Πόσες ώρες οθόνης την ημέρα θεωρούνται ασφαλείς, σύμφωνα με ειδικό ψηφιακής ευεξίας
Η καθημερινότητά μας κυλά μπροστά από μια οθόνη και η υπερβολική χρήση έχει γίνει δεύτερη φύση. Οι ειδικοί προειδοποιούν για τους κινδύνους και δείχνουν τρόπους για να επανακτήσουμε υγιή ισορροπία.
Το φαινόμενο του ατελείωτου scrolling έχει παγιωθεί στις συνήθειες μικρών και μεγάλων, ακόμη κι όταν γνωρίζουμε τις δυσάρεστες συνέπειες. Οι ενήλικες συχνά θεωρούν ότι είναι ήδη παγιδευμένοι στη συνήθεια, όμως τα παιδιά βρίσκονται μόλις στην αρχή της ψηφιακής τους διαδρομής και μπορούν να διαμορφώσουν πιο υγιείς πρακτικές.
Η μείωση του χρόνου που αφιερώνουμε στις οθόνες είναι ουσιαστική για τη σωματική και ψυχική υγεία και η ανάγκη να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τις συσκευές γίνεται ολοένα πιο επείγουσα. Οι ειδικοί υπενθυμίζουν ότι δεν υπάρχουν απόλυτοι αριθμοί όταν μιλάμε για επιτρεπτό χρόνο χρήσης. Παράγοντες όπως το επάγγελμα ή οι οικογενειακές υποχρεώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο.
Πόσες ώρες την ημέρα να περνάμε μπροστά σε οθόνη, σύμφωνα με τους ειδικούς
Ο χειμώνας, με το κρύο και τα σκοτεινά απογεύματα, ενισχύει ακόμη περισσότερο την προσκόλληση στις συσκευές, καθώς πολλοί επιλέγουν να μείνουν στο σπίτι. Παρ' όλα αυτά, οι ειδικοί συμφωνούν ότι ο χρόνος προσωπικής χρήσης δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις δύο ώρες ημερησίως.
Πρόσφατη έρευνα του Institute of Practitioners in Advertising ανέδειξε ότι οι άνω των 15 ετών περνούν κατά μέσο όρο 7,5 ώρες την ημέρα σε δραστηριότητες που σχετίζονται με οθόνες, υπερβαίνοντας κατά πολύ τις συστάσεις.
Ο ειδικός ψηφιακής ευεξίας και διευθυντής επικοινωνίας της εφαρμογής Canopy, Γιαρόν Λίτγουιν, υπενθύμισε ότι «δεν υπάρχει μαγικός αριθμός όταν πρόκειται για όρια χρόνου οθόνης». Όπως εξηγεί, η υπερβολή ξεκινά όταν «παρεμβαίνει στον ύπνο, στη σχολική ή επαγγελματική απόδοση, στις οικογενειακές στιγμές και στις ανθρώπινες σχέσεις».
Οι κατευθύνσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας συνοψίζονται σε συστάσεις που διακρίνουν σαφώς τις ηλικιακές ανάγκες των παιδιών. Tα βασικά όρια τα οποία οι γονείς καλούνται να έχουν ως σημείο αναφοράς:
Κάτω των 2 ετών: Καθόλου χρόνος οθόνης, εκτός από βιντεοκλήσεις.
Ηλικίες 2–5: Έως μία ώρα ημερησίως, με συνπαρακολούθηση και εκπαιδευτικό περιεχόμενο.
Ηλικίες 6–17: Έως δύο ώρες την ημέρα, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι εργασίες για το σχολείο
Η καλλιέργεια υγιών συνηθειών δεν είναι απλή υπόθεση. Οι ειδικοί έχουν προτείνει τη μέθοδο «3 6 9 12» που βοηθά γονείς και παιδιά να διαχειριστούν σταδιακά την επαφή με τις συσκευές. Η μέθοδος, που αναπτύχθηκε από τον ψυχίατρο Σερζ Τισερόν, προτείνει: κανένα άγγιγμα οθόνης πριν τα 3, καμία προσωπική συσκευή πριν τα 6, καθόλου ελεύθερη χρήση διαδικτύου πριν τα 9 και αποφυγή παρουσίας συνδεδεμένων συσκευών ή κοινωνικών δικτύων στο υπνοδωμάτιο πριν από τα 12.
Ο Γιαρόν Λίτγουιν σημειώνει ότι η καθυστέρηση της επαφής με τη διασύνδεση μπορεί να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης κακών συνηθειών και να προστατεύσει την ψυχική υγεία μέχρι το σημείο όπου ο εγκέφαλος του παιδιού θα είναι ώριμος και πιο ανθεκτικός.
Οι επιπτώσεις της υπερβολικής χρήσης είναι περισσότερες από το γνώριμο τέντωμα του αυχένα ή την αίσθηση κόπωσης στα χέρια. Τα προβλήματα που προκαλεί η υπερβολική προσκόλληση στις οθόνες αφορούν τη συνολική υγεία:
- Προβλήματα στα μάτια: Η υπερβολική χρήση οδηγεί σε ξηρότητα, θολή όραση, πονοκεφάλους και έντονη καταπόνηση.
- Κακή στάση σώματος: Το συνεχές σκύψιμο προκαλεί πόνους στη μέση, τον αυχένα και τους ώμους.
- Διαταραχές ύπνου: Το μπλε φως των οθονών επηρεάζει τη μελατονίνη, δυσκολεύοντας τον ύπνο.
- Ανάπτυξη γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων: Ιδίως στα παιδιά, η υπερβολή απομακρύνει από την κοινωνική αλληλεπίδραση και το παιχνίδι.
- Ψυχική υγεία: Η συνεχής ενασχόληση με τις ζωές άλλων δημιουργεί στρες και άγχος ενώ αποδυναμώνει την αίσθηση πραγματικής επαφής.
Ο Γιαρόν Λίτγουιν υπενθύμισε ότι «η υπερβολική χρήση είναι επιβλαβής για μικρούς και μεγάλους και οι γονείς έχουν έναν παραπάνω λόγο να την αποφεύγουν». Τόνισε επίσης ότι «η συμπεριφορά των ενηλίκων επηρεάζει τα παιδιά και κάθε κακή ψηφιακή συνήθεια μπορεί εύκολα να περάσει στην επόμενη γενιά».
Η πιστοποιημένη παιδιατρική εργοθεραπεύτρια Ολίβια Χόντζες εξήγησε ότι ο χρόνος οθόνης «μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση προβλεψιμότητας και να λειτουργήσει σαν τρόπος διαφυγής από ανεπιθύμητα ερεθίσματα». Όπως σημειώνει, η έκθεση μπορεί να συνοδεύεται από «απελευθέρωση ντοπαμίνης που ενισχύει τη συχνότητα χρήσης».
Το πρόβλημα, όπως τονίζει, είναι ότι το παιδί δεν μαθαίνει να ρυθμίζει μόνο του τα συναισθήματά του και τη συμπεριφορά του και η ξαφνική αφαίρεση της οθόνης χωρίς εναλλακτική στρατηγική μπορεί να γίνει δυσβάσταχτη εμπειρία.
