδυάζει την ιστορία με μια πρωτοποριακή αρχιτεκτονική προσέγγιση που υπόσχεται μια νέα εμπειρία για τους επισκέπτες. Το κτίριο, που κάποτε λειτουργούσε ως ξενοδοχείο και πολυκατάστημα, μεταμορφώθηκε ριζικά από τον βραβευμένο με Πρίτσκερ αρχιτέκτονα Ζαν Νουβέλ.
Ο ίδιος περιγράφει το έργο του ως έναν «βιομηχανικό καθεδρικό» που αποτελείται από ευέλικτους, αρθρωτούς χώρους. Η έκταση των 6.500 τετραγωνικών μέτρων διαθέτει ψηλά παράθυρα που ενθαρρύνουν τη διαφάνεια και συγχέουν τα όρια ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό περιβάλλον.
Πώς είναι ο νέος χώρος του Fondation Cartier στο Παρίσι
Ο χώρος εκθέσεων γίνεται ένα σκηνικό όπου η ζωή της πόλης, οι περαστικοί και η κίνηση των οχημάτων λειτουργούν ως φυσική θεατρική υπόκρουση. Το φως του ήλιου εισέρχεται άφθονο μέσω των γυάλινων οροφών κοντά στην είσοδο, δημιουργώντας μια φωτεινή ατμόσφαιρα.
Ο διευθυντής του μουσείου, Κρις Ντερκόν, περιγράφει στο CNN τον σχεδιασμό ως «διάλογο με την ιστορία και το αστικό πλαίσιο της πόλης». Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι το σύστημα πέντε κινητών μεταλλικών πλατφορμών που μπορούν να ρυθμιστούν σε πολλαπλές διαμορφώσεις, επιτρέποντας την αναδιάταξη των εκθεσιακών χώρων και την ανανέωση της εμπειρίας των επισκεπτών.
Ο Ματιέ Φορέστ, διευθυντής παραγωγής και αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στα στούντιο του Ζαν Νουβέλ, εξηγεί ότι «τίποτα δεν είναι μόνιμο, ούτε το πάτωμα ούτε οι τοίχοι ούτε η οροφή. Την επόμενη φορά η πλατφόρμα μπορεί να είναι πιο ψηλά ή πιο χαμηλά και η οπτική γωνία θα αλλάξει τελείως».
Οι εκτεθειμένοι ιμάντες και οι τροχαλίες θεωρούνται «ζωντανά εργαλεία» για τους καλλιτέχνες και τους επιμελητές, προσφέροντας νέες δυνατότητες παρουσίασης.
Οι πλατφόρμες επιτρέπουν διαφορετικές οπτικές γωνίες ενός έργου, όπως το εντυπωσιακό υφαντό της Κολομβιανής Ολγά ντε Αμαράλ, «Muros en rojos». Η θέα από το επίπεδο του δαπέδου αποκαλύπτει τις λεπτομέρειες των χιλιάδων λωρίδων από μαλλί και τρίχες αλόγου.
Από ψηλότερα, το ίδιο έργο μετατρέπεται σε ένα φθινοπωρινό ψηφιδωτό σε αποχρώσεις κεχριμπαριού, κόκκινου και ώχρας, που παραπέμπει στο τοπίο της γενέτειράς της, τη Μπογκοτά.
Η Γαλλίδα κριτικός τέχνης Εμιλί Μπες, επισημαίνει ότι «η σύγχρονη τέχνη παίρνει πολλές και διαφορετικές μορφές. Για να παρουσιαστούν όλες, χρειάζεται ένας χώρος που προσαρμόζεται».
Η έκθεση «Exposition Générale» εγκαινιάζει το μουσείο
Η έκθεση «Exposition Générale», που εγκαινιάζει το μουσείο, τιμά την ιστορία του κτιρίου, πρώην πολυκαταστήματος του 19ου αιώνα, παρουσιάζοντας καλλιτεχνικά έργα που εξερευνούν την αρχιτεκτονική, τον ζωντανό κόσμο, τις τεχνικές και τα υλικά, καθώς και τη σχέση επιστήμης και τέχνης.
Το Fondation Cartier, με κόστος ανακαίνισης που ξεπέρασε τα 230 εκατομμύρια ευρώ, αποτελεί σημαντικό πυλώνα στη σύγχρονη γαλλική σκηνή τέχνης. Από την ίδρυσή του το 1984 υπό την ηγεσία του Αλέν Ντομινίκ Περέν, ήταν η πρώτη εταιρική βάση που προώθησε την σύγχρονη τέχνη στη Γαλλία, ανοίγοντας το δρόμο για ιδρύματα όπως το Fondation Louis Vuitton και τη Bourse de Commerce του Φρανσουά Πινό.
Ο πρόεδρος της γαλλικής ομάδας της Ένωσης Διεθνών Τεχνοκριτικών, Φαμπιέν Σιμόντ, επισημαίνει ότι «σε αντίθεση με άλλες χώρες, η πολιτιστική υποστήριξη στη Γαλλία ήταν παραδοσιακά κρατική. Η Cartier έδειξε ότι υπήρχε κι άλλος δρόμος».
Παρόλο που η σχέση πολυτελών brand με τα πολιτιστικά ιδρύματα μπορεί να προκαλεί αντιδράσεις, όπως όταν το Grand Palais ονόμασε είσοδο προς τιμήν της Gabrielle (Coco) Chanel, η Μπες τονίζει ότι «η πολυτέλεια και η τέχνη έχουν κοινές ρίζες ως βάσεις δημιουργίας και τεχνογνωσίας».
Η έκθεση παρουσιάζει 600 έργα από 100 διεθνείς καλλιτέχνες, από τον Ντέιβιντ Λιντς και την Πάτι Σμιθ μέχρι τον Κονγκολέζο Μπούντις Ισέκ Κινγκέλεζ και τον Κινέζο Cai Guo-Qiang. Για τον Ζαν-Κριστόφ Καστελέν, διευθυντή του περιοδικού Le Journal des Arts, το μουσείο ξεχωρίζει επειδή «ανακαλύπτει διεθνή ταλέντα που ισορροπούν ανάμεσα στους εμπορικούς καλλιτέχνες και τους πιο πειραματικούς».
Το νέο μουσείο, πέντε φορές μεγαλύτερο από τον προηγούμενο χώρο του, και η θέση του δίπλα στο Λούβρο, αναμένεται να προσελκύσει καινούργιο κοινό, ιδιαίτερα τουρίστες. Όπως σχολιάζει ο Φαμπιέν Σιμόντ, «το Fondation Cartier κινείται προς το κέντρο του Παρισιού, όπως και η ίδια η πόλη επανέρχεται στο παγκόσμιο καλλιτεχνικό προσκήνιο».
Η έκθεση «Exposition Générale» θα διαρκέσει έως τον Αύγουστο του 2026.
