Yves Saint Laurent: Το συνεσταλμένο αγόρι που άλλαξε για πάντα τη μόδα
Με αφορμή την κατάκτηση της πρώτης θέσης των πιο hot fashion brand παγκοσμίως, αξίζει να γνωρίσουμε την ιστορία του οίκου Yves Saint Laurent όπως ακριβώς ξεκίνησε από ένα ονειροπόλο αγόρι στο Οράν της Αλγερίας.
Η δεκαετίες του ’60 και του ’70 υπήρξαν καθοριστικές για την διαμόρφωση της βιομηχανίας της υψηλής ραπτικής όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Δεν ήταν μόνο εποχές έντονων πολιτικών και κοινωνικών ανακατατάξεων, αλλά και δεκαετίες όπου η σύγκρουση και η συνύπαρξη διαφορετικών δημιουργικών πεδίων γέννησαν ισχυρές προσωπικότητες με πολλά ταλέντα.
Χωρίς αυτήν την εποχή, η μόδα δεν θα είχε γνωρίσει την άνοδο εμβληματικών μορφών όπως είναι η Άννα Γουίντουρ, ο Karl Lagerfeld ή ο Yves Saint Laurent. Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως ο Yves Saint Laurent ίσως υπήρξε ο πιο επιδραστικός σχεδιαστής του 20ού αιώνα.
Ένα παιδί που γινόταν στόχος επειδή έκανε όνειρα
Ο Yves Saint Laurent μεγάλωσε τη δεκαετία του 1940 στο Οράν της γαλλικής Αλγερίας. Από μικρή ηλικία, υπήρξε ένα εσωστρεφές και ντροπαλό παιδί, γεμάτο όμως αποφασιστικότητα, αυτογνωσία και μια ξεκάθαρη δημιουργική κατεύθυνση. Ονειροπόλος και ευαίσθητος, συχνά γινόταν στόχος εκφοβισμού στο σχολείο, μια εμπειρία που τον τραυμάτισε βαθιά και αργότερα εμφανίστηκε ως κατάθλιψη.
Το 1954, ο Saint Laurent γράφτηκε στη φημισμένη École de la Chambre Syndicale de la Couture Parisienne (ECSCP), τη σημαντικότερη σχολή υψηλής ραπτικής στο Παρίσι εκείνη την εποχή. Ωστόσο, έμεινε εκεί μόλις τρεις μήνες, καθώς το υπερβολικά «παραδοσιακό» πρόγραμμα σπουδών δεν ταίριαζε με τη δημιουργική του ιδιοσυγκρασία.
Μετά από αυτή τη σύντομη εμπειρία, τα σχέδιά του έφτασαν στα χέρια του Michel de Brunhoff, του τότε αρχισυντάκτη της Vogue στο Παρίσι, ο οποίος εντυπωσιάστηκε από τις ομοιότητες των δημιουργιών του με τη νέα Α-γραμμή του Dior.
Μία νέα εποχή αρχίζει για την μόδα
Η εντύπωση που του προκάλεσε ο νεαρός δημιουργός ήταν τόσο ισχυρή, που τον επόμενο χρόνο ο Saint Laurent προσλήφθηκε ως βοηθός του ίδιου του Christian Dior, που συνεργάστηκε άμεσα με τον θρυλικό σχεδιαστή.
Την ίδια περίοδο, η γαλλική μόδα γνώριζε μια νέα γενιά ταλέντων. Συγκεκριμένα, ο Karl Lagerfeld, τέσσερα χρόνια μεγαλύτερός του και επίσης απόφοιτος της ίδιας σχολής, βρισκόταν στην ίδια τροχιά επιτυχίας. Και οι δύο σχεδιαστές σύχναζαν στα ίδια καλλιτεχνικά σαλόνια του Παρισιού, περιβαλλόμενοι από δημιουργούς, μοντέλα και διανοούμενους της εποχής.
Το 1957, ο Christian Dior πέθανε ξαφνικά από καρδιακή προσβολή κατά τη διάρκεια της διαμονής του στο Μοντεκατίνι της Ιταλίας. Προς έκπληξη όλων όμως, είχε ήδη ορίσει τον Saint Laurent ως διάδοχό του στον οίκο Dior και τότε ήταν η περίοδος που ο νεαρός σχεδιαστής γνώρισε τον Pierre Bergé, επιχειρηματία και στενό φίλο του Dior. Η γνωριμία των δύο ανδρών εξελίχθηκε γρήγορα σε μια έντονη προσωπική και επαγγελματική σχέση που διήρκεσε σχεδόν δύο δεκαετίες και μιλάμε για μια σχέση γεμάτη έμπνευση, πάθος, αλλά και πολλά σκαμπανεβάσματα.
Η γνωριμία και η σχέση με τον Pierre Bergé
Σε συνέντευξή του στο The Talk, ο Pierre Bergé είχε αναφέρει για την πρώτη του συνάντηση με τον Yves Saint Laurent: «Για μένα, η μόδα δεν ήταν τέχνη. Στα μάτια μου ήταν απλώς ένας τρόπος να βγάζεις χρήματα.»
Όταν ο δημοσιογράφος τον ρώτησε αν γνωρίστηκαν για πρώτη φορά στην κηδεία του Christian Dior, ο Bergé απάντησε: «Μπορεί κανείς να μας δει και τους δύο σε μια φωτογραφία ανάμεσα στους πενθούντες, αλλά στην πραγματικότητα γνωριστήκαμε σε ένα δείπνο που είχε οργανώσει η Marie-Louise Bousquet. Είχα πάει να τον συγχαρώ λίγες μέρες μετά την παρουσίαση της πρώτης του συλλογής για τον Dior. Έξι μήνες αργότερα, ζούσαμε ήδη μαζί.»
Καθ’ όλη τη διάρκεια της σχέσης τους, ο Bergé ανέπτυξε μια έντονα προστατευτική στάση απέναντι στον Saint Laurent, σε σημείο που πολλοί τον αποκαλούσαν χαριτολογώντας «σωματοφύλακά» του. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά τη γνωριμία τους, το ζευγάρι χώρισε το 1976, αλλά παρέμειναν στενοί φίλοι και συνεργάτες για όλη τους τη ζωή.
Εδώ αξίζει να πούμε ότι αυτός ο χωρισμός, σηματοδότησε την πιο σκοτεινή και ταραχώδη περίοδο του Saint Laurent. Ο σχεδιαστής βυθίστηκε σε βαθιά κατάθλιψη και εργαζόταν σε τόσο μεγάλο βαθμό που οδηγούνταν σε εξάντληση. Εκτός από αυτά, δεν άργησε να βρεθεί στον δρόμο των εξαρτήσεων και των επιβλαβών ουσιών. Όπως ήταν λογικό, αυτή η περίοδος συναισθηματικής αστάθειας και αυτοκαταστροφής επηρέασε βαθιά τη ζωή και τη δημιουργία του. Ωστόσο, παρά τις δυσκολίες, ο Yves Saint Laurent παρέμεινε σύμβολο δημιουργικότητας, ευαισθησίας και επανάστασης στη μόδα. Έφυγε από τη ζωή το 2008, ύστερα από μάχη με καρκίνο στον εγκέφαλο, αφήνοντας πίσω του μια ανεκτίμητη κληρονομιά που άλλαξε για πάντα τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την υψηλή ραπτική.
Η κορύφωση της καριέρας και η γέννηση του οίκου Yves Saint Laurent
Η καριέρα του Yves Saint Laurent υπήρξε γεμάτη από εμβληματικές στιγμές, τόσες που καμία αναδρομή δεν θα μπορούσε να τις χωρέσει όλες. Ωστόσο, στα 47 του χρόνια ο σχεδιαστής κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρο μιας ζωής. Το 1962, με την πολύτιμη στήριξη του Pierre Bergé, αποδεσμεύτηκε οριστικά από τον οίκο Dior και ίδρυσε τον δικό του ομώνυμο οίκο μόδας, σηματοδοτώντας τη γέννηση ενός νέου κεφαλαίου στην ιστορία της υψηλής ραπτικής. Στο απόγειο της καριέρας του, θεωρούνταν από πολλούς ο σημαντικότερος σχεδιαστής του 20ού αιώνα.
Ανάμεσα στις πιο εμβληματικές δημιουργίες του ξεχωρίζει το φόρεμα Mondrian, εμπνευσμένο από τους πίνακες του Ολλανδού καλλιτέχνη Piet Mondrian και του Ρώσου-Γάλλου μοντερνιστή Serge Poliakoff. Το σχέδιο αυτό, με τις καθαρές γραμμές και τα γεωμετρικά μπλοκ χρώματος, θεωρήθηκε επαναστατικό και παραμένει έως σήμερα σύμβολο της δημιουργικής ιδιοφυΐας του Saint Laurent.
Μετά τον θάνατο του Dior, ο Saint Laurent υιοθέτησε μια ριζοσπαστικά διαφορετική φιλοσοφία. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ίδιο ένα φόρεμα δεν έπρεπε πλέον να ορίζεται από το σχήμα του. Επηρεασμένος από τη μητέρα του, Lucienne, πίστευε ότι η άνεση και η κομψότητα μπορούν να συνυπάρχουν κι έτσι κατάργησε τα στενά κορσάζ και τα σφιχτές ζώνες που περιόριζαν το γυναικείο σώμα, απελευθερώνοντας τη σιλουέτα και ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή στη γυναικεία μόδα.
Ήταν από τους πρώτους μάλιστα που κόντυνε τα φορέματα και που έντυσε τις γυναίκες με φαρδιά ναυτικά παντελόνια, που εισήγαγαν το γυναικείο κοστούμι (pantsuit) και που τόλμησαν να παρουσιάσουν το γυναικείο στήθος στην πασαρέλα, όχι ως κάτι σεξουαλικοποιημένο και προκλητικό αλλά ως δήλωση ελευθερίας. Με λίγα λόγια έκανε την υψηλή ραπτική πιο απλή, πιο έξυπνη, πιο ουσιαστική.
Πέρα όμως από τα ρούχα, ο Saint Laurent χρησιμοποίησε τη μόδα για να προκαλέσει κοινωνικούς κανόνες και να ανατρέψει αντιλήψεις γύρω από το φύλο και την ταυτότητα. Με τη δημιουργική του τόλμη αναδιαμόρφωσε τα όρια του «αρσενικού» και του «θηλυκού», καθιερώνοντας μια νέα, πιο ελεύθερη έκφραση του στιλ που συνεχίζει να εμπνέει μέχρι σήμερα.
Όταν το Yves Saint Laurent μετονομάστηκε σε Saint Laurent Paris
Εδώ και μία δεκαετία περίπου, η Yves Saint Laurent ανακοίνωσε επίσημα την αλλαγή ονόματος σε Saint Laurent Paris. Η αλλαγή αυτή σηματοδότησε τότε και την επίσημη ανάληψη των δημιουργικών καθηκόντων από τον Hedi Slimane, στο γυναικείο show του οίκου στο Παρίσι, που θα πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2012. Ωστόσο, το ιστορικό λογότυπο YSL βλέπουμε ότι παρέμεινε αλώβητο όλα αυτά τα χρόνια πάνω στα προϊόντα του οίκου, συμπεριλαμβανομένης της σειράς ομορφιάς που διαχειρίζεται η L’Oréal.
Αν και η αφαίρεση του «Yves» δεν έχει ιδιαίτερη συμβολική σημασία, το όνομα «Saint Laurent» χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια καθώς πρόκειται ουσιαστικά για μια εξέλιξη του branding, χωρίς να υποδηλώνει σημαντικές αλλαγές στον οίκο. Αντίθετα, όπως σημειώνει το WWD, η σειρά των έτοιμων ρούχων της Yves Saint Laurent είχε ονομαστεί αρχικά Saint Laurent Rive Gauche όταν δημιουργήθηκε το 1966, με την προσθήκη του «Paris» να αντικαθιστά σήμερα το «Rive Gauche». Πλέον, ο οίκος αποτελεί το κορυφαίο brand στην λίστα του Lyst με τα πιο hot και δημοφιλή brand στον κόσμο.
