Το κυριακάτικο κοτόπουλο της μαμάς: Συνταγή για λεμονάτο στον φούρνο με πατάτες, όπως παλιά
Αν η οικογενειακή θαλπωρή είχε γεύση θα ήταν αυτή του κυριακάτικου κοτόπουλου με πατάτες.
Ψητά μπούτια, στήθη και φτερούγες με τραγανή, ρόδινη πέτσα και ζουμερή, νόστιμη σάρκα. Γύρω τους μελωμένες πατάτες, κομμένες κυδωνάτες, μέσα σε λαδολεμονάτο ζουμάκι που μοσχοβολάει ρίγανη. Τόσο απλό και τόσο μεγαλειώδες ταυτόχρονα, αυτό το φαγητό δύσκολα θα σταματήσει να είναι η λύση κοινής αποδοχής στα οικογενειακά τραπέζια της Κυριακής. Η αλήθεια είναι ότι δε βρίσκεις εύκολα άνθρωπο, μικρό ή μεγάλο, που να μην του αρέσει αυτό το φαγητό ή να το βαριέται, όσες φορές και να το έχει φάει.
Βέβαια, με τα χρόνια, η κλασική συνταγή όλο και εξελίσσεται σπάζοντας τη ρουτίνα. Με τους μάγειρες και τις μαγείρισσες να παίζουν συνεχώς με τα υλικά οι παραλλαγές είναι πολλές, διαφορετικές αλλά πάντα εξίσου απολαυστικές. Πάμε όμως πρώτα να δούμε μια κλασική περίπτωση συνταγής για να έχουμε μια βάση και ύστερα θα μιλήσουμε και για όλα εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Κοτόπουλο στον φούρνο με πατάτες
Υλικά για 4 μερίδες
- 1 κοτόπουλο (1.300-1.500 γρ.), κομμένο σε μερίδες (8 κομμάτια)
- 1 κιλό πατάτες, καθαρισμένες και κομμένες κυδωνάτες
- 2 σκελίδες σκόρδο, χοντροκομμένες
- 1 κρεμμύδι, σε λεπτές φέτες
- ½ φλ. νερό
- 8 κ.σ. ε.π. ελαιόλαδο
- χυμό από 2 λεμόνια
- ½ κ.γ. αποξηραμένη ρίγανη
- αλάτι
- φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200°C στον αέρα. Βάζουμε στο ταψί το κοτόπουλο και γύρω γύρω τις πατάτες. Ανάμεσά τους βάζουμε τα σκόρδα και το κρεμμύδι. Περιχύνουμε με το νερό, το ελαιόλαδο και τον χυμό. Αλατοπιπερώνουμε πολύ καλά και πασπαλίζουμε με τη ρίγανη. Σκεπάζουμε με λαδόκολλα και αλουμινόχαρτο και ψήνουμε για 1 ώρα. Βγάζουμε το αλουμινόχαρτο και τη λαδόκολλα και συνεχίζουμε το ψήσιμο για άλλα 15-20 λεπτά ακόμα μέχρι να ροδίσει καλά. Αφήνουμε 5-10 λεπτά να χλυάνει και σερβίρουμε.

Λεμονάτο κοτόπουλο στον φούρνο με πατάτες / Φωτογραφία: Shutterstock
Λίγο, ενισχυει το umami
έως πολύ, αλλιώς με 5 τρόπους
Η πιο συνηθισμένη προσθήκη, που με τα χρόνια τείνει να γίνει μέρος της κλασικής συνταγής, είναι η μουστάρδα. Μια κουταλιά της σούπας, ανακατεμένη με το ελαιόλαδο και το λεμόνι, αρκεί για να κάνει τη διαφορά. Ειδικά αν επιλέξετε Ντιζόν που έχει πιο πλούσια γεύση.
Τη νοστιμιά της σάλτσας ανεβάζει και το μέλι, μέσω της αντίθεσης των γεύσεων (λεμόνι-μέλι, ξινό-γλυκό) ενισχύει το umami. Πρόκειται επίσης για ένα συστατικό που έχει σχεδόν καθιερωθεί, ως βασικό, σε αυτό το πιάτο τα τελευταία χρόνια. Το μέλι βοηθάει όμως και στην υφή αφού ένα-δύο κουταλάκια του γλυκού πήζουν καλύτερα το ζουμί και το κοτόπουλο με τις πατάτες καραμελώνουν και κάνουν ωραία κρούστα.
Όσο για τα αρώματα, μπορεί αυτό της ρίγανης να είναι το πιο χαρακτηριστικό αλλά το μείγμα μυρωδικών ομολογουμένως δίνει καλύτερο αποτέλεσμα. Μαζί με τη ρίγανη μπορείτε να βάλετε φύλλα από ένα κλωνάρι δενδρολίβανο και ένα κλωνάρι θυμάρι. Σε αυτή την περίπτωση, προτιμήστε τα φρέσκα, δίνουν πολύ πιο δυνατά αποτελέσματα.
Τα αρώματα θα τα ενισχύσει επίσης και το ξύσμα του λεμονιού. Οπότε εκτός από τον χυμό, μπορείτε να πασπαλίσετε το κοτόπουλο και τις πατάτες με το ξύσμα των δύο λεμονιών που στη συνέχεια θα στύψετε ή να ψήσετε τις ήδη στυμμένες λεμονόκουπες μαζί με το φαγητό, τοποθετώντας τες μέσα στο ταψί ανάμεσα στις πατάτες. Με τη θερμότητα, θα απελευθερωθούν τα έλαια της φλούδας και θα απογειωθεί ο λεμονάτος χαρακτήρας του φαγητού. Προσοχή, τα λεμόνια πρέπει να είναι οπωσδήποτε ακέρωτα και φυσικά να τα έχετε πλύνει πρώτα πολύ καλά πριν πάρετε το ξύσμα.
Τη γεύση του φαγητού θα κάνει πιο πλούσια επίσης και η αντικατάσταση του νερού με κρασί. Ένα λευκό ξηρό, π.χ. ένα βαρελάτο Chardonnay ή ένα μονοποικιλιακό Βιδιανό, θα ταιριάξουν πολύ στην προκειμένη περίπτωση. Κι αφού θα ανοίξετε το μπουκάλι για το μαγείρεμα, ευκαιρία να απολαύστε το υπόλοιπο (ίδιο κρασί) και στο τραπέζι.