Τα «τρελά χρόνια» της Coco Chanel: Η μόδα ως πράξη ελευθερίας στη Ριβιέρα του ’20
Για να είναι κανείς αναντικατάστατος οφείλει να είναι διαφορετικός...Με αυτή την ανυπότακτη στάση ζωής, η Coco Chanel οραματίστηκε την εικόνα της νέας ανεξάρτητης γυναίκας, απελευθερώνοντάς την μέσα από την επινόηση μιας αθλητικής ένδυσης αμιγώς θηλυκής.
Η έκθεση "Les Années folles de Coco Chanel" στο Νέο Εθνικό Μουσείο του Μονακό (Nouveau Musée National de Monaco), γνωστό και ως Villa Paloma, διερευνά την παραγωγική περίοδο της σημαντικότερης σχεδιάστριας του 20ου αιώνα, την ανέμελη εποχή της νεότητας στην Κυανή ακτή των ‘20s.
Περισσότερα από 200 αντικείμενα και κυρίως σχέδιά της, σχεδόν άγνωστα μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τον Διευθυντή του Μουσείου Björn Dahlström, στοιχειοθετούν έναν ζωντανό διάλογο. Ρούχα 100 χρόνων και πλέον, που, όμως, παραμένουν αξιοσημείωτα φρέσκα και ενδιαφέροντα.
Τριάντα αυθεντικές δημιουργίες και αξεσουάρ από το αρχείο της Chanel Heritage, πλαισιώνονται από ζωγραφικά έργα σύγχρονών της καλλιτεχνών, όπως οι Pablo Picasso, Kees van Dongen, Marie Laurencin, Jean Cocteau, Natalia Goncharova, Sonia Delaunay και Mikhail Larionov. Οι φωτογραφίες των Man Ray, Dora Kallmus, Edward Steichen και Roger Schall, λειτουργούν ως το ιδανικό φόντο, απεικονίζοντας την ίδια την Chanel και άλλες γυναίκες της εποχής της ως το αρχέτυπο της έλευσης της αλλαγής: ασυμβίβαστες, γεμάτες αυτοπεποίθηση, δυναμισμό και στιλ.
Παράλληλα, η καλλιτέχνης Chloé Royer, κλήθηκε να συνεισφέρει με τη δική της σύγχρονη προσθήκη, επίκαιρη με τη σημερινή συγκυρία. Η συλλογή 15 γλυπτών της από μπρούντο, γυαλί και πηλό υπό τον τίτλο "Of Limbs and Other Things", αποτυπώνει τη διαδικασία μεταμορφώσεων του γυναικείου σώματος, θέτοντας ερωτήματα για τις αναπαραστάσεις του και δανείζοντας στοιχεία από τους μεγάλους τεχνίτες της μόδας. Και "αναπόφευκτα απηχεί σε ζητήματα σχετικά με αυτήν, ειδικά για μια περίοδο διαμόρφωσης τη Chanel. Ήταν χάρη στη ζωή της δίπλα στη θάλασσα που η μόδα της τελικά εξελίχθηκε. Η σχεδιάστρια ήταν που ξεκίνησε την απελευθέρωση του σώματος", όπως συμπληρώνει ο Dahlström.
Μια έκθεση με τρεις πτυχές
Με επιμελήτρια την Celia Bernasconi, η έκθεση προσφέρει μια σπάνια και εκ των έσω ματιά στη μετασχηματιστική δύναμη της Chanel στη μόδα, στην κουλτούρα και στο ελεύθερο πνεύμα της εποχής της Τζαζ, ενώ ορίζεται από τρεις θεματικές.
Στον πρώτο όροφο, ο βασικός άξονας είναι η ζωή στην εξοχή και τις παραθαλάσσιες δραστηριότητες, ξεκινώντας μια διαδρομή από τη Ντωβίλ μέχρι το Μονάκο. Τότε, που η Chanel υπερθεμάτιζε λέγοντας: ”επινόησα την αθλητική ένδυση για μένα, όχι επειδή οι άλλες γυναίκες ασχολούνταν με τα σπορ, αλλά επειδή εγώ το έκανα". Η επαναστατική συνεισφορά της ξεκίνησε νωρίς, προτείνοντας ρούχα κατάλληλα για την ενασχόληση με το γκολφ, το τένις και την ιππασία στα μεγάλα θέρετρα, όπου άρχισε να παρουσιάζει τα σχέδιά της, όπως στη Ντωβίλ, το Μόντε Κάρλο και τη Μπιαρίτζ. Η Γαλλική Ριβιέρα ήταν, λοιπόν, η δημιουργική της αφετηρία για την καθιέρωση της γκαρνταρόμπας της μοντερνικότητας.
Αλλά ήταν το Μονακό, το οποίο κατείχε μια θέση νευραλγική στην εξέλιξή της. Το 1914 εγκαινίασε εκεί τη δεύτερη μπουτίκ της στο Ξενοδοχείο Hermitage, ενώ το 1921 τελειοποίησε το θρυλικό άρωμα Chanel No. 5.στην κοντινή πόλη Γκρας. Κι αυτό γιατί την περίοδο της βασιλείας του Αλβέρτου του 1ου, το Μονακό είχε καθιερωθεί ως ένας τόπος ειδυλλιακός για την άνθηση των τεχνών αλλά και των σπορ, με τον Sergei Diaghilev και τα Ρωσικά Μπαλέτα να δίνουν σταθερά παραστάσεις κάθε χειμώνα μετά τον εφιάλτη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Και με αυτή την κομβική πληροφορία, μεταβαίνει κανείς στον δεύτερο όροφο. Εκεί, η έκθεση συνεχίζει με την έμφαση στα Ρωσικά Μπαλέτα και τη Σλαβική Επιρροή, αναδεικνύοντας τους στενούς δεσμούς φιλίας μεταξύ της σχεδιάστριας με τον μεγάλο χορογράφο Sergei Diaghilev και τον χορευτή Igor Stravnsky, σημαίνοντας πρόσωπα της Ευρωπαἵκής αβαν-γκαρντ. Η σχέση της με τον Δούκα Dimitri Pavlovich άσκησε ακόμα περισσότερη γοητεία μέσα της τροφοδοτώντας την με ερεθίσματα από τον ρωσικό πολιτισμό και δημιουργώντας το 1922 τη Ρωσική της Κολεξιόν με υπερμεγέθη περίτεχνα στολίδια πάνω στα ενδύματα.Με το πέρασμα των χρόνων, η σύνδεση της Chanel με τις Τέχνες έγινε βαθύτερη, επιλέγοντας να σχεδιάσει κοστούμια και για μπαλέτα, όπως το φημισμένο "Le Train Bleu" του 1924.
Η επιστροφή στη Ριβιέρα γίνεται στον τρίτο και τελευταίο όροφο με μια καταβύθιση στον ιδιωτικό κόσμο της Coco Chanel. Προσωπικές φωτογραφίες, ενθύμια, αρώματα και καλλυντικά είναι όλα προσεκτικά διαρρυθμισμένα με τρόπο που να ανακαλούν κάτι από την αύρα της. Οι αναφορές τη στη La Pausa, την πρώτη εξοχική της κατοικία, που δημιούργησε το 1928 στην κοινότητα του Roquebrune-Cap-Martin και υπήρξε το ησυχαστήριό της για είκοσι χρόνια είναι αντιπροσωπευτικές της ατμόσφαιρας εκείνων των χρόνων. Η Chanel, οικοδέσποινα για μορφές όπως ο Jean Cocteau, ο Salvador Dali, ο Pierre Reverdy, και ο Δούκας του Westminster απεικονίζεται με κλασικά ριγέ πουκάμισα και τις χαρακτηριστικές σειρές από πέρλες στον λαιμό.
Και φυσικά αναλύεται αυτό το κράμα εκλέπτυνσης και άνεσης, χαλαρότητας αλλά και αδιόρατου γκλάμουρ, που χαρακτήρισε την περιβολή της Ριβιέρας. Ένα στιλ για το οποίο η Chanel υπήρξε η πρωτοπόρος πρέσβειρα και αποτελεί τον κανόνα για την καλοκαιρινή γκαρνταρόμπα μέχρι και σήμερα. Πριν ακόμα γίνει αντιληπτή η έννοια της της jet-set κομψότητας, η Chanel ήταν ο καταλυτικός παράγοντας, που την προοιώνισε.
Τα άφθαρτα χρόνια της νεότητας, τότε που η Chanel καταπιάστηκε, όχι τόσο με την επιτηδευμένη Υψηλή Ραπτική αλλά με μια εννοιολογική πλευρά του ρούχου, ως οχήματος ελευθερίας, είναι τα χρόνια μιας έμπνευσης ζωογόνας, που αξίζει να εξετάσει κανείς.
Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι και τις 5 Οκτωβρίου 2025
