Τι αποκαλύπτουν τα ηχητικά μηνύματα για τις σχέσεις μας, σύμφωνα με ψυχολόγο
Στον γρήγορο ρυθμό της καθημερινότητας, τα ηχητικά μηνύματα στις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης γίνονται το νέο προσωπικό καταφύγιο που κρατά τις φιλίες ζωντανές και τις συνδέσεις αληθινές.
Όταν ανοίγουμε το κινητό και βλέπουμε ένα emoji από έναν φίλο, ακόμη κι αν έχουν περάσει μέρες από την τελευταία συνομιλία, νιώθουμε ότι η σύνδεση παραμένει. Η έλλειψη χρόνου δεν επηρεάζει μόνο το πρόγραμμά μας αλλά και την ποιότητα των σχέσεων μας. Δεν οδηγεί πάντα σε διακοπή των φιλικών δεσμών, όμως δημιουργεί μια συναισθηματική απόσταση που γίνεται αισθητή μέσα από την έλλειψη συζητήσεων, παρεξηγήσεις και το αίσθημα της αποσύνδεσης από τα πιο αγαπημένα μας πρόσωπα.
Στην εποχή όπου οι καθημερινές υποχρεώσεις μοιάζουν ατέλειωτες, τα ηχητικά μηνύματα έχουν εξελιχθεί σε μια μορφή «ιδιωτικού podcast», σύμφωνα με τη Λετίσια Μαρτίν Ενχούτο. Η ψυχολόγος εξηγεί στο ισπανικό Hola ότι οι φιλικές σχέσεις παραμένουν ένα ψυχολογικό καταφύγιο και ότι η φροντίδα του εαυτού περιλαμβάνει και τη φροντίδα των σχέσεων μας.
Πώς τα ηχητικά μηνύματα συμβάλλουν στη διατήρηση της φιλίας
«Στις συνεδρίες με θεραπευόμενούς μου συχνά βλέπω πώς η έλλειψη χρόνου αποδυναμώνει τις φιλίες», αναφέρει η ίδια.
«Δεν σημαίνει ότι χάνεται η αγάπη, αλλά η οικειότητα γίνεται διακεκομμένη, σαν η σχέση να έχει τεθεί σε αναμονή χωρίς τη συγκατάθεσή μας. Όταν δεν βρίσκουμε χρόνο να μοιραστούμε εμπειρίες ή να έχουμε ουσιαστικές συζητήσεις, η φιλία χάνει μέρος της φυσικής της σύνδεσης».
Η έλλειψη χρόνου αυξάνει τις παρεξηγήσεις και το αίσθημα αποσύνδεσης, ακόμη και ανάμεσα σε αγαπημένα πρόσωπα. Η Λετίσια Μαρτίν Ενχούτο εξηγεί ότι η «συναισθηματική ευθυγράμμιση», δηλαδή η λεπτή συναισθηματική σύνδεση που χτίζεται μέσα από συνέπεια, ακρόαση και παρουσία, εξασθενεί όταν ο χρόνος είναι περιορισμένος, ακόμα κι αν η αγάπη παραμένει.
«Τα ηχητικά μηνύματα έχουν γίνει ένας πολύ προσωπικός χώρος για να μοιραζόμαστε την καθημερινότητά μας», λέει η ψυχολόγος. «Μπορεί να είναι ένα ξέσπασμα για μια χαοτική μέρα, ένα συναίσθημα που βιώνουμε ή μια αυθόρμητη σκέψη. Μας επιτρέπουν να επικοινωνούμε χωρίς να απαιτείται άμεση απάντηση, σεβόμενες τον περιορισμένο χρόνο, αλλά κρατώντας ζωντανή τη συναισθηματική σύνδεση».
Τα ηχητικά μηνύματα λειτουργούν και ως μικρό συναισθηματικό καταφύγιο. «Όταν ηχογραφούμε ένα μεγάλο μήνυμα, πολλοί άνθρωποι επεξεργάζονται τα συναισθήματά τους καθώς τα αφηγούνται. Στέλνοντάς το, δείχνουν μια φυσική ευαλωτότητα και δεν χρειάζεται να είμαστε παρόντες ταυτόχρονα για να μοιραστούμε κάτι προσωπικό. Αρκεί που ξέρουμε ότι ο άλλος θα ακούσει».
Το φαινόμενο αυτό δείχνει πόσο βασική είναι η ανάγκη να μιλάμε για τις εμπειρίες μας και να νιώθουμε ότι ακουγόμαστε. «Στην επαγγελματική μου πρακτική, δουλεύω πολύ με την ιδέα ότι η οργάνωση της συναισθηματικής εμπειρίας περνά από το να τη βάζουμε σε λέξεις. Το να μιλάμε για ό,τι νιώθουμε είναι τρόπος αυτορρύθμισης. Όταν κάποιος ακούει ένα μήνυμα μας, ακόμη κι ώρες αργότερα, νιώθουμε συντροφικότητα. Η ακρόαση γίνεται μια συμβολική παρουσία: δεν είσαι μαζί μου με φυσική παρουσία, αλλά με στηρίζεις από όπου κι αν είσαι».
Στην ερώτηση αν τα προγραμματισμένα δείπνα ή οι συναντήσεις αντικατοπτρίζουν αλλαγή στη φιλική σχέση, η Λετίσια Μαρτίν Ενχούτο τονίζει ότι η συντονισμένη προετοιμασία έχει γίνει σχεδόν πράξη αγάπης. «Το αυθόρμητο διατηρούσε παλιά πολλές φιλίες. Σήμερα, σχεδιάζοντας ένα δείπνο εβδομάδες πριν, δείχνουμε συνειδητή προσπάθεια να δώσουμε προτεραιότητα στις σχέσεις μας. Δεν υποτιμάται η φιλία, αλλά η ζωή είναι πιο πολυάσχολη».
Το συναίσθημα ότι «δεν υπάρχει ποτέ χρόνος να τα πούμε όλα» δημιουργεί συχνά απογοήτευση ή την αίσθηση η φιλία να γεμίζει με ημιτελείς συνομιλίες. «Η συσσώρευση μη μοιρασμένων συναισθημάτων μπορεί να αυξήσει την αίσθηση μοναξιάς, ακόμη και μέσα σε περιβάλλον αγάπης», προσθέτει.
Η υπερφόρτωση του προγράμματος συχνά ερμηνεύεται ως απομάκρυνση, αλλά πολλές φορές δεν πρόκειται για έλλειψη αγάπης αλλά για έλλειψη χρόνου. «Όταν κατανοήσουν και οι δύο ότι το δέσιμο δεν μετριέται από τη συχνότητα επαφής, η φιλία γίνεται πιο ώριμη και ανθεκτική», σημειώνει η Λετίσια Μαρτίν Ενχούτο.
Οι στρατηγικές για να διατηρηθούν οι φιλίες περιλαμβάνουν τις «μικροσυνδέσεις»: ένα σύντομο μήνυμα, ένα ηχητικό μήνυμα ή μια φωτογραφία που λέει «σκέφτηκα εσένα». Η επικοινωνία προσδοκιών και η αποδοχή των κύκλων επαφής επιτρέπει στη φιλία να αναπνεύσει χωρίς ενοχές.
Η τεχνολογία μπορεί να διατηρήσει βαθιές σχέσεις ακόμα και από απόσταση. «Η ποιότητα της σχέσης δεν εξαρτάται μόνο από τη φυσική παρουσία αλλά από την αυθεντικότητα και την ειλικρίνεια. Ο φυσικός επαφή προσφέρει μοναδικά συναισθήματα, όπως αγκαλιά ή γέλιο, αλλά η απουσία της δεν μειώνει το βάθος. Απλά μας καλεί να το αντισταθμίσουμε με λέξεις, ακρόαση και συνειδητή ευαλωτότητα».
Η φιλία παραμένει ψυχολογικό καταφύγιο. Η αίσθηση ότι ακουγόμαστε και κατανοούμαστε μειώνει το στρες, φέρνει ανακούφιση και υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε μόνοι. Μέσα από τις φιλίες, ανακαλύπτουμε ποιοι είμαστε πέρα από τις υποχρεώσεις μας και φροντίζουμε την ψυχική μας υγεία.
