Αν νιώθετε εξαντλημένοι τις γιορτές, δεν είστε μόνοι -Η εξήγηση των ψυχολόγων
Το συναίσθημα της κοινωνικής εξάντλησης μπορεί να εμφανιστεί με πιο έντονο τρόπο την περίοδο των γιορτών. Ωστόσο μέσα από μία ψυχολογική ανάλυση και με την καθοδήγηση ειδικών, υπάρχει τρόπος να απολαύσετε τις γιορτές χωρίς άγχος.
Αν μόνο στη σκέψη των αμέτρητων πάρτι, των οικογενειακών επισκέψεων και των συναντήσεων με φίλους νιώθετε ήδη εξαντλημένοι πριν καν ξεκινήσει η γιορτινή περίοδος, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Η «κοινωνική κόπωση» είναι εξαιρετικά συχνή αυτή την εποχή του χρόνου, όταν η πίεση να είμαστε κοινωνικοί και χαρούμενοι και να μπούμε στο κλίμα των γιορτών αυξάνεται αισθητά.
Με τις συμβουλές των ειδικών και μερικές απλές πρακτικές φροντίδας του εαυτού μας, μπορείτε να διατηρήσετε την ενέργειά σας όλο τον Δεκέμβριο και να φτάσετε μέχρι την Πρωτοχρονιά χωρίς να νιώσετε ότι σας έχει κυριεύσει το άγχος.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κοινωνικής κόπωσης;
Ίσως νομίζετε ότι η ανάγκη να μείνετε σπίτι και να ακυρώσετε τα σχέδια για τα Χριστούγεννα σημαίνει ότι γίνεστε και αντικοινωνική, όμως η κοινωνική κόπωση μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε και να εκδηλωθεί με ψυχικά αλλά και με σωματικά συμπτώματα.
«Η κοινωνική κόπωση μπορεί να μοιάζει με συναισθηματική εξάντληση, νευρικότητα, νοητική θολούρα και έντονη ανάγκη απομάκρυνσης από κοινωνικές επαφές. Πολλοί νιώθουν ότι «τελείωσαν» κοινωνικά ακόμη και σε εκδηλώσεις που συνήθως απολαμβάνουν», εξηγεί η Sarah Hodges, LMFT και Therapy Network Manager στο Headspace. «Μπορεί επίσης να εκδηλωθεί με την μορφή ψυχοσωματικών, όπως είναι ο πονοκέφαλος, ο πόνος στους ώμους ή ένα γενικευμένο αίσθημα βάρους».
Είναι φυσιολογικό να είμαστε κουρασμένοι μέσα στα Χριστούγεννα;
Ναι και μάλιστα πολύ συνηθισμένο. Ακόμη και οι πιο εξωστρεφείς άνθρωποι μπορεί να νιώσουν εξαντλημένοι μέσα στις γιορτές, καθώς η διακοπή της καθημερινής ρουτίνας συχνά επιβαρύνει το νευρικό σύστημα κι αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό.
«Η γιορτινή περίοδος συνήθως φέρνει ανατροπές στη ρουτίνα, αυξημένες οικογενειακές υποχρεώσεις, ταξίδια και συνεχή ερεθίσματα. Ακόμη και οι ευχάριστες συγκεντρώσεις μπορούν να είναι κουραστικές, οπότε είναι λογικό να νιώθει κανείς εξάντληση όταν όλα αρχίσουν να ηρεμούν», εξηγεί η Sarah.
«Πολλοί επίσης νιώθουν πιο κουρασμένοι μόλις σταματήσουν για λίγο από την δουλειά και τις υποχρεώσεις. Όταν τρέχεις συνεχώς με άγχος, deadlines και φροντίδα παιδιών, το νευρικό σύστημα παραμένει σε κατάσταση επιφυλακής. Μόλις χαλαρώσεις, το σώμα επιτέλους παίρνει άδεια για να ξεκουραστεί, κάτι που συχνά μοιάζει με "κατάρρευση"».
Αυτό μπορεί να επηρεάσει και το ανοσοποιητικό σύστημα: «Όταν επιτέλους επιβραδύνεις, το ανοσοποιητικό βρίσκει ευκαιρία να καταπολεμήσει ό,τι σε ταλαιπωρούσε. Γι’ αυτό αρκετός κόσμος αρρωσταίνει όταν παίρνει άδεια», προσθέτει η ειδικός.
Οι πιο επιρρεπείς στην κοινωνική κόπωση
Ορισμένες ομάδες ανθρώπων είναι πιθανότερο να βιώσουν έντονη κοινωνική κόπωση και σε αυτή τη κατηφγορία ανήκουν οι γονείς, οι φροντιστές, οι εσωστρεφείς και ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα που έχουν την τάση να κουράζονται πιο εύκολα σε αυτό το κομμάτι, σύμφωνα με την ειδικό.
Η ψυχοθεραπεύτρια Sarah Turner συμπληρώνει ότι οι γυναίκες συχνά επηρεάζονται περισσότερο: «Οι ρόλοι που αναλαμβάνουμε, σύντροφος, σύζυγος, μητέρα, σημαίνουν ότι συχνά κρατάμε όλο το οικογενειακό σύστημα όρθιο. Αυτό συνεπάγεται περισσότερη πίεση».
«Όσες αισθάνονται υπεύθυνες για τη διατήρηση της "καλής ατμόσφαιρας" σε μια παρέα, δηλαδή να ελέγχουν, να καθησυχάζουν, να αποφεύγουν εντάσεις, είναι ακόμη πιο ευάλωτες, επειδή αυτή η συναισθηματική εργασία προσθέτει επιπλέον κούραση», λέει η Turner.
Πώς διαχειριζόμαστε μια τέτοια κατάσταση;
Ευτυχώς, υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι να αντιμετωπίσουμε την κοινωνική κόπωση, χωρίς να χρειαστεί να ακυρώσουμε όλες τις γιορτινές υποχρεώσεις μας. Η ειδικός επιμένει σε ένα σωστό καθημερινό πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει ξεκάθαρα όρια και χρόνο ανάμεσα στα ραντεβού και τις υποχρεώσεις. Παράλληλα, προτείνει ότι λίγα λεπτά απομόνωσης, είτε έξω στον αέρα, σε ένα ήσυχο δωμάτιο ή απλώς παίρνοντας μερικές βαθιές αναπνοές, μπορούν να βοηθήσουν το νευρικό σύστημα να επανέλθει.
«Ένας γρήγορος διαλογισμός, όπως το να εστιάσεις στην αναπνοή σου ή στην αίσθηση του σώματος εκείνη τη στιγμή, μπορεί επίσης να σε σταθεροποιήσει και να σε επαναφέρει», προσθέτει η ειδικός.
Από την πλευρά της, η Sarah Turner υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να ακυρώσεις σχέδια όταν χρειάζεται:
«Τα Χριστούγεννα φέρνουν επιπλέον απαιτήσεις, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να βάζεις όρια και να λες "όχι" όταν το χρειάζεσαι. Μην βάζεις πάντα τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές σου και μην απολογείσαι γι’ αυτό».
