Η Lily Allen και η Nieves González επαναπροσδιορίζουν την έννοια της γυναικείας ταυτότητας μέσα από την Tέχνη
Μετά από 7 χρόνια απουσίας η Lily Allen επέστρεψε στη δισκογραφία με το καταιγιστικό άλμπουμ “West End girl”. Η καλλιτέχνης, γνωστή για το χειμαρρώδες ύφος της, τραγουδά για την προδοσία και την αποκαθήλωση του γάμου της με τον ηθοποιό David Harbour, με τολμηρές λεπτομέρειες στους στίχους της και διάχυτο το ψευδώνυμο Madeline, ευθεία αναφορά στην πιο πρόσφατη πέτρα του σκανδάλου, που έσπευσαν να εντοπίσουν οι fans της.
Για αυτή την επιστροφή-κάθαρση, το εξώφυλλο του άλμπουμ της είναι ένα πορτρέτο γεμάτο συμβολισμούς. Η Allen αναπαρίσταται ως η ενσάρκωση της αντοχής, της ήρεμης δύναμης που έρχεται να πάρει πίσω την πληγωμένη της δυναμική.
Η ωμή και χωρίς φίλτρα μουσική για μια ζωή βιωμένη δημόσια που διαμορφώθηκε ιδιωτικά συνταιριάζεται με μια απεικόνιση ανάλογης περιπλοκότητας. Η Nieves González, η Ισπανίδα καλλιτέχνιδα γνωστή για τις, κλασικής αισθητικής, ελαιογραφίες της, που συνδυάζουν το κιαροσκούρο με τη σύγχρονη ενσυνείδηση, κλήθηκε να διαμορφώσει την οπτική ταυτότητα του cover. Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Σεβίλλης, η González, που ξεκίνησε να ζωγραφίζει στα επτά της χρόνια και έκτοτε δεν σταμάτησε ποτέ, έχει καταφέρει να ξεχωρίσει ήδη σε διεθνές επίπεδο. Όπως η Allen δεν επιδιώκει να εκλεπτύνει και να εξωραΐσει την πραγματικότητα, έτσι και η ζωγράφος ακολουθεί την ίδια αρχή στον τρόπο που αποδίδει τα πρόσωπα.
Οι μορφές της αναδύονται από την εικαστική γλώσσα του μπαρόκ και τους Μεγάλους Δασκάλους του 16ου και του 17ου αιώνα, παραμένοντας απόλυτα επίκαιρες. Η μετέωρη νεωτερικότητα, που πηγάζει από την ιστορία αποτελεί την ιδιαίτερη υπογραφή της. Σημεία αναφοράς της ο José de Ribera και ο Francisco de Zurbarán, για την πλούσια και διεισδυτική πινελιά τους.
Η ίδια, όπως εξήγησε σε συνέντευξή της στο Wallpaper* ήρθε σε επαφή με την καλλιτεχνική διευθύντρια του project για την Allen, Leith Clark, η οποία ένιωσε ότι η δουλειά της ευθυγραμμιζόταν απόλυτα με το όραμά της για την εικόνα του άλμπουμ. Η González δέχτηκε χωρίς δεύτερη σκέψη καθώς “η μουσική είναι μια από τις μεγαλύτερες πηγές έμπνευσής της”.
Στο πορτρέτο της βλέπουμε την Allen με σύγχρονο καπιτονέ μπουφάν σε στιλ puffer, το λεπτό στρίφωμα ενός φορέματος lingerie και μπότες πουά, καθισμένη γαλήνια με ένα βαθύ σκοτεινό φόντο να την περιβάλλει. Η στάση της αβίαστη. Το φως απαλό αλλά συγκεκριμένο, σχεδόν αμείλικτο. Ακόμα και το καπιτονέ πανωφόρι, επαναλαμβανόμενο μοτίβο στο έργο της González, δεν υπάρχει τυχαία. Ένα απαλό περίβλημα με περίτεχνη υφή, συνδέεται αλληγορικά με την έννοια της ζεστασιάς και της προστασίας. Στην Lilly Allen γίνεται μια δήλωση παρουσίας: μια επιλεγμένη ασπίδα και μια μορφή ετοιμότητας.
Όπως εξηγεί η καλλιτέχνης: “ήθελα να θυμίσω όλα όσα ορίζουν ένα κορίτσι από το Γουεστ Εντ και που βλέπω να αντανακλώνται, επίσης στη Lilly. Δύναμη, ισχύ και σοφία. Η οικειότητα του παρατηρητή προκύπτει από το άμεσο βλέμμα και από τη χαλαρή, καθημερινή της πόζα”. Η έννοια του κοριτσιού από τη συνοικία γίνεται ένα προσωπικό καταφύγιο. Μια γυναίκα που έχει ζήσει, έχει μάθει και μιλά για τον εαυτό της. Σε αυτό το πορτρέτο, η Allen δεν εξηγεί, απλώς υπάρχει με τους δικούς της όρους.
González μια σύγχρονη Καραβάτζιο
Τόσο το εξώφυλλο της Lilly Allen όσο και τα πορτρέτα της González ευρύτερα αναγνωρίζονται από τους κριτικούς για αυτή την ιδιότυπη συνομιλία τους με το παρελθόν. Η ίδια έχει ορίσει το δικό της εικαστικό πεδίο, εκεί όπου η μνήμη συναντά αδιαμεσολάβητα το παρόν, αποκαλύπτοντας ποιητικά την ανατομία του.
Για την επιμελήτρια Victoria Rivers, “βαθιά ριζωμένες στον κανόνα της ιστορίας της τέχνης, οι συνθέσεις της González ασχολούνται κριτικά με αυτήν την κληρονομιά, δημιουργώντας μια παραγωγική ένταση μεταξύ του κατεκτημένου και του δυνητικού. Στα έργα της, “το κλασικό υφίσταται μια σκόπιμη μεταμόρφωση, μετατρέποντας το οικείο σε κάτι ανησυχαστικό και προκλητικό”. Η καινοτόμα αισθητική της προκύπτει μέσα από τη διερεύνηση της ιστορικής αφήγησης.
Κάθε πίνακας λειτουργεί “ως νεύμα μέσα σε ένα ευρύτερο εννοιολογικό πλαίσιο, τοποθετώντας τη δυτική εικαστική κληρονομιά όχι ως ένα στατικό μουσειακό παραδεδεγμένο, αλλά ως ζωντανή ύλη επιρρεπή σε μετασχηματισμoύς”. Το έργο της González επιτυγχάνει τον διαγενεακό διάλογο, αποτελώντας το έδαφος όπου συγκλίνει το ιερό με το αιρετικό, φωτογραφίζοντας την αντίφαση της ανθρώπινης φύσης.
Η καλλιτέχνης αντιστέκεται στον παθητικό σεβασμό, δημιουργώντας συνθέσεις που λειτουργούν ως χώροι έντασης και διάδρασης. Κάτω από την επιφάνεια του έργου της βρίσκεται ένα δίκτυο εικόνων, που οδηγούν σε νέες ερμηνείες και νοήματα συνδεδεμένα με το ρεύμα της σύγχρονης ζωής.
Η εστίαση στο ισπανικό μπαρόκ είναι εσκεμμένη. Οι δραματικές αντιθέσεις σκιάς και φωτός δεν υπηρετούν μόνο την αίσθηση του μεγαλείου. Δημιουργούν τον χώρο όπου η πραγματικότητα και η φαντασία συναντώνται. Το νόημα αναδύεται μέσα από κάθε επίστρωση, που κρύβει συσσώρευση γνώσης και χρόνου.
Η μουσική και η ζωγραφική μεταχειρίζονται τη μνήμη διαφορετικά. Η πρώτη συγκινεί ενώ η δεύτερη εκλύει αισθήματα μέσα από τη στατικότητά της. Η ισορροπία με τη μουσική της Allen βρέθηκε μέσα από έναν κοινό κώδικα. “Την αφήγηση της περιπλοκότητας του να είσαι γυναίκα, του να δέχεσαι τους επικαθορισμούς χρόνων, επιβάλλοντας τους δικούς σου κανόνες”, όπως εξήγησε η ίδια η González.
Κι αυτό απηχεί σε αυτό το διαχρονικό της πορτρέτο. Ένα πορτρέτο με τον δικό του θηλυκό συναισθηματικό ορίζοντα. Εξομολογητικό και καλά δομημένο. Οι ελαιογραφίες της νεαρής ζωγράφου είναι μία πράξη διαχρονικότητας. Το ζωγραφικό της έργο, όπως και η μουσική της Allen, απαθανατίζει την κυριαρχία της γυναίκας πάνω στον ίδιο της τον εαυτό. Δεν είναι η κολακευτική απεικόνιση μιας διασημότητας, αλλά η εικόνα μιας γυναίκας που ορίζει την υπόστασή της.
